İdrar Kaçırma Nedir ?

İdrar Kaçırma Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?

 İdrar Kaçırma Nedir? Nasıl Tedavi Edilir? bu sorularını birden fazla cevabı bulunmaktadır. Öncelikle mesane halk arasında bilinen ismi ile idrar torbası, idrarın biriktiği kesedir. Bu kese, o bölge bulunan kasların kasılması, sinirler  ve beyin tarafından kontrol edilmektedir.  Sağlıklı bir mesane idrar doldukça esnemekte ve buna bağlı olarak mesanede basınç artışı olmamaktadır. Bu da idrar kaçırma riskini ortadan kaldırmaktadır. Yani idrar kaçırma sorunu  idrar torbasında yaşanan sorunlar nedeniyle yaşanmaktadır.

İdrar Kaçırma Durumu

Yaşam kalitesini etkileyen ve erkeklere oranla kadınlarda daha çok görülen idrar kaçırma (İnkontinans), idrar tutamama durumuna verilen bir genel bir addır. Eğer idrar kaçırma hali düzenli olarak tekrarlanan bir durumsa  tıbbı bir sorun vardır demektir. Bu nedenle bu durumu yaşayan kişilerin ihmal etmeden doktora görünmesi gerekmektedir. İdrar kaçırma tedavisi farklı tıbbı yöntemler ile yapılmaktadır. Bu tedavi seçenekleri; ilaç tedavisi, pelvik taban kaslarını kuvvetlendirme ve cerrahi tedavi olarak gruplandırılabilir.

Kontinans kelimesi, idrar tutabilme ve kontrol edebilme durumunu ve uygun yer ve zamanda yapabilme durumunu ifade etmektedir. İnkontinans ise kontinans yeteneğinin çeşitli sebeplerden dolayı kontrolden çıkma durumudur. Her türlü idrar kaçırma durumu da inkontinans tanımı içinde yer almaktadır. Kısacası idrar kaçırma, idrar tutamama durumunu ifade etmektedir. Bu hastalık bazı hastalıklarla beraber görülebilirken tek başına da görülebilmektedir. En çok kadınlarda görülen bu durumun hayati tehlike riski bulunmasa da sosyal hayatı önemli ölçüde sekteye uğratmaktadır.

Genital bölgeyi örten derinin, idrar kaçırma nedeni ile sürekli ıslak bir halde olması, o bölgede kızarıklıkların ve döküntülerin oluşmasına sebebiyet vermektedir. Ayrıca idrar kaçırma nedeni ile bakterilerin oluşması sürekli tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonlarına neden olmaktadır.  Bunların dışında iş hayatı ve sosyal yaşam yani  günlük hayat olumsuz etkilenecektir. Bu durum kişinin yaşam kalitesini düşürecektir. Bu nedenle idrar kaçırma durumu yaşayan kişilerin beklemeden tıbbı bir destek almak için doktoruna başvurması gerekmektedir.

İdrar Kaçırmanın Nedenleri Nelerdir?

İdrar kaçırma durumu farklı bir hastalığın habercisi olabileceği gibi bağımsız olarak kalıtsal yapı ya da dışsal sebeplerden dolayı ortaya çıkabilir. Yani idrar Kaçırma  durumunun birden fazla sebebi vardır.  Genel olarak idrar kaçırma sebepleri ise aşağıdaki gibidir.

1. Pelvik taban kaslarının zayıf olması sonucunda idrar kaçırma sorunu yaşanır.
2. Hormon eksikliğinin olması nedeniyle idrar kaçırma durumu yaşanır.
3. Nörolojik bir rahatsızlığa bağlı olarak idrar kaçırma yaşanmaktadır.
4. İdrar yolu enfeksiyonun olması sebebiyle yaşanmaktadır.
5. Kadınlarda menopozun etkileri sebebiyle görülebilmektedir.
6. Genetik yapı kaynaklı idrar kaçırma sorunu yaşanabilmektedir.
7. Sigara kullanımı idrar kaçırmaya sebebiyet verebilmektedir.
8. Alzheimer, Demans,  inme gibi santral sinir sistemi rahatsızlıkları sonucunda idrar kaçırma görülebilir.
9. Doğum kaynaklı ameliyatlar sonucunda idrar kaçırma görülebilir.
10. Obezite, şeker hastalığı gibi hastalıklar sonucunda idrar kaçırma görülebilir.
11. Erkeklerde prostat büyümesi nedeniyle görülebilir.
12. Kontrolsüz uygulanan diyetler sonucunda görülebilir.
13. Tansiyon, kas gevşetici gibi ilaçların kullanımı nedeniyle görülebilir.
14. Yaşlılık da idrar kaçırma sebeplerindendir.

