Kemik İliği Nakli Merkezi
Kök Hücre Nakli Nedir?
İyi huylu yada kötü huylu birtakım hastalıklar nedeniyle zarar görmüş/işlevini kaybetmiş kemik iliği kök hücrelerinin yeniden oluşturulması amacıyla kişiye kendisinden (otolog nakil) yada bir başka uyumlu vericiden (allojeneik nakil) sağlıklı hematopoietik kök hücrelerin verilmesi işlemidir. Kemik iliği kök hücrelerden zengin olduğu için kök hücre nakillerinde ilk kullanılan kaynak olmuştur. Ancak günümüzde hem alıcı hemde verici açısından güvenilir, hızlı ve daha az rahatsız edici olması nedeniyle çevre kaynaklı kök hücreler tercih edilmektedir. Yine son yıllarda göbek kordonundan elde edilen kök hücrelerde nakillerde kullanılmaktadır.
Kök hücre nakli işlemi öncesinde hastaya kemoterapi ve/veya ilaçlar uygulanarak kemik iliği boşaltılmakta ardından hastanın kendisinden veya doku uyumlu sağlıklı vericiden alınan kök hücreler verilmektedir. Bu işlem sonrasında kök hücreler alıcının iliğine yerleşir, çoğalır ve hematopoietik hücreler üreterek yeni kan hücrelerini üretmeye ve bağışıklı sistemini yeniden yapılandırmaya başlar. Hastanın kan değerlerinin düzelmeye başlaması 2-4 hafta içerisinde gerçekleşir. Bu sırada hasta doktoru tarafından yakın takip edilir. Özellikle kan değerlerinin düşük olduğu günlerde (bazen hergün ) kan desteğine ve enfeksiyon durumunda antibiyotik başlanmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Bağışıklık sisteminin tam olarak iyileşmesi ise çok daha fazla zaman gerektirmekte, özellikle allojeneik ve göbek kordonundan yapılan nakillerde 1-2 yıla kadar uzayabilmektedir.
Kök Hücre Nakli Kimlere Uygulanır?
Kök hücre nakli bazı kötü huylu (lösemi-kan kanseri, lenfoma-lenf bezi kanseri, multıpl myelom-kemik liliği kanseri vb) kan hastalıkları, aplastik anemi gibi bazı kemik iliği yetmezlikleri ile doğumsal kan hastalıklarının (talasemi vb) tedavisinde günümüzde başarı ile uygulanmaktadır.
Kök Hücreler Nasıl Elde Edilir ve Nakil Türleri Nelerdir?
Kök hücre nakli amacıyla kullanılan hücreler başlıca üç kaynaktan elde edilir: Kemik iliği, çevre kanı ve göbek kordonudur. Alıcının altta yatan hastalığı, hastalığın evresi ve son durumu, aciliyeti, uyum durumu, verici özellikleri ve tercihi bu durumlarda belirleyici olmaktadır. Çevre kanı-periferik kan günümüzde en çok tercih edilendir.
Otolog kök hücre nakli: Alıcıya kendi kök hücrelerinin verilmesi
Allogeneik kök hücre nakli: Alıcıya tam uyumlu bir başka birisinden kök hücrelerin verilmesi
Haploidentik kök hücre nakli: Alıcıya birinci derece yarı uyumlu akrabalarından alınan kök hücrelerin verilmesi
Sinjeneik kök hücre nakli: Alıcıya tek yumurta ikizinden alınan kök hücrelerin verilmesi işlemidir.
Alıcı ve verici arasındaki tam uyum şartmıdır?
Bir başka bireyden yapılan nakillerde mümkünse tam uyum (8/8) aranmaktadır. Bu durumda başarı oranlarının daha yüksek olduğu açıktır. Ancak günümüzde teknoloji ve takip yöntemlerinin gelişmesi ile tama yakın, hatta yarı uyumlu nakiller ile de başarı oranları oldukça yüksektir. Göbek bağı kanından yapılan nakillerde ise uyum 6/6, 5/6 veya 4/6 düzeyinde kabul edilebilir oranlardır.
Kök hücre nakli nasıl gerçekleştiriliyor
Otolog kök hücre naklinde yani hastanın kendisinin kök hücreleri kullanılacağı durumlarda öncelikle altta yatan hastalığın kemoterapiler ile iyileştirilmesi gereklidir. Daha sonra ise kullanılacak kök hücre yöntemine göre bazı ilaçlar kullanılarak hastadan kök hücreler toplanarak döndurulur ve kök hücre nakli gününde tekrar çözdürülerek hastaya verilir. Allogeneik nakillerde yine hastalık kemoterapilerle iyileştirilir, daha sonra ise kullanılacak kök hücre kaynağına göre vericiye bir takım ilaçlar verilerek vericiden kök hücreler toplanır ve alıcıya verilir. Böylece tedavi sırasında hasar gören kemik iliği kök hücrelerinin yeniden yapılanması ve kendini onarması sağlanmış olur.
Sağlıkta referans merkezi olan Koru Sağlık Grubu, kısa bir süre önce Kemik İliği Nakli Merkezini ve Hematoloji yataklı servisini açmıştır. Kök hücre nakli ünitesinde aynı anda 8 hastaya, hematoloji servisinde ise 10 hastaya hizmet verebilmektedir. Merkez düzenlemesi yapılırken sadece Sağlık Bakanlığı Kemik İliği Nakli Merkezleri Ve Kemik İliği Nakli Doku Bilgi İşlem Merkezleri Yönergesi koşulları ile yetinilmeyip Uluslar arası düzeyde hizmet verebilecek bir ünite ve alt yapısına sahip olma özelliklerine dikkat edilmiştir. Kök hücre nakli hastalarında en öenmli problemlerde bir tanesi enfeksiyondur. Bu problem gelişmiş hepafiltre sistemi ile en alt düzeyde tutulmaktadır. Yapılan tüm hizmetler izole bir alan içerisinde, tam donanımlı ve son derece konforlu odalarda sunulmaktadır. Amacımız hasta için maddi-manevi son derece zorlu olabilecek olan bu sürecin mümkün olabildiğince rahat ve huzurlu geçirilmesini sağlamaktır. Merkezimiz;Kemik iliği nakli poliklinik kısmı
Hematoloji Ünitesi yataklı servisi ve polikliniği birimlerinden oluşmaktadır.
Özel Ankara Koru Hastanesi Kök hücre nakli merkezi, konusunda son derece deneyimli doktor, hemşire, yardımcı sağlık personeli, psikoljik destek grubu ve her dilde tercüman desteği ile sadece Türkiye'den değil, uluslararası alandan hasta kabul edebilecek durumdadır. Hastanemiz özellikle yurtdışından gelen hasta ve yakınları için yol transferi ve konaklama hizmetleri vermektedir. Kök hücre nakli için aday olan hastalar, konusunda uzman olan doktorlarımız tarafından değerlendirilmekte, geniş kapsamli birtakım testlerden geçirilmekte ve eğer uygun görülürse nakil için üniteye kabul edilmektedir. Hastanemiz tüm birimlerinin SGK ile anlaşması mevcuttur.
Kemik İliği Nakli Merkezi;
Lenfoma, Multiple myeloma, Akut Lösemiler (çok daha az oranda kronik lösmiler), aplastik anemi ve diğer kemik iliği yetmezlikleri, hemoglobinopatiler, miyelodisplastik ve kronik myeloproliferatif hastalıklar’ın kök hücre nakli ile tedavilerini başarıyla gerçekleştirmektedir.
Kök Hücre Nedir?
Kök hücreler özelleşmemiş yada farklılaşarak birtakım işlevler kazanmamış hücreler olup sınırsız bölünebilme ve kendini yenileyebilme özelliğine sahiptir. Vücudumuzdaki bütün doku ve organları oluşturan ana hücrelerdir. Hematopoietik kök hücreler kırmızı kan hücreleri (alyuvarlar), beyaz kan hücreleri (akyuvarlar) ve trombositleri üreterek kan dolaşımına veren hücrelerdir. Kemik iliğinde ve göbek kordonunda bol miktarda daha az oranda çevre kanında bulunmaktadır.
Ankara Özel Koru Ankara Hastanesi'nde , kök hücre nakli hasta , hasta yakınları ve doktor için son derece zorlu ve stresli bir süreçtir. Ancak çok kısa bir süre öncesine kadar tedavisi olmayan, hatta ölümcül olabilen kan kanseri, nüks eden lenf bezi kanseri, kemik iliği kanseri gibi bir çok hastaya yeni bir yaşam sunarak umut ışığı olmuştur.