Hamilelik (Gebelik) Döneminde İdrar Yolu Enfeksiyonu
Kadınlar hamilelik döneminde farklı sorunlarla karşılaşır. Kadınların hayatları süresince sık karşılaştığı problemlerden biri olan idrar yolu enfeksiyonu hamilelikte de sık sık başlarına gelebilir.
Hamilelikte görülen idrar yolu enfeksiyonu, bakterilerin oluşması ve idrar yollarının iltihaplanmasıyla ortaya çıkmaktadır. İdrar yolu enfeksiyonu çoğunlukla hamileliğin 6. Haftasının ardından başlar. Bu dönemde bebeğin karında mesaneye daha çok baskı uygular, artan basınç mesanenin tamamen boşalmasını engeller ve bu konum idrar yollarında bakterilerin sıkışmasına neden olarak enfeksiyona neden olur. Hamilelerin yaklaşık yüzde 8’inde idrar yolu enfeksiyonları görülmektedir.
Hamilelik (Gebelik) Döneminde İdrar Yolu Enfeksiyonu Nasıl Oluşur?
Hamilelik (gebelik) döneminde idrar yolu enfeksiyonu bağırsaktan gelen bakteriler, cinsel ilişki, tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu, meternal diyabet, orak hücreli anemi, böbrek rahatsızlıkları, önceden olunmuş üriner sistem ameliyatı gibi nedenlerden de kaynaklanabilir.
Hamilelik (Gebelik) Döneminde İdrar Yolu Enfeksiyonu Zararları Nelerdir?
Hamilelik esnasında idrar yolu enfeksiyonu gerçekleştiğinde idrar yaparken yanma hissi, sık sık idrara çıkma, yoğun idrar çıkışı, kötü kokulu idrar, ateş, kasıklarda ağrı ya da rahatsızlık, mide bulantısı, kusma gibi problemler yaşayabilirsiniz. İdrar yolu enfeksiyonunu gerçekleştiğinde hızlı tanı ve tedavi son derece önemlidir. Tedavi edilmeyen enfeksiyon böbrek enfeksiyonuna da dönüşebilir ve bu da erken doğumu tetikler.
Hamilelikte (Gebelikte) İdrar Yolu Enfeksiyonlarını Arttıran Nedenler
Mesane ile dış dünya arasındaki idrar yolu (üretra) adında olan yapı kadınlarda erkeklere oranla daha kısa olduğundan mikroplar buradan kolayca ve kısa zamanda mesaneye ulaşabilirler.
Hamileler, hamile olmayan kadınlara oranla idrar yolları enfeksiyonlarına yakalanma açısından daha büyük risk altındadırlar. Hamileliğin 6. haftasında başlayan ve 22-24. haftaları arasında en bariz olarak ortaya çıkan hormonal ve mekanik değişimler sonucunda, böbreklerde üretilen idrarı mesaneye taşıyan üreterlerde genişleme gerçekleşir ve bu genişleme doğuma kadar devam eder. Salgılanan hormonlara bağlı şekilde idrar yollarındaki düz kaslarda da gevşeme meydana gelmekte ve bunun neticesinde idrarın akış hızında azalma oluşur. Hormonal nedenler ile mesaneden üreterlere idrar geri akımı kaynaklanmaktadır. Bu da enfeksiyon riskini artırır.
Öte yandan idrar yoğunluğunda artma, bakteriler için uygun bir üreme zemini oluşturur. Bu arada kısa idrar yolu ve genital hijyenin sağlanmasındaki güçlükler de idrar yolu enfeksiyonlarını gebelikte artıran etmenler arasında yer almaktadır.
Hamilelik (gebelik) Döneminde İdrar Yolu Enfeksiyonu Şikayetleri ve Bulgular
İdrar yolu enfeksiyonları üç farklı şekilde görülebilir. Bunlar idrarda belirti vermeyen bakteri varlığı, sistit (mesane enfeksiyonu) ve böbrek enfeksiyonudur.