Yukarıda bahsetmiş olduğumuz bu durumlar idrar kaçırmaya sebep vermektedir. Bu durumları yaşayan kişilerin beklemeden tedavi olması gerekmektedir.

İdrar Kaçırmanın Çeşitleri Nelerdir?

İdrar kaçırma sorununun birçok çeşidi bulunmaktadır. Genel olarak idrar kaçırma durumu çeşitleri ise;

• Strese bağlı idrar kaçırma: Gülme, öksürme, hapşırma ya da ağır eşyalar kaldırma gibi durumlarda idrar kesesinin basıncı arttığı için idrar kaçırma durumu yaşanabilir. Bu durum kas ve sinir zayıflığı sebebi ile yaşanmaktadır.
• Sıkışma tipi idrar kaçırma:  İdrar torbasının kontrolsüz kasılması neticesinde yaşanmaktadır. Bu durumda hasta bir anda idrara sıkışmakta ve kontrolsüz bir halde idrarını kaçırmaktadır.
• Mix tipi idrar kaçırma: Yukarıda bahsettiğimiz iki halin aynı anda yaşanma haline verilen genel isimdir.
• Noktürnel enürezis: Gece uykusunda ortaya çıkan bu durum farkında olmadan idrar kaçırmayı ifade etmektedir.
• Taşma tipi idrar kaçırma:  İdrar torbasının aşırı gerilmesine bağlı olarak yaşan bu durum; sürekli olarak sızıntı ve damlama şeklinde görülmektedir.

Fonksiyonel idrar kaçırma:  İdrar yollarında ya da mesanede bir sıkıntı olmamasına karşın, kişilerin tuvalete zamanında ulaşamaması neticesinde gerçekleşen bir durumdur. Fiziksel kısıtlılık gibi nedenlerden dolayı yaşanabilmektedir.

İdrar Kaçırma Nasıl Teşhis Edilmektedir?

İdrar Kaçırma tedavisi belirli yöntemler ile gerçekleştirilmektedir. Öncelikle doktor, hastadan hikayesini öğrenir.  Hastadan idrar kaçırma ile hangi durumlarda karşılaşıldığı, sıklığı ve nasıl gerçekleştiği öğrenilmektedir.  Daha sonrasında hastadan idrar tahlili, idrar kültürü, kan şekeri,ultrason ve ürodinami gibi tetkikler istenmektedir. Bahsettiğimiz bu tetkiklerin sonuçlarına göre ise  idrar  kaçırma tedavisinin yöntemleri belirlenecektir.

 İdrar Kaçırma Nasıl Tedavi edilmektedir?

İdrar kaçırma tedavisi hastanın hikayesi dikkate alınarak doktorların değerlendirmelerine göre belirlenmektedir. Genel olarak uygulanan tedaviler ise;

• Hayat tarzında değişiklik yapmak;  Yapılan diyetlerde değişikliğe gitmek idrar kaçırma durumunu olumlu etkileyebilir. Günlük ne kadar sıvı almanız konusunda doktorun tavsiyesine göre hareket ettiğinizde idrar kaçırma sorunu bir parça düzelebilir. Ayrıca yediklerinizde değişiklik yaptığınızda da idrar kaçırma durumunuz azalabilir. Sağlıklı bağırsak alışkanlığına ve kiloya sahip olduğunuzda idrar kaçırma durumunuz tedavi edebilir.

