Cilt Tümörleri

Cilt tümörleri vakaları, kötüleşen çevresel ortam yüzünden günümüzde bir hayli fazla görülmektedir. En sık görülen kanserlerden biri olan cilt kanserinin farklı türleri bulunmaktadır. Bunlardan en tehlikeli olanı melanom olarak adlandırılan kanser türüdür. Melanom cilt kanseri, yaygın olarak görülmemektedir. Ancak cilt kanserlerinden gerçekleşen ölümlerin büyük bir kısmından sorumludur. Melanom dışı cilt kanseri türlerinden biri olan bazal hücreli cilt kanseri, oldukça yaygın bir şekilde görülmektedir. Cilt kanserlerinin büyük kısmını bu kanser türü oluşturmaktır. Bir diğer melanom dışı cilt kanseri türü yassı ( Skuamöz) hücreli kanseridir. Bazal hücreli kansere göre daha az sıklıkla gözlenmektedir.

Cilt Kanseri Nedir?

Deri iki ayrı tabakadan oluşmaktadır. Bunlar epidermis ve dermistir. Bu tabakalar birçok önemli görevi üstlenmektedir. Dışarıdan gelebilecek her türlü darbeye, mikroba ve zararlı Güneş ışınlarına karşı koruma sağlamaktadır. Vücudun belirli bir ısıda kalmasına yardımcı olmaktadır. Cilt tümörleri, deride ortaya çıkan ve gelişen zararlı hücreleridir. Zamanla yayılabilir ve kötü sonuçlar doğurabilir.

Cilt Kanseri Türleri

Cilt kanseri türleri, melanom ve melanom olmayan olarak ikiye ayrılır.

Melanom Cilt Kanseri : Derinin çeşitli katmanlarında bulunan melanosit, nevüs gibi hücrelerde ortaya çıkan bir tümördür. Kötü huyludur ve son derece tehlikelidir. Ortaya çıkan bu zararlı hücreler, siyah veya kahverengi olarak kendi belli etmektedir. Bazı durumlarda bu hücreler, pembe rengini alabilir. Vücudun her bölgesinde görülebilmekte olup, benler üzerinde de ortaya çıkabilmektedirler. Melanom hastalarının büyük bir kısmını 45-55 yaşları arasındaki bireyler oluşturmaktadır. 20 yaş altında görülme olasılığı düşüktür. En sık olarak erkeklerde sırt bölgesinde, kadınlarda ise bacaklarda ortaya çıkmaktadır. Göz ve ağız bölgelerinde nadir olarak görülmektedir.

Yassı Hücreli (Skuamöz) Cilt Kanseri

En sık görülen ikinci kanser türüdür. Genellikle yumru halindedir. Kırmızı renkte, kabuklu ve soyulan bir şekilde görülmektedir. Bu cilt tümörleri vücudun her bölgesinde oluşabilir. En sık olarak güneş ışınlarına fazla maruz kalan yerlerde ortaya çıkmaktadır.

Bazal Hücreli Cilt Kanseri

Cilt kanserleri arasında en sık olarak karşımıza kanser türüdür. Ten rengi açık olan insanlarda daha fazla görülmektedir. Oluştuğu bölge oldukça hassaslaşır. Yaş ile birlikte ortaya çıkmaya ihtimali doğru orantılı olarak artmaktadır. Büyük bir oranda 60-80 yaşları arasında gözlemlenmektedir. Gençlerde görülme olasılığı oldukça düşüktür. Skuamöz ve bazal hücreli cilt kanseri türleri genellikle normal bir deriye göre çok fazla değişiklik göstermez.

Cilt Kanseri Neden Oluşur?

• Melanom kanserine neden olan başlıca unsurlardan biri UV ışınlarına maruz kalmaktır. Bu cilt tümörleri, deri hücrelerindeki DNA’ları hedef alır. UV ışınları büyük bir oranda Güneş’ten alınmaktadır. Solaryum gibi çeşitli cihazlar ile de UV ışınlarına maruz kalınmaktadır. Bu gibi sebeplerle UV ışınına fazla maruz kalındığı takdirde melanom gelişme olasılığı artmaktadır. Bu yüzden güneş altında çalışan çiftçiler, inşaat işçileri ve benzerleri, bu konuda son derece dikkatli olmalıdır.
• Radyasyona maruz kalınması, deride oluşan yara izleri ve yanıklar cilt kanserine sebep olabilmektedir.
• Bazı deri hastalıkları ve bu hastalıklarda uygulanan tedaviler riski artırmaktadır.
• Organ nakli uygulanmış kişiler kansere karşı daha savunmasız ve hassastır.
• Çeşitli kanser türleri sebebiyle kullanılan ilaçlar cilt kanserine yakalanma olasılığını artırmaktadır.
• UVA ışınları hücrelerin erken yaşlanmasına, uzun vadede kırışıklık ve deride kötü huylu hücrelerin oluşmasına neden olmaktadır.
• UVB ışınları Deride oluşan güneş yanıklarının baş sorumlusudur. Ayrıca derideki DNA’ları bozmaktadır. Cilt kanserlerinin büyük bir kısmına bu ışın neden olmaktadır.
• İyi huylu tümörler olan benlerin vücudumuz için herhangi zararı bulunmamaktadır. Ancak benler zamanla kötü huylu bir forma dönüşebilir ve sağlığımız için ciddi tehlike oluşturabilir. Bu sebeple vücudunda çok sayıda ve şekillerde beni olan bireylerin melanoma yakalanma olasılığı daha fazladır.
• Doğum ile birlikte benler “konjenital melanositik nevi” olarak adlandırılmaktadır.  Bu benler büyüklüklerine bağlı olarak zamanla zararlı hücrelere dönüşebilmekte ve melanom oluşumuna neden olabilmektedir.
• Çillere, açık bir tene, açık renkteki göz ve saçlara sahip olan kişilerde melanom oluşma olasılığı, koyu tenli, koyu renkli göz ve saçlara sahip olan kişilere göre çok daha fazladır.
• Son derece tehlikeli olan melanom daha sık olarak gençlerde (15-29 yaş aralığı) görülmektedir. Genç bayanlar çoğunluğu oluşturur. Yaşlılarda da görülebilmektedir.
• Cilt tümörleri cinsiyete göre değişiklikler göstermektedir. Erkeklerin, kadınlara oranla cilt kanserine karşı daha savunmasız olduğu gözlenmektedir. Bu sebeple erkeklerde ileri derece cilt kanserleri daha sıklıkla görülmektedir.
• Kaynakçılık ve benzer işlerle uğraşan kişililerin gözlerinde melanom oluşma olasılığının daha fazla olduğu saptanmıştır.
• Kanser yapıcı kimyasal maddelