Sezaryen sonrası normal doğum, bir kadının daha önce sezaryen yoluyla doğum yaptıktan sonra vajina yoluyla doğum yapmasıdır. Sezaryen, bir kadının rahminden bebeği çıkarmak için yapılan cerrahi işlemdir. Sezaryen sonrası normal doğuma kısaca (SSND) adı verilir.
Sezaryen Sonrası Vajinal Doğum Güvenli midir ?
Önceleri doktorlar bir kadının sezaryenle doğum yaptıktan sonra diğer doğumlarının da sezaryenle olmak zorunda olduğunu düşünüyorlardı. Bunun sebebi rahmin daha önce sezaryen sırasında kesilerek açılmasıydı. Kesik dikilip iyileşse de doktorlar orijinal kesiğin sonraki doğumlarda rahim sıkıştığında tekrar açılabileceğinden endişe duyuyorlardı.
Sezaryen Sonrası Güvenli Doğum Yapılabilir
Ama şimdilerde doktorlar bu durumun ender rastlanan bir vaka olduğunu biliyorlar. Çoğu kadın sezaryen sonrasında güvenli bir şekilde normal doğum yapabilir. Bu yüzden geçmişte sezaryenle doğum yapan bir kadın, günümüzde genellikle diğer bebeklerini nasıl doğuracağı konusunda seçim yapma şansına sahiptir.
Kadın:
Doğum sancısı çekip normal doğum yapabilir
Doktorlar sezaryen sonrasında doğum sancısı denem esine kısaca “TOLAC” demektedir. Doğum sancısı denemesi işe yarayabilir ve SSND ile sonuçlanabilir. Ama bazı durumlarda işe yaramazsa kadının bebeğini doğurmak için tekrar sezaryene ihtiyacı olur.
Doğum sancısı başlamadan önce sezaryenle doğum yapmayı planlar.
Sezaryen Sonrası Normal Doğumun Faydaları Nelerdir?
Doğum sonrasında hastanede daha kısa süreli kalma
Daha az acı ve daha kısa süreli iyileşme dönemi (genellikle)
Doğum sonrası daha az sorun. Sezaryenle doğum yapan kadınların ateş, enfeksiyon, bacaklarda kan pıhtılaşması ya da kan ihtiyacı olasılığı daha fazladır.
Doğum sancısı denemesi ile ne tür sorunlar oluşabilir?
Bu durumda farklı sorunlar ortaya çıkabilir. Ama doktor ve ebeleri endişelendiren en önemli sorun rahmin yırtılmasıdır. Bu bir acil durumdur. Böyle bir durum gerçekleşirse, bebeğin doğumu için hemen sezaryen yapılması gerekir. Ayrıca, bazen doğum sancısı denemesi işe yaramaz. Doğum sancısı normal sürecinde ilerlemez ve bebeğin tekrar sezaryenle doğması gerekebilir. Bu durum kadın için üzücü ve streslidir.
Sezaryen Sonrası Normal Doğum Denemek İstiyorsam ?
Eğer SSND’yi denemek istiyorsanız doktorunuz ya da ebeye bunu bildirin. Sizin şahsi durumunuza göre, doğum sancısı denemesinin sizin için iyi bir seçim olup olmadığına karar vermenizde size yardımcı olacaklardır.
Genelde, doğum sancısı denemesinin başarıya ulaşma şansı en çok şu durumlarda mümkün olur:
Kadın geçmişte (sezaryenin yanı sıra) normal doğum yapmışsa
İlk sezaryen bebek ters geldiği için yapılmışsa. Bebeğin ayaklarının ya da poposunun vajinaya yakın olması durumuna bebeğin ters gelmesi denir.
Bazı kadınlar için, doğum sancısı denemesi tavsiye edilmez.
Bu durumlar şunlardır:
Önceki sezaryen sırasında rahmin gereken şekilde açılamaması.
Kadının çok fazla sezaryen doğum yapması
Normal doğumun anne ya da bebek için güvenli olmaması
Ayrıca, doktorunuz ya da ebeniz gerekli durumda hemen sezaryen yapabilmenin mümkün olduğu bir hastane ya da merkezdeyseniz doğum sancısını denemenize izin verecektir.
Sezaryen sonrası normal doğuma (SSND) ilişkin önemli tanımlar aşağıdaki gibidir:
Sezaryen sonrası doğum sancısı denemesi (TOLAC) daha önce sezaryenle doğum yapıp sonrasında normal doğum yapmak isteyen bir kadının doğum sancısı çekmesi için yapılan planlı çabadır.
SSVD, normal doğumla sonuçlanan başarılı doğum sancısı denemesidir.
TOLAC başarılı bir SSND ile ya da sezaryen doğumla biten başarısız doğum sancısı denemesiyle sonuçlanabilir.
Yinelemeli sezaryen doğum daha önceden planlandıysa buna elektif yinelemeli sezaryen doğum (EYSD) denir. EYSD’ye girmeyi planlayan kadın planlanan günden önce doğum sancısı çekerse, bu durum yine EYSD olarak düşünülür. Başarısız TOLAC geçiren bir kadına planlı olmayan bir YSD yapılır.
Bilindiği gibi sezaryen seksiyo bir ameliyat olup normal doğumun elvermediği ya da anne ve bebek hayatı açısından risk teşkil eden durumlarda annenin karnına ve rahmine bir kesi yapılarak bebeğin doğurtulması işlemidir. Geçen yıllar boyunca dünyada ve ülkemizde sezaryen oranları gün geçtikçe artma eğilimindedir. Amerika ve Avustralya yaklaşık yüzde 30’luk sezaryen oranı ile dünyada başı çekmektedir.
Peki ülkemizde durum nedir ?
1988 tarihinde yüzde 5.7 iken günümüzde bu oran yüzde 45’lere kadar çıkmaktadır. Bu oranın bu kadar yüksek olmasının temel sebeplerinden biri daha önce sezaryen geçiren hastaların tekrar sezaryen olmak zorunda kalmasıdır. Anne adaylarının da normal doğum yerine sezaryeni tercih etmeleri de oran artışını etkileyen diğer önemli bir sebeptir.
Sezaryen Doğum Güvenli Midir ?
Günümüz kadını niçin normal doğurmak istemiyor sorusuna bakacak olursak bunların başında doğum ağrısından korkması yer alıyor. Ayrıca bebeği ve kendi için sezaryenin daha güvenli olduğu algısı mevcut. Daha önce normal doğum ile geçirdiği olumsuz hatıralar, doğum tarihini kontrol etme isteği, vajinal estetik kaygısı kadını normal doğum algısından uzaklaştıran diğer nedenlerdir.
Sezaryen Doğum Sonrası Vajinal Doğum Mümkün müdür ?
Sezaryen oranlarındaki bu artış hem kadın sağlığı hem de ülke ekonomisi açısından ciddi bir sorun yumağıdır. Dünyada kabul edilebilir sezaryen oranları yüzde 15 iken bu ülke koşullarını değerlendirdiğimizde henüz bizim için gerçekçi bir oran değildir. Bizim hedefimiz ülkemiz için yüzde 35 civarındadır.
Bu oranları azaltmak için dünyada ve ülkemizde de “Sezaryen sonrası
vajinal doğum mümkün müdür?” sorusu akla gelmiştir.
Sezaryen Sonrası Vajinal Doğum Nerede Yapılır ?
Teknik donanım olarak yeterli, 24 saat kadın doğum, çocuk, anestezi uzmanı olan, kan bankası olan ve acil bir durum olduğunda hemen ameliyata alınabilecek konumda olan hastanelerde bu durum denenmelidir. Aileye bilgi verilirken ayrıntılı bir şekilde işlemin artı ve eksileri anlatılmalı kişi kararını kendi vermelidir. Hastanemiz uygun hasta olduğunda ve annede bu duruma istekli olduğunda SSND’yi destekleyen ve bunu yapabilecek alt yapıya sahip bir kurumdur.