• Mesane eğitimi yapmak; Doktorunuz, tedavi yöntemlerinde biri olan mesane eğitimini size önerebilir. Bu doğrultuda sizden işeme günlüğü tutmanızı ister. Bahsettiğimiz bu günlükte ise;  ne kadar sıvı tükettiğiniz, ne kadar idrar yaptığınız ve miktarı kaydedilir. Günlüğün sonucuna göre doktorunuz, idrar yapma sıklığı konusunda önerilerde bulunacaktır. Bu bilgilere göre mesane eğitiminin başarılı olup olmadığı kontrol edilir.
• Pelvik taban kas egzersizleri; idrar torbanızı ve bağırsaklarınızı destekleyen pelvik taban kasları; yaşa, çeşitli hastalıklara ya da hormanal değişiklikler gibi durumlara bağlı olarak zayıflayabilmektedir. Bu durumda idrar kaçırmaya sebep olmaktadır.  Bu nedenle doktor kontrolü altında  düzenli yapılacak olan pelvik taban kas egzersizleri idrar kaçırma durumunu düzeltebilir.
• İdrar kaçırma sorununu çözmek için ilaç tedavisi olmak; doktor kontrolünde kullanılan ilaçlar idrar kaçırma sorununuzu tedavi edecektir. Bu hastalıkta kullanılan ilaçlar ise; muskarinik reseptör antagonistleri, mirabegron, östrojen, desmopressin ve duloksetin  gibi ilaçlardır.

İdrar kaçırmaya cerrahi müdahale ile tedavi etmek; diğer yöntemlerden sonuç alınmadığında doktorunuz cerrahi müdahaleyi öngörülebilir.  Örneğin mesane hacmini arttıran cerrahi müdahaleler hastalığın çeşidine göre uygulanabilir.

Kadınlarda İdrar Kaçırma Durumu

Kadınlarda idrar kaçırma durumu erkeklere oranla daha fazla görülmektedir. Bu durumun çeşitli sebepleri bulunmaktadır. Kadınlarda idrar kaçırma tedavisi de hastalığın sebeplerine göre yani öyküsüne göre belirlenmektedir.

 Kadınlarda İdrar Kaçırma Nedenleri

Erkeklere oranla kadınlarda daha fazla görülen idrar kaçırma rahatsızlığı, genel olarak aşağıdaki durumlara görülmektedir;

Östrojen hormonunun azalmasına bağlı olarak menopoz döneminde görülmektedir.

• Zor yapılan doğumlar, çok sayıda yapılan doğumlar ve iri bebek dünyaya getirme gibi doğuma bağlı olarak idrar kaçırma görülebilmektedir.
• Yaşlanmayla beraber kadınlarda görülen yaygın rahatsızlıklardan biridir.
• Kadınlarda görülen obezite idrar kaçırma durumuna neden olabilmektedir. Ayrıca tedavi sürecini de zorlaştırmaktadır.
• Diyabet hastalığı da idrar kaçırmaya sebebiyet vermektedir.
• Genetik yapıdan kaynaklı olarak idrar kaçırma görülebilmektedir.
• Kabızlık kadınlarda idrar kaçırmaya neden olan rahatsızlıklardan biridir.

Astım, kronik bronşit, parkinson, multipl sklroz idrar kaçırmaya neden olan hastalıklardandır.

Kadınlarda Görülen İdrar Kaçırma Şekilleri

İdrar kaçırma durumu kadınlarda üç şekilde görülmektedir. Bu üç tip idrar kaçırma durumu ise;

• Sıkışmaya bağlı idrar kaçırma: Bu rahatsızlık tipinde mesane, idrarı yeteri miktarda depolayamamakta ve istenilen miktara gelmeden kaçırmaktadır. İstatistiksel olarak durum incelendiğinde her 100 idrar kaçırma vakasından 22'si bu şekilde yaşanmaktadır.

• Stres tipi idrar kaçırma:  Gülme, öksürme, hapşırma ve fiziksel aktivite durumlarında ortaya çıkan bu durum, her 100 hastanın 50'sinde görülmektedir.

Sıkışma ve strese bağlı olarak idrar  kaçırma: Her iki durumunda bir arada görüldüğü bu durum,  ileri ki yaşlarda  görülmektedir.  Kadınlarda görülen idrar kaçırma durumunun her 100 kaçırmadan 30'u bu şekildedir.

