Kadınlarda üreme sistemi organları, vajina, rahim ağzı, rahim, rahim kanalları ve yumurtalıklardan oluşmaktadır. Kadınların beyinde salgılanan FSH hormonu ile her ay 1 yumurta gelişmektedir. Bu gelişen yumurta ve erkekten gelen döllenme olursa hamilelik meydana gelmektedir. Tüp bebek mekanizması da aynı mantık ile gerçekleşmektedir.
Kadınların regl döneminde vajinal ultrasonografik yapılmaktadır. Her şey normal ise yumurtaların büyümesi için ortalama 9-11 gün hormon iğnesi yapılmaktadır. Tedavi protokolleri, kişiye özel yapılmaktadır. 3-4 gün ara ile yumurta takibi ve rahim zarı kontrolü yapılmaktadır. Yumurtalar, 18-20 milimetreye ulaştıklarında tetikleyici iğne ile çatlatma yöntemi yapılmaktadır. Ve ortalama 34-36 saat sonra yumurtalar toplanır. Yumurtaların toplanma işlemi ise genel anestezi altında yapılmaktadır. Bu işlem sırasında, vajinal ultrasonografi probuna iğne takılmaktadır. İğne, ultrasonografi eşliğinde vajina dan girilerek yumurtadan batırılmaktadır. İğne ile tüm folüküllerin içine girilerek tüm yumurtalar toplanır. Bu işlem, yaklaşık 20 ile 30 dakika sürmektedir. Ve hasta 1-2 saat dinlendikten sonra taburcu edilmektedir.
Tüp bebek tedavisinde döllenme işlemi, mastürbasyon yöntemi ve mikro enjeksiyon olmak üzere 2 farklı şekilde yapılabilmektedir. Mastürbasyon yolu ile elde edilen sperm, laboratuvar ortamında yıkanarak her bir yumurta etrafına 1 damla sperm konsantresi bırakılmaktadır. Ve spermlerin yumurtaları döllemesi beklenmektedir.
Eğer erkeğin sperm sayısı ve hareketliliği düşük ise döllenme, mikro enjeksiyon yöntemi ile yapılmaktadır. Morfolojik olarak en iyi olan sperm, bir iğne ile çekilir ve sperm, mikro enjeksiyon ile yumurta içerisine bırakılr. Mikro enjeksiyon yönteminde döllenme oranları daha yüksektir. Bu sebeple daha çok tercih edilmektedir. Döllenmeden 24 saat sonra 2 çekirdek olan bir hücre görülmektedir. 2.günde yumurta hücresi bölünerek 2 hücre sonrasında 4 hücre olacak şekilde embriyo adını almaktadır. 3.günde ise bölünmeye devam ederek 8 hücreye dönüşmektedir. 4 günde ve 5 günde ise embriyo bölünerek farklı şekillere dönüşür.
Embriyo etrafındaki kabuğa, lazer yardımı ile delik açılmaktadır. Burada amaç, embriyonun kabuktan çıkarak rahatlıkla rahim zarına tutunmasını kolaylaştırmaktır.
Tüp Bebekte Akupunktur Yöntemi
Akupunktur yöntemi, tüp bebek başarısını önemli derecede arttırmaktadır. Peki bu işlem nasıl gelişmekte?
1-Rahmin kanlanmasını artırarak bebeğin rahime tutunma gücünü artırmaktadır.
2-Yumurta kalitesini artırarak tüp bebek başarı şansını artırmaktadır.
3-Stres ve endişeyi azaltarak hamilelik şansını artırmaktadır.
4-Bağışıklık sistemini dengeleyerek bebeğim düşük riskini artırmaktadır.
Akupunktur Yöntemi Nasıl Uygulanmaktadır?
Akupunktur seansları, kişiden kişiye göre değişmektedir. Fakat genel olarak transfer öncesi ve transfer sonrası yapılarla gebelik işlemin artırılması beklenmektedir. Avrupa'nın önde gelen merkezlerinde, rutin olarak Akupunktur işlemi uygulanmaktadır.
Embriyo transferi, 2 gün ile 5. gün arasında yapılmaktadır. Embriyo transferi, anestezi gerektirmeyen acısız bir işlemdir. İçlerindeki en kaliteli embriyo, ultrasonografi eşliğinde ince bir katater yardımı ile dikkatli bir şekilde rahim içerisine enjekte edilmektedir. Transfer edilen embriyolar dışında kaliteli embriyolar kalır ise çiftlerin onayı ile dondurulmaktadır. Ve işlemlerin ardından 12 gün sonra gebelik testi yapılmaktadır. Bu bakımdan embriyo transfer işlemi hem hasta hem de hekim için önem arz eden bir gelişmedir.