Anne adaylarının ortalama %10'unda idrar kültüründe asemptomatik bakteriüri bulunmaktadır. Tanı için anne adaylarından tercihen gebeliğin ilk haftalarında ya da ilk kontrole geldikleri herhangi bir dönemde tam idrar testi ve kültürü istenir. İdrar kültüründe bakterilerde anlamlı üremenin (>100.000 bakteri kolonisi) olması ve anne adayında hiçbir belirti olmaması durumunda asemptomatik bakteriüri tanısı konulabilir.
Asemptomatik bakteriürinin tedavi edilmediğinde sistit veya böbrek enfeksiyonu yol açma olasılığı artmaktadır.
Akut Sistit
Akut sistit, asemptomatik bakteriüriden idrar yaparken yanma, sık idrara çıkma, idrar tutamama gibi yakınmaları varlığı ile farklılıklar göstermektedir. Sistitte hasta kendini çok hastaymış benzer biçimde hissetmez ve ateş görülmez. Çok nadiren idrarda kan görülebilir. Hamilelerin yaklaşık olarak yüzde 1-3’ünde sistit ortaya çıkmaktadır.
Böbrek Enfeksiyonu
Böbrek enfeksiyonu önemli bir sistemik hastalıktır ve annede kan enfeksiyonuna (sepsis), bebekte ise erken doğuma neden olabilir. Tanı genel anlamda idrarda bakteri saptanması ile beraber ateş, titreme, bulantı, kusma ve yan ağrısının olması ile konur. Ateş çoğunlukla 39 derecenin üzerindedir. Böbrek enfeksiyonunun erken dönemde agresif şekilde tedavi edilmesi komplikasyonların önlenmesi açısından önem taşır. İdrar yolu enfeksiyonlarında tedavi hastanın ateşi ininceye ve genel durumu düzelinceye kadar sürdürülür.Hastaların bir çoğu antibiyotik ve sıvı tedavisine 24-48 saat arasında yanıt verir.
İdrar Yolu Enfeksiyonlarının Hamilelik Üzerindeki Etkileri Nelerdir?
İdrar yolu enfeksiyonlarının hamilelik üzerindeki, gebe ve bebek üzerideki etkileri farklılıklar göstermektedir. İdrar yolu enfeksiyonları genel olarak, erken doğum, gebeliğe bağlı yüksek tansiyon, anemi, amniyon iltihabı ayrıca düşük doğum ağırlığı ve prematüriteye neden olmaktadır.
Hamilelikte (Gebelikte) İdrar Yolu Enfeksiyonlarından Nasıl Korunuruz?
Günde minimum 6-8 bardak sıvı tüketilmelidir.
Mümkün olduğunca sık wc’ye gidilmeli sıkışıncaya kadar beklenmemeli idrar tamamen boşaltılmaya çalışılmalıdır.
Tuvaletin ardından genital bölge çok iyi bir şekilde temizlenmeli, yıkama gerçekleştirilirken önden arkaya doğru yapılmalı ve ıslak kalmamalıdır.
Cinsel ilişki öncesi ve sonrası wc ihtiyacı giderilmelidir.
Alkol, kafein, asidik meyve suları (turunçgiller vb.), şekerli içecekler şeklinde mesaneyi irrite eden sıvılardan kaçınılmalıdır.
Bakteri üreten havuzlara girilmemelidir.
Her gün iç çamaşırları değiştirilmeli ve mutlaka pamuklu iç çamaşırı tercih edilmelidir.
Deodorant, pudra gibi kimyasallardan uzak durulmalıdır.
İdrar yaparken yanma, sızlama, bulantı, böğür ağrısı, ateş, kasık ve alt karın ağrısı gibi şikâyetlerden biri bile olsa ne olursa olsun doktora başvurulmalı ve ya rutin takipte bu şikâyetler belirtilmeli idrar tahlili ve idrar kültürü yapılmalıdır.
