Kadınlar için hamilelik, yaşayacağı en önemli zaman dilimidir. Bu süreci tüm kadınlar sorunsuz bir şekilde geçirmek ve hep mutlu anlar olarak hatırlamak ister. Hamileliğin genel kısmı istenen şekilde geçse de çok kutsal ve zor olan bu süreçte bazı istenmeyen ağrılar, rahatsızlıklar olabiliyor. Ancak bunlar için paniğe kapılmamak gerekir. Çünkü söz konusu sorunlar çözümü olmayan durumlar değildir. Kadınları bu süreçte en çok rahatsız eden durumlardan birisi hamilelikte bel ağrısı şikâyetleridir. Bu bel ağrısı şikâyetleri nadir olarak hamileliğin başlarında görülse de genel olarak gebeliğin ikinci döneminde daha sıklıkla görülmektedir. Her hamile kadın bir defada olsa bu ağrıyı yaşamaktadır.
Hamilelik döneminde bel ağrısı şikâyetini etkileyen ve tetikleyen birçok faktör vardır. Bu faktörleri doktorunuzla beraber tespit edip önlemler alınması rahatlamanız için çok çok önemlidir. Genel olarak hamileliğin ilerleyen dönemlerinde ortaya çıkan bu ağrının ortaya çıktığı döneme göre sebebi de değişebilmektedir.
Hamileliğin İlk 3 Ayında Bel Ağrısı Nedenleri
Hamileliğin ilk 3 ayındaki bel ağrısı nedenlerini sıralayacak olursak; Hormonal sebepler, vücudun yapısı ve strestir. Kadın vücudunda hamilelik başladıktan sonra progesteron hormonunun seviyesi hızla yükselmektedir. Yükselen bu hormon pelvik bölgedeki kas ve bağların gevşemesine sebep olmaktadır. Bu gevşeme sonucunda da eklemlerin stabilitesi azalarak hamilelikte bel ağrısı şikâyetleri başlamaktadır. Kadınlar hamile olduklarını öğrendikleri andan itibaren çok büyük bir sevinç yaşamaya başlasalar da aynı zamanda “Hamileliğim nasıl geçecek? Sorun yaşayacak mıyım? Bebeğim sağlıklı doğacak mı? Vücudumda kalıcı bir ağrı olacak mı?” Gibi sorularla ve istenmeyen bazı durumların gelişmesi ile bu dönemde oldukça fazla strese maruz kalmaktadır. İşte bu yaşanılan streslerde hamilelikte erken dönemlerde bel ağrısının başlamasına sebep olmaktadır. Vücut yapısı gereği bel çukurunun fazla olduğu kadınlarda hamilelik başlayınca bel ağrısı şikayetleri başlamaktadır. Çünkü ağırlaşan vücut beldeki kaslara aşırı baskı uygulamaktadır.
Hamileliğin 3-9 Aylık Döneminde Bel Ağrısı Nedenleri
Hamileliğin ikinci dönemi olarak kabul edilen bu aylarda artık ağrı ve şikâyetler fazlalaşmaktadır. Bunlardan en sık rastlanan ağrı ise bel ağrılarıdır. Ağrı oluşumuna neden olan faktörler ise şunlardır:
Ağırlık Merkezinin Değişmesi
Artık bu aylarda yavaş yavaş bebeğin kilo alımı başlamaktadır. Tabi ki bebeğin kilo alıp büyümesi annenin ağırlık merkezinin de öne doğru kaymasına sebep olur. Annenin bu ağırlık merkezinin değişimi ile beraber sırt kasları zorlanmaya başlar ve bu nedenle de bel bölgesinde ağrılar belirti göstermeye başlar. Bu ağrılar rahatsız edici olsa da bebek açısından herhangi bir olumsuz duruma sebep olmamaktadır.
Kilo Alımı
Hamileliğin sonlarına doğru yaklaşılan bu aylarda artık annede bebek gibi kilo almaya başlamaktadır. Vücudun öncesinde alışmış olduğu bir ağırlık oranı olduğu için bu kilo alımları biranda değişiklik göstermesi ile eklem ve bel bölgelerinde kasılmalar ve hafif hafif ağrılar başlamaktadır. Burada dikkate edilmesi gereken nokta doktorunuza danışıp bu ağrının sebebinin kilo alımı veya başka bir faktör olup olmadığını öğrenip eğer fazla kilo alımı var ise doktor kontrolünde hamilelik diyetleri yapılmasıdır. Çünkü kontrolsüz kilo alımları başka sağlık sorunlarına da sebep olabilmektedir.
Kasların Ayrılması
Annenin karın bölgesinde ve karın bölgesinin ortasında bağlanan iki kas bölümü mevcuttur. Bu kaslar sayesinde omurga stabil tutulur ve sırt bölgesi rahat bir şekilde desteklenir. Ancak hamilelikte vücut anatomisinin tamamen değişmesinden dolayı fetüs gittikçe büyümektedir. Bu büyüme karın kaslarında gerilmeye ve ayrılmaya sebep olmaktadır. Bu değişimlerin yaşanması bel ve sırt bölgesinde ağrıların başlamasına sebep olmaktadır. Hamilelikte bel ağrısı şikâyetlerinin en büyük sebeplerinden bir tanesi de kasların ayrılmasıdır.
D Vitamini Eksikliği
Hamilelik gibi önemli bir dönemde en çok dikkat edilmesi gereken şeylerden biride sağlıklı ve dengeli beslenmedir. Çünkü dengesiz ve sağlıksız beslenmeler sonucunda vücutta çeşitli vitamin eksiklikleri ortaya çıkmaktadır. Bunlardan bir tanesi olan D vitamini oldukça önemlidir. Bu vitamindeki eksiklik vücudun çeşitli bölgelerindeki ağrılar ile beraberinde bel ağrılarını da getirmektedir. Hatta daha farklı sorunlara, kırık oluşum riskinin artmasına, kas gücünün azalmasına, vücutta denge problemlerinin olmasına, sürekli kendini yorgun hissetmeye, depresyon eğiliminin artmasına, aşırı unutkanlığın oluşmasına, kemikte yumuşama ve erimelere sebep olmaktadır. Bu nedenle sağlıklı ve dengeli beslenme gibi D vitamini de çok önemlidir.
Bel Fıtığı Rahatsızlığı
Hamilelik öncesinde bel fıtığı rahatsızlığı olan kadınlar, hamileliğin başlaması ve vücudun ağırlaşması ile zaman zaman bel ağrıları yaşamaktadır. Çünkü bel fıtığı rahatsızlığında bacakların çok aşırı ağırlığa maruz kalmaması gerekmektedir. Hamilelikte de hem bebek hem annenin kilo alması bu ağrıyı arttırmaktadır. Bu sebeple ağrı yaşayan kadınların sık sık istirahat edip ağrı azalımına yardımcı olması gereklidir. Çok fazla ayakta kalmamaları önemlidir.
Vücut Duruş Şekli
Hamileliğin bu aylarında, kilo alımları başlayacağı için artık vücudun da duruş şekli değişmektedir. Tabi ki bu durum beraberinde bel ağrılarını da getirmektedir. Burada olabildiğince rahat şekilde oturup kalkabileceğiniz yerler seçilmeli, ayakta dururken veya otururken pozisyonlara çok dikkat edilmelidir. Rahat bir duruş şekli ağrınızın azalmasına yardımcı olabilmektedir.
Belin Hangi Bölgelerinde Bel Ağrısı Ortaya Çıkar?
Hamilelikteki bel ağrısı şikâyetlerinin bölgesine göre şiddeti de değişebilmektedir. Genel olarak sebebine göre belin ağrıyan bölgesi de farklılık göstermektedir.
Pelvis Arkası Bölge(Kuyruk Sokumu)
Halk arasında genel olarak kuyruk sokumu olarak bilinen bu bölgedeki ağrılar kalça ve uyluk arkasına kadar yayılır ancak dizden aşağıya inmez. Bazen kalçadan yukarıya doğru yayılır, bazen belden kalçaya doğru iner. Burada bu ağrının neden oluştuğunu bilmek ve ona göre önlemler almak çok önemlidir. Kuyruk sokumu bölgesine sebep olan faktörler şunlardır: Yatak içerisinde çok fazla dönmek, çok fazla merdiven çıkmak, taşıma ve eğilme hareketlerini aniden yapmak, hızlı yapılan koşma ve yürümelerdir. Hamilelik döneminde bunlara dikkat edilirse bu bölgedeki ağrılar biraz olsun azalacaktır.