Tüp Bebek Tedavisinde Başarı Oranı Nedir?
1978 yılı, kadın doğumcular için önemli bir yıldır. Çünkü Dünyada ilk tüp bebek 1978 yılında İngiltere'de meydana gelmiştir. Daha sonra 10 yıl sonra Türkiye'de tüp bebekler Dünya'ya gelmeye başlamıştır. Dünyada her 6 çiftin veya 7 çiftin bebeği olmamaktadır. Ve bu nedenle en çok tüp bebek yöntemi için hekimlere başvurulmaktadır. Bu çiftlerin bir kısmına klasik işlemler uygulanmaktadır.
Tüp Bebek yöntemi ile geçmiş yıllarda gebelik oranı %5-%6 civarında iken günümüzde %50-%60 seviyelerindedir.
Tüp Bebek Tedavisinde Yapılan Gebelik Aşısı Nedir?
Gebelik aşısı, tüp bebek tedavisinde yeni gelişen bir tedavi yöntemidir. Gebelik aşısının mantığında, anne rahminin gebeliği daha rahat kabul edilebilirliği söz konusudur. Tüp bebek uygulamalarının yapılıp başarısız olması durumunda, tekrarlayan gebelik kayıplarının söz konusu olduğu durumlarda veya kendiliğinden gebe kalınamayan durumlarda uygulanan özel bir yöntemdir.
Gebelik aşısının uygulanışı sırasında, anne adayına bir zorluk yaratılmamaktadır. Bu işlem sırasında, yumurtaların toplanabilmesi için anne kanından örnekler alınmaktadır. Sonrasında ise laboratuvar ortamında bu kan hücreleri, ayrıştırılır. Özellikle kan hücreleri içerisinde, lenfosit adı verilen kan hücrelerinin ayrımı yapılmaktadır. Bunlara çeşitli büyüme faktörleri ve uyarıcı faktörler denilen özel bazı destek maddeleri eklenmektedir. Ve laboratuvar ortamında uzun bir çalışma sonucu (1-2 gün) embriyolar rahme yerleştirilmeden önce annenin rahmi sıvı ile canlandırılmaktadır. Tüp bebek tedavisinin bu sürecinde, verilen sıvı ile anneyi gebelik sürecine alıştırmak amaçlanmaktadır. Ve anne adayının özelliğine ve annenin embriyo gelişim hızına göre, bazen embriyo transferinin 2.gününden önce veya transfer gününde bu sıvı verilebilmektedir.
Tüp Bebekte Hamile Kalma Oranı Hangi Kriterlere Göre Değişkenlik Göstermektedir?
Tüp bebekte hamile kalma oranındaki en büyük faktör, kadının yaşıdır. Kadının yaşının önemi ise yumurtalık rezervlerinin azalmasını gündeme getirmesi bakımından büyük bir önem arz etmektedir. Fakat genç yaşta olmalarına rağmen yumurtalıklardaki rezervlerinin erken tükendiği kadınlar da bulunmaktadır. Bunun nedeni, geçmiş yıllarda yumurtalık rezervleri ile ilgili ameliyatlar geçirmiş olmaları, diğer ameliyatlar sırasında yumurtalıklardan birisinin alınmasıdır. Bunun yanı sıra kadında çikolata kisti veya endometriozist denilen hastalıklar mevcut ise yumurtalık rezervleri azalabilmektedir. Bu kadınların yaşına bakılmaksızın yumurtalık rezervlerinin azaldığı düşünülerek erkenden anne adayı olma konusunda önerilerde bulunulmaktadır.
Evli olarak tüp bebek yöntemine başvurulması halinde tüp bebeğe daha hızlı bir şekilde geçilmesi önerilmektedir. Dolayısı ile gebelik oranında kadının yaşı önemli bir faktördür. Diğer bir önemli faktör ise rahimin içerisindeki küçücük bir problemin bile atlanmamış olması bu noktada önem taşımaktadır. Çünkü yapılan embriyo, takriben 3 cm2'lik bir yüzeyi olan rahim içerisine bırakılmaktadır. Bu noktada küçücük bir miyom bile gebelik oranında oldukça etkilidir. Dolayısı ile rahim içi incelemelerin detaylı bir şekilde yapılması gerekmektedir.