Hamilelik Sırasında İdrar Yolu Enfeksiyonlarını Nasıl Tedavi Edilir?
Hamilelik sırasında idrar yolu enfeksiyonlarını tedavi etmek için ilaç tedavisi kullanılır. İdrar yolu enfeksiyonu yaşadığınızda mutlaka uzman bir hekime başvurmanız gerekir. İlaç tedavisinin yanı sıra beslenme alışkanlıklarınız da korunmanıza yardımcı olacaktır.
Sıvı Tüketimi
İdrar yolu enfeksiyonu sorunu yaşayan hamileler her gün yeterli miktarda su içmeli. Bir gün içinde asgari 8 - 10 bardak su tüketilmelidir. Su sizin daha hızlı iyileşmenizi sağlayacak. Sıvı tüketimi kapsamında suyun haricinde taze meyve ve sebze suları içebilirsiniz. Yüksek su içeriğine sahip meyve ve sebzeleri yiyerek vücudunuzu nemli tutabilir ve idrara çıkmanızı arttırabilirsiniz.
Elma Sirkesi
Elma sirkesi idrar yolu enfeksiyonu olmak üzere hamilelikte birçok sorundan kurtulmak için faydalıdır.
Kızılcık Suyu
Kızılcık suyu da idrar yolu enfeksiyonlarında önemlidir. Bakterilerin üriner sisteme yapışmasını önleyen ve enfeksiyonu önleyen çeşitli bileşikler vardır.
Süzme Yoğurdu
Hamilelik esnasında idrar yolları enfeksiyonundan muzdarip olduğunuzda günde 1-2 kase süzme yoğurt yiyebilirsiniz.
Hint bektaşi üzümü
Hint bektaşi üzümü varlıklı bir c vitamini deposudur ve idrar yolu enfeksiyonlarına niçin olan zararlı bakterilerin büyümesini engeller.
Yaban Mersini
Yaban mersini, gebelik esnasında idrar yolu enfeksiyon tedavisine destek sunar ve bakteriler engelleyici özelliklere haizdir.
Sıcak su torbası
Karnınızın üzerine sıcak su torbası uygulayarak mesane basıncını ya da rahatsızlığını en aza indirebilirsiniz. Sıcak su torbası iltihabın azalmasına yardımcı olur.
Banyo Alışkanlıkları
Banyo alışkanlıkları gebelik esnasında idrar yolu enfeksiyonlarının önlenmesinde ve tedavisinde rol oynayabilir. Cinsel bölgenizde kadın hijyen ürünlerinin yanı sıra sert sabunlar kullanmayın, vücudunuzun en cılız yerlerinden kabul edilen vajinanın tahriş olmasına neden olabilirsiniz.
C Vitamini
Hamilelik esnasında c vitamini fazla gıdalar yiyecek hem sizin bununla birlikte bebeğiniz için sağlıklıdır. C vitamininin bolca olduğu kaynaklar kırmızı biber, portakal, greyfurt, çilek, maydanoz, lahana, brokoli ve kividir.
Sağlıklı Beslenme
Sağlıklı ve dengeli beslenme hamilelik esnasında idrar yolu enfeksiyonu tedavisine çok yardımcı olabilir. Sağlıklı beslenme, içeride büyüyen bebeğin, sağlıklı bir büyüme için gerekli tüm besin maddelerini almasını sağlar.
Rafine edilmiş yada işlenmiş gıdalar yerine daha sağlıklı gıdalar tercih etmelisiniz. Yaban mersini, portakal, ıspanak, kiraz, domates ve kabak benzer biçimde daha antioksidan bakımından varlıklı yiyecekler tüketin.
Bakterilerin dengesini düzeltmek için beslenmenize probiyotik gıdalar içeren yoğurtları ilave edin.