Alt Bel Bölgesi
Alt bel bölgesi ağrılarının sebepleri hamilelik döneminde uzun süre oturma veya ayakta kalma, çok fazla ağırlık kaldırma ve ani yapılan hareketlerdir. Buradaki ağrılar oldukça rahatsız edici olduğu için olabildiğince dikkat edilmelidir.
Hamilelikte Bel Ağrılarını Hafifletmek İçin Neler Yapılmalıdır?
Öncelikle burada dikkat edilmesi gereken şey hamilelikte bel ağrısı şikâyetleri başlamadan önce tedbirler alarak ağrının çoğalmasını ya da başlamasını önlemektir. Bu dönemdeki ağrıları hafifletmek için bazı yöntemleri kullanabilirsiniz. Fakat ağrılarınız geçmez, azalmak yerine çoğalırsa mutlaka bir uzman doktordan yardım almalısınız. Ağrı azalımı için yapacaklarınızı da mutlaka doktorunuz kontrolünde yapmalısınız.
Kontrollü Hareket ve Egzersiz
Hamilelikte bel ağrısının azalımı için öncelikle düzenli aralıklarla egzersizler yapılmalıdır. Ancak bu egzersizler bebeğe zarar vermeyecek şekilde doğru hareketlerle yapılmalıdır. Oturuşa, duruşa, ani hareketlere çok dikkat edilmelidir. Çünkü bunlar bel ağrısı şikâyetlerini fazlaca etkiler. Uzun süre ayakta kalmak veya uzun süre oturmak ağrıları arttırır. Bu dönemde kilo alımı ağrı artışları için oldukça önemlidir. Bu sebeple aşırı kilo almamak gerekir. Doktor kontrolünde beslenme listesi hazırlayıp uygulayabilirsiniz. Böylece aşırı kilo alımlarından da kaçmış olursunuz. Vücudunuz için bu dönemde vitamin değerleri çok önemlidir. Eksik olan vitaminler bel ağrısı şikayetlerinizi arttıracaktır. Bu sebeple vücudunuzda özellikle D vitamini eksik ise doktorunuza danışarak takviye vitaminler kullanmalısınız. Oturduğunuz yerlerde belinize destek vererek oturmanız, bel ağrısı şikâyetlerinizin azalmasına yardımcı olacaktır. Hamilelikte yürüyüş, spor çok önemlidir. Ancak yürüyüş veya spor yaparken hareketleriniz önemlidir. Hızlı koşular yerine tempolu yavaş koşular yapmalı, ara ara dinlenerek yürüyüşler yapmalısınız. Bunlar ağrılarınızın azalmasına yardımcı olacaktır.
Alışkanlıklarda Değişiklik
Hamilelik döneminde kullanacağınız iç çamaşırları da ağrı için oldukça önemli bir faktördür. Bu dönem için özel tasarlanmış iç çamaşırları tercih ederseniz ağrınızın azalmasına faydası olacaktır. Hamilelikte bel ağrısı şikâyetlerinin en büyük sebeplerinden biriside yatarken uyku pozisyonlarıdır. Uyku esnasında almanız gereken pozisyonu genel olarak uzmanlar, sırt üstü yatış pozisyonu yerine, sol ve sağ yana yatarak olmasını tavsiye ederler. Bu yatış pozisyonu bel bölgenizin rahatlamasını sağlayacak rahat bir uyku uyuyabilmenize yardımcı olacaktır.
Bel ağrısı şikâyetlerinin azalması için bel ve sırt bölgenize hafif hafif masajlar yapılabilir. Ancak bu masajlar hızlı veya şiddetli olmamalıdır. Sıcak havlu veya soğuk uygulamalar bel ve sırt ağrılarınızı azaltmaya yardımcı olur. Ancak bunları uygulamadan mutlaka doktorunuza danışmalısınız. Uzun süre oturmanız gerektiği zamanlarda ayağınızın altına bir yastık desteği sağlamanız bu pozisyonda oturuşunuzun bel ağrısına sebep olmaması için oldukça etkili olacaktır. Hamilelik döneminde tercih edeceğiniz ayakkabının topuğu çok önemlidir. Aşırı topuklu ayakkabılardan kaçınmalısınız. Çünkü bu tarzdaki ayakkabılar vücudunuzu yorar ve bel ağrısı şikâyetlerinizin artmasına sebep olur. İllaki topuklu ayakkabı giymeniz gerekirse de rahat olan bir topuk tercih edip, ara ara ayaklarınızı dinlendirmelisiniz.