Gebelik oranını en az etkileyen şeyler ise erkeğin yaşıdır. Erkeğin sperm ürettiği sürece hiçbir sorun bulunmamaktadır. Fakat üretilen spermin kalitesi büyük bir önem arz etmektedir. Bu durumda sperm kalitesini artırabilmek amaçlı erkeğin zararlı maddelerden (Sigara, alkol vs. ) uzak durması önerilmektedir. Bazı kimyasal madde içerikli ürünlerden uzak durması ve antibiyotik içerikli tedavilerin yapılması da önerilenler arasındadır.
Tüp Bebek İşleminde Transfer Sonrası İşlemler Nasıl Yapılmaktadır?
Embriyo transferi, tüp bebek tedavisinin en önemli aşamalardan bir tanesini oluşturmaktadır. Tüp bebek tedavisinde oluşturulan embriyolar, toplanan yumurtalık ve spermler ile birleştirilerek laboratuvar ortamında hazır hale getirilmektedir.
Peki embriyo transferinden ne kadar sonra gebelik testi yapılmaktadır? Embriyo transferi yapıldığı süre içerisinde aslında vücutta 2 haftalık geçen süreç taklit edilmiş oluyor. Normalde bir insan, regl döneminin ortasında yani yumurtlama dönemi gebe kaldığında regl dönemi bittiğinde gebelik testi yapmaktadır. Embriyo transferinde ise bu durum değişmektedir. Şöyle ki: embriyo, transfer işleminde yumurta içerisine bırakılmaktadır. Embriyonun günü yani 3.4.veya 5.günde ne zaman gebelik testinin yapılacağına karar verilmektedir. Eğer 3.günde oluşturulan bir embriyo rahim içerisine verilmiş ise 13. günde gebelik testi sonucu bilinmektedir. Eğer 5.günde oluşturulan bir embriyo rahim içerisine verilmiş ise 10. günde gebelik testi pozitif veya negatif olarak kesin bir sonuç vermektedir.
Tüp Bebek Tedavi Sonrasında Tutunma Nedir? Ne Zaman Olur?
Tüp Bebek tedavisinde bırakılan embriyolar, mekanik olarak rahim içerisine bırakılmaktadır. Embriyo ve endometrium denilen rahim içi zarında birtakım reseptörler ile tutunma işlemleri gerçekleştirmektedir. Embriyo, rahim içerisinde pozisyon bulduktan sonra yapışma denilen yani rahim içerisine endometrium denilen olay gerçekleşmektedir. Bunlar moleküler düzeyde olaylardır. Daha sonra yapıştırılan embriyo hücreleri, annenin plasentasını yapacak hücrelere dönüşerek invaze edilip tutunmaktadır. Bu duruma ise tıp dilinde 'İnvazyon' denilmektedir. Bu işlemler embriyo rahim içerisine bırakıldıktan yaklaşık 7-9 gün sonra gerçekleşmektedir.
Tüp Bebek Tedavisi Sonrasında Tutunma Belirtileri Nelerdir?
Embriyo transferi sonrası, çok fazla beklenti söz konusu olmaktadır. Gebelik oluşacak mı? Gebelik oluşacak ise ne kadar sürede anlaşılır? Gibi sorular sıklıkla merak edilmektedir.
Bilimsel olarak embriyo, rahim içerisine verildikten sonra embriyonun tutunmasını ve gebelik belirtilerinin uyuşması için yaklaşık 12 günlük süreç bulunmaktadır. Yani 10-12 günlük süreçte yapılan kan testi sonucunda gebelik durumu anlaşılmaktadır. Bu anlamda tutunma belirtilerini şu şekilde sıralamak mümkündür:
1-Bazı durumlarda kadınların lekelenme sonucunda yaptırmış olduğu tetkikler ile gebe kaldığını öğrenmektedir.
2-Tutunma kanamaları (Akıntılar)
3-Kasık ve karın ağrısıdır. Bu şekilde oluşan belirtilerde tutunma söz konusu olabilir fakat bilimsel olarak bu bulgular da tüp bebek tedavi sonrasında tutunma belirtileri olmayabilir.
Embriyo Transferi Sonrası Yatak İstirahati Gerekir Mi?
Yukarıda belirtildiği üzere embriyo transferi işlemi tüp bebek tedavisinde önemli bir konumdadır. Embriyo transferinden sonra hastalar büyük bir beklenti içerisine girmekte. Bununla birlikte gebeliğin oluşması için embriyo transferinden sonra yatak istirahatinin yapılması veya yapılmaması konusunda hiçbir bilimsel veriye rastlanılamamıştır.
Embriyo Transferi Sonrasında Cinsel Yaşama Kısıtlama Getirilir Mi?