Kadınlarda İdrar Kaçırma Durumunun Tedavisi

Kadınlarda daha fazla görülen Üriner inkontinans,  hayati bir tehlikesi olmasa da  sosyal hayatı olumsuz etkilemektedir. Günlük aktiviteler, kişisel hijyen, cinsel yaşama ve ruh hali olumsuz etkilenmektedir. Bu rahatsızlığın tedavisi  yöntemleri ise;

• Konservatif tedaviler: Fazla kilolu ya da obezite ile mücadele eden kadınlara, egzersiz programı yaparak veya fiziksel aktivitelerinde değişiklik yaparak kilolarının azaltılması için program uygulanabilir. Sigara kullanan hastaların sigarayı bırakmak için teşvik etmek, düzenli sıvı alınmasını sağlama, kabızlığı giderici tedaviler, idrar tutmaya yönelik egzersizler, kahve-çay-kola tüketiminin sınırlandırılması ve işeme eğitimi gibi uygulamalarla hastalığın tedavi edilmesi sağlanır.

• İlaç tedavileri: İdrar kaçırma durumuna müdahale yöntemlerinden biri de ilaç tedavisidir. Özellikle  idrar kaçırma sorunu sıkışma durumuna bağlı olarak ilaç tedavisi uygulanmaktadır.  Bu ilaçlar ürologlar tarafından verilmelidir.

Cerrahi tedavi: Diğer tedavi yöntemlerinin sonuç vermediği hastalar için cerrahi tedaviler uygulanmaktadır. Hastaların yaşam kalitelerinin olumsuz etkilenmesi ameliyatla tedavi edilmektedir.

 Kadınlarda İdrar Kaçırma Durumunun Cerrahi Müdahale İle Tedavisi

İdrar kaçırma tedavisi yöntemlerinden biri de cerrahi müdahalelerdir. Bu müdahaleler ise;

Askı Ameliyatları:  Bu müdahalede amaç idrar kaçırma durumunu engellemek için  15-20 dakikalık bir ameliyat ile sorun kalıcı olarak çözülecektir. Bu hastalık uygun hastalarda, lokal anestezi ve günübirlik yatışlar ile yapılmaktadır.  Aynı gün taburcu edilen hastalarda ameliyatın etkisi bir sonraki gün hissedilmektedir. Hafif ya da orta derecede idrar kaçırma durumu yaşan hastalar % 90’lara varan oranlarda sorun çözülmektedir ve ciddi bir yan etki görülmemektedir.

• İdrar kesesinde görülen sarkmanın düzeltilmesi: Mesanede ve pelvik organlarında belirgin olarak görülen sarkıklığı yaşayan hastalar, vajina bölgesinden uygulanacak kapalı yöntemler ile idrar kaçırma sorunu tedavi edilmektedir. Sarkıklığın giderilmesi için dikişler veya özel tasarlanmış maddeler ile destek sağlanmaktadır. Ameliyat sırasında ise hastalar belden ya da anestezi ile uyutulmaktadır. Bir saat gibi bir zaman diliminde yapılan bu ameliyat sonucunda hastalar bir gün hastanede kalmaktadırlar.

Robotikle idrar kaçırma tedavisi: İdrar kaçırma sorunuyla birlikte pelvik organ sarkması görülen hastaların, robotik cerrahi yöntemiyle idrar kesesinde oluşan sarkıklar giderilmektedir. Bu uygulama, karın bölgesinden birkaç adet yapılan 1 cm’lik delikten girilerek sarkan organ  düzeltilmektedir. Genelde bir günlük yatırma ile yapılan bu müdahalelerin sonuçları oldukça başarılıdır.
 

İdrar Kaçırma tedavisi için cerrahi müdahaleler kullanılmaktadır. Ancak ameliyat sonrası tekrar idrar kaçırma durumu her ne kadar düşük bir ihtimal olsa da yaşanmaktadır. Bu oran % 10-20 civarındadır. Bu durumda ameliyat kapalı, vajinadan yapılan uygulamalarla tekrarlanabilir. Ayrıca kadınlar idrar yolu ameliyatından sonra hamile kalmışsa ve doğum normal bir doğum ise bu durum tekrarlanabiliyor. Tekrar idrar kaçırma durumunda yine ameliyat yapılabilmektedir.

İdrar kaçırma sorununu yaşayan herkesin en erken müdahalenin yapılabilmesi adına doktor kontrolüne gitmesi, sorun büyümeden tedaviye başlaması ve devam etmesi gerekmektedir.