Gerekli Vitamin Takviyesi ve Koşulların İyileştirilmesi
Aşırı ağrınız olduğu zaman doktorunuzun sizin için vereceği ağrı kesicilerden yardım alabilirsiniz. Ancak doktorunuzun size tavsiye etmediği hiçbir ilacı kullanmamalısınız. Çünkü bu dönemde ilaç kullanımı daima doktor tarafından kontrollü şekilde yapılmalıdır. Hamilelik döneminde bebeğinde anneden beslenmesi, annenin kalsiyum oranını düşürebilmektedir. Bu sebeple yeterli miktarda kalsiyum alınmalıdır. Çünkü düşen kalsiyum ağrılarınızın artmasına sebep olacaktır.
Hamilelik döneminde masada çalışmanız gereken bir işiniz var ve sürekli sandalyede oturmanız gerekiyorsa, burada sırtınıza destek sandalye yastıkları mutlaka kullanmalısınız. Çünkü sabit sandalyede oturmak bel ağrınızı çok fazla arttıracaktır. Ara ara ayağa kalkıp belinizi dinlendirmeyi de mutlaka yapmalısınız. Hamilelik döneminde çok fazla hareket gerektiren bir işe sahipseniz, yapacağınız hareketler de bel ve kalçanızı yormaktan kaçınmalısınız. Çünkü bu tür hareketler kalçanızın yorulması ile belinizde ağrı başlamasına neden olacaktır.
Hekim Desteği
Hamilelik döneminde uyuduğunuz uyku saati oldukça önemlidir. Düzenli bir uyku saatinizin olması gereklidir. Çünkü düzensiz ve az uyumak tüm vücudunuzun yorulmasına ve ağrımasına sebep olacaktır. Hamilelikte bel ağrısı şikâyetlerinizin azalması için doktorunuzun kontrolünde bir krem alıp sık sık bu kremi kullanabilirsiniz. Buda bel bölgenizdeki ağrının azalmasına yardımcı olacaktır. Hamilelik döneminde stresten, sizi üzen durumlardan olabildiğince uzak durmalısınız. Çünkü stres özellikle hamilelik döneminizin ilk aylarında bel ağrınızı tetiklemektedir. Hamilelik döneminde geçmeyen, rahatlamayan bel ağrılarınız için, doktorunuzun kontrolünde bir fizik tedavi uzmanından yardım alarak rahatlayabilirsiniz.
Yukarıda bahsi geçen unsurlar ağrılarınızı tamamen geçmesine değil, azalmasına ve biraz rahatlamasına yardımcı olacaktır. Bu ağrılar hamilelik döneminde normaldir. Hamilelik dönemi çok önemli ve riskli bir dönemdir. Bu sebeple hem annenin sağlığı hem bebeğin sağlığı için yapılan tüm hareketler ve kullanılan tüm ilaçlar doktor kontrolünde olmalıdır. Çünkü doktorunuzun tavsiye etmediği ilaçlar sizin ve bebeğin hayatını riske atabilir ve istenmeyen sonuçların doğmasına sebep olabilir.
Hamilelik dönemindeki ağrılarınızın birçoğunun olduğu gibi bel ağrısı da geçici olacaktır. Bu sebeple psikolojik olarak kendinizi çok fazla yıpratmamalısınız. Vücut sağlığınızın önemli olması kadar, ruh sağlığınız rahat bir hamilelik ve doğum geçirmeniz için oldukça önemlidir. Bu dönemde çevrenizden, bel ağrısı için rahatlatıcı özelliği olan bitki çayları kullanmanız tavsiye edilebilir. Ancak doktorunuza danışmadan bu bitki kürlerini ve çaylarını kesinlikle kullanmayınız. Çünkü çok fazla güçlü özelliği olan bazı bitkiler hem bebeğe hem anneye zarar verebilir.