Normalde embriyo transferi sonrasında, cinsel yaşamdan uzak durulması tavsiye edilmektedir. Eğer gebelik testi pozitif ise cinsel aktivitede bulunmanın bir sakıncası bulunmamaktadır.
Embriyo Transferi Sonrasında Kadınlar Egzersiz veya Yoga Yapabilir Mi?
Egzersiz ve yoga, hastayı fiziksel açıdan yormayacak ise düşük düzeyde egzersizler (Yürüme), yoga gibi egzersizler embriyo transferinden sonra yapılabilmektedir.
Embriyo Transferi Sonrası Kadınlar İşyerinden İzin Almalı Mı?
Kadının özellikle tüp bebek tedavisinde embriyo transferinin olduğu gün ve 1 gün sonrasında evde istirahat etmesinde faydası vardır. Daha sonrasında kadınlar işlerine devam edebilmektedir.
Akupunktur Vitamin Desteği Sonucu Transfer Etkilenir mi?
Vitamin desteği, eğer hastada gösterilmiş bir vitamin eksikliği söz konusu ise Akupunktur başarısını etkilemektedir. Ancak rutin bir vitamin desteği ve Akupunktur yapmanın embriyo transferi başarısına bir etkisi bulunmamaktadır.
Tüp Bebek Yöntemi ile Gebe Kalındığında Sigara ve Alkol Kullanımı Bebeği Etkiler mi?
Gebelik sırasında kesinlikle sigara ve alkol kullanımı önerilmemektedir. Çünkü tıbbi bilgiler neticesinde özellikle alkol kullanmak karaciğeri önemli ölçüde etkileyerek bebekte 'Fetal Alkol Sendromu' denilen problemlere yol açabilmektedir. Sigara da keza kan ve akciğer bulgularını kötü yönde etkileyerek çocukta gelişme geriliği ya da erken doğum gibi problemleri beraberinde getirebilmektedir.
Embriyo Transferi Sonrası Kadınlar Nasıl Beslenmelidir?
Embriyo transferinden önce ya da sonra beslenmeye çok dikkat edilmesi gerekmektedir. Özellikle endüstriyel ürünlerin, paketle satılan ürünlerin kullanımından kaçınılması gerekmektedir. Bunun dışında protein ağırlıklı besinleri sık tüketmek gerekmektedir. Karbonhidrat denilen şekerli gıdaların normal hayatta tercih edilmediği gibi embriyo öncesi ve sonrasında da tercih etmemek tüp bebek tedavisine katkıda bulunabilmektedir.
Stres Embriyo Transferinin Başarısını Olumsuz Etkiler Mi?
Tıbbi olarak gösterilmemekle birlikte stresli durumlarda rahim kasılmalarının arttığı da bilinmektedir. Bu nedenle hastaların yoğun stres altında kalabileceği durumlardan kaçınması gerekmektedir.
Tüp Bebek Tedavisinde Embriyo Transferi Sonrası Kadınlar Nelerden Uzak Durmalı?
Embriyo transferi sonrasında kadınların kaçınması gereken bazı hususlar bulunmaktadır. Bu hususları şu şekilde sıralamak mümkündür.
- Embriyo transferi sonrasında özellikle sigara ve alkol kullanmaması gerekmektedir.
- Yoğun içerikli çikolata, kahve, kola gibi gıdaların tüketilmemesi gerekmektedir.
- Alkol kullanımından kaçınmak embriyo transferi sonrasında kadınların kaçınması gereken durumlar arasındadır.
Tüp Bebek Tedavisi Sırasında Tek Seferde Kaç Embriyo Transferi Yapılabilir?
Tüp bebek tedavisinde normalde oluşturulan embriyoların istendiği kadarını rahim içerisine vermek mümkün hale gelmektedir. Ancak hem bilimsel veriler hem de bazı kanuni nedenlerden dolayı tüp bebek tedavisi sırasında kısıtlı embriyo tedavisi yapılmaktadır.
Şu an ülkemizde 35 yaşından daha genç kadınlarda ve 2'den az tüp bebek tedavilerinin uygulandığı kadınlarda 1 embriyo transferi uygulanmaktadır. Eğer 35 yaşından daha büyük kadınlarda ve daha önce 2'den az tüp bebek başarısı mevcut ise 2 embriyo transferi yapılmaktadır. Bunun nedeni, öncelikli olarak çoğul gebeliklerin önlenmesidir. Buna istinaden yaşı ileri olan kadınlarda da gebelik şansını artırmak amacı ile 35 yaşının üstünde 2 embriyo transferi işlemleri uygulanmaktadır.