Gebelik Takibi Neden Yapılmalıdır? 5 Önemli Neden?
Gebelik hem anne sağlığı hem de çocuk sağlığı için büyük önem taşıyan bir süreçtir. Normal şartlar altında gebelik sürecinin bir dizi zorlukları olmakla birlikte, herhangi bir sorun yaşanmaz. Ancak bazı durumlarda ortaya çeşitli komplikasyonlarda çıkabilir. Her ihtimal göz önünde bulundurularak gebeliğin takip edilmesi son derece önemlidir. Gebelik tanısı konulduktan sonra en azından ayda bir defa uzman kadın hastalıkları ve doğum uzmanına görünerek muayene olmak, herhangi bir sorunun olup olmadığına dair bilgi almak gerekir. Mümkün olması halinde ayda 2 defa muayene yapılması daha sık tavsiye edilen bir durumdur. İkiz gebelik durumunda ise kontrollerin ayda iki defa yapılması daha doğrudur. Bununla birlikte risk yaratan faktörlerin varlığı da gebelik takibinde göz ardı edilmemesi gereken durumlar arasında yer alır. Annenin erken yaşta gebe kalması ya da menopoz dönemine yakın bir evrede gebeliğin yaşanması, aşırı kilo ya da aşırı zayıflık, şeker, tansiyon, kalp hastalığı gibi kronik rahatsızlıklar ve rahim anormallikleri bu noktada ilk akla gelen risk faktörleri arasındadır. Bu tanılardan en az birine sahip olan anne adaylarının, kontrollerine daha fazla özen göstermesi gerekir. Gebelik takibinde hekim seçimine de üzerinde durulması gereken hususlar arasındadır. Her kontrolde hekimin anne adayı için en az yarım saat ayırması ve detaylı olarak inceleme yapması, varsa çeşitli sorunların tespit edilebilmesi adına gereklidir. Gebelikte düzenli takibin yapılmasını zorunlu kılan pek çok husustan bahsedilebilir.
Annenin ve Bebeğin Sağlığını Korumak
Gebelik annenin sağlığının yanı sıra, bebeğin sağlığının da işin içine girdiği bir süreçtir. Sağlıklı bir gebelikte hem anne hem de çocuk sorunsuz bir şekilde bu süreci tamamlar. Ancak gebelik sürecinde ortaya çıkabilecek çeşitli sorunlar da mevcuttur. Nitekim yapılan çalışmalar, gebelik döneminde anne ya da çocuktan birinin sorun yaşama sıklığının oldukça fazla olduğu yönünde sonuçlara sahiptir. Bu istatistiklerde göz önünde bulundurularak belirtmek gerekirse hem annenin hem de bebeğin sağlığını koruyabilmek adına gebelik takibinin düzenli yapılması lazımdır. Gebelik sürecinde annede ya da çocukta görülebilen sorunların önemli bir kısmı tedavi edilebilir ve ortadan kaldırılabilir türdendir. Özellikle sorunların erkenden tespit edilmesi bu noktada daha geniş bir hareket alanı bırakır. Herhangi bir sağlık sorunu görülmese bile koruyucu tedbir olarak gebelik takibinin yapılmasına gereksinim duyulur. Bu noktada ortaya çıkabilecek sorunların yalnızca hastalık olarak algılanması da doğru değildir. Gebelik sürecinde anne adayının vücudunda farklı besin maddelerinde, vitamin ve minerallerde düşüş görülebilir. Bu türden durumlar her ne kadar hastalık olarak tanımlanmasa bile bebeğin sağlıklı gelişimine olumsuz etki edebilir. Ayrıca aynı nedenlerden dolayı anne adayının bünyesi zayıf düşebilir ve dolaylı olarak daha farklı rahatsızlıklara da rastlanabilir. Bu gibi durumlar da uzman hekimler tarafından yapılan takip sayesinde ortaya çıkarılabilir. Zira gebelik takibi sırasında ultrasonun yanı sıra kan ve idrar tahlili gibi çeşitli tahlil yöntemlerine de başvurulur.
Hamilelik Sürecinde Bakım Planı Düzenlemek
Gebelik sürecinde annenin bakımı da büyük önem taşıyan konular arasında. Ancak bu bakımın nasıl olacağına dair toplumsal bilinç oldukça düşük. Bu noktada halk arasında dolaşan söylentiler ya da internetten rastgele öğrenilen bilgiler ile hareket etmek anne adayının ve çocuğun sağlığının riske girmesine yol açabilir. Sağlıklı bir gebelik geçirebilmek için bakım planlamasının iyi yapılması gerekir. Bu da ancak uzman bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanı tarafından yapılabilir. Gebelik bakımının planlanmasının birden fazla aşaması bulunur. Bakım planlamanın öne çıkan noktaları şu şekilde sıralanabilir:
- Beslenme Planlama: Gebelik sürecinde anne adaylarının, normal dönemde olduğu gibi aynı beslenme alışkanlıklarını devam ettirmesi çeşitli sorunların ortaya çıkmasına yol açabilir. Zira bu süreçte annenin ağzından giren her besin, doğrudan bebeğe de ulaşır. Bu yüzden de sağlıklı bir beslenme planlamasının yapılması gerekir. Öncelikle anne adayının sigara ve alkol gibi kötü alışkanlıkları varsa, bunlardan hızla uzaklaşması ve tamamen terk etmesi istenilir. Daha sonra fast food türü yiyeceklerden, aşırı şekerli ya da tuzlu besinlerden uzak durulması tavsiye edilir. Besin değerleri bakımından zengin olan yeşilliklerin tüketilmesine bu dönemde ağırlık verilmesi önerilir.
- Hareket Planlama: Gebeliğin her haftasında anne adayının karnı biraz daha büyüdüğü ve hareket olanağı kısıtlandığı için, hareketlerine dikkat etmesi gerekir. Gebelik sürecinde ters bir hareket yapmak, düşük yapmaya ya da daha farklı sorunların ortaya çıkmasına varabilen sonuçlar doğurabilir. Ancak tamamen hareketsiz kalmak da hem annenin hem de çocuğun sağlığı için istenmeyen bir durumdur. Bu noktada dengenin sağlanması ve annenin dikkat etmesi gereken hareketlerin tespit edilmesi gerekir.
- Doğum Planlama: Doğum zamanına doğru anne adayının bakım ihtiyacı daha da artar. Ayrıca doğumun ne zaman gerçekleşeceğinin ortalama olarak tespit edilmesi, ailenin son hazırlıklarını tamamlaması için gereken takvimi belirler.
Bu planlamaların isabetli şekilde yapılması ile hem anne adayı hem de çocuk için sağlıklı bir gebelik sağlanabilir. Planlama başarısı ise gebeliğin düzenli olarak takip edilmesi ve anne adayı ile bebeğin mevcut durumlarının göz önünde bulundurulması ile mümkün olur.
Ebeveynleri Süreç Hakkında Bilgilendirmek
Ebeveynler, özellikle de ilk defa çocuk sahibi olacak ebeveynler, bu noktada büyük heyecan taşırlar. Bu yüzden de sürekli duruma dair bilgi almak isterler. Gerekli bilgilendirmelerin sağlıklı bir şekilde yapılabilmesi için gebeliğin hekim tarafından takip edilmesi gerekir. Bu noktada sadece gebeliğin gidişatına dair bilgilendirme ile sınırlı kalınmaz. Bir sonraki kontrole kadar dikkat edilmesi gereken hususlar ya da annenin gebeliğin kalan kısmında yapması/yapmaması gerekenler de yapılan bu bilgilendirmenin kapsamı içerisinde yer alır. Ebeveynlerin gebelik sürecine dair bilgilerinin kısıtlı olması, farkında olmadan anne adayı ile çocuğun sağlığını riske atabilecek davranışların sergilenmesine yol açabilir. Yanlış bilgilenmek ise daha kötü sonuçlar doğurur. Özellikle internette yer alan ve genel geçer herkes için oluşturulan içeriklerden yola çıkarak gebelik sürecini yürütmeye çalışmak, ebeveynler arasında sık görülen bir durumdur. Oysa her anne adayı ve her gebelik, özel bir durum olarak ele alınmalıdır. Zira tüm anne adaylarının aynı niteliklere sahip olduğu ya da gebelik sürecini aynı şekilde geçirdiği gibi bir durum söz konusu değildir.
Hamilelik Sürecinde Ortaya Çıkabilecek Problemleri Önceden Tespit Ederek Engellemek
Gebelik sürecinde ortaya çıkabilecek problemlerin sayısı oldukça fazladır. Ancak bu her gebelikte sorunlar görüleceği anlamına gelmez. Bazı sorunlar ise olası niteliğe sahiptir. Yani önceden öngörülebilir. Ancak bu öngörme işlemi, ancak bu konuda uzman olan hekimler tarafından yapılabilir. Düzenli olarak gebelik takibinin yapılması, olası sorunların önceden tespit edilmesine olanak tanır. Anne adayının sürekli yaptığı ve olumsuz sonuçlar doğurma ihtimali yüksek olan bir hata, hekim tarafından fark edilerek uyarılabilir. Ya da yapılan tahlillerde görülen olumsuz sonuçlara erkenden müdahale edilerek sorunların büyümesi engellenebilir. Esasında sağlık sorunlarının erken evrede tespit edilmesi, gebelik dışındaki diğer durumlar için de büyük avantaj taşır. Gebelik takibinin daha geç periyotlar ile yapılması, olası sorunların da aynı şekilde geç tespit edilmesi anlamına gelir. Bu da hem anne adayında hem de çocukta sağlık sorunlarının görülmesine yol açabilir.
Tespit Edilen Sorunları Tedavi Etmek
Sorunların erken teşhis edilmesi, önleme olanağı olmasa bile erkenden tedavi kolaylığı sağlar. Sağlık sorunlarının neredeyse tamamında, erken teşhis kadar erken de tedavi de önemli bir yere sahip. Gebelik takibinin düzenli yapılması halinde meydana gelmiş sağlık sorunlarını ya da eksiklikleri, anne adayına ve çocuğa zarar verecek boyuta ulaşmadan önce tedavi etmek mümkündür. Bazı hastalıklar ya da eksiklikler, iyice yerleşinceye kadar herhangi bir belirti göstermeyebilir. Bu yüzden de gebelik takibi yapmayan anne adayları, kendilerinde bir sorun olmadığı hissine kapılırlar. Bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanı tarafından yapılacak inceleme ile mevcut genel durum daha iyi tespit edilebilir. Ayrıca gebelik döneminden önce de annede var olan çeşitli hastalıkların da gebelik takibi ile kontrol altında tutulması gerekir. Özellikle şeker, tansiyon, kalp ve kolesterol gibi kronik hastalıkların takip edilmesi ve mutlaka ideal düzeyde tutulması lazımdır. Bu hastalıkların zaten var olduğu varsayılarak gebelik takibini aksatmak, var olan sağlık sorunlarının farklı bir boyuta geçmesine yol açabilir. Gebelik sürecinde vücut daha farklı tepkiler göstereceği için bu hastalıkların belirtilerinin derinleşmesi de mümkün hale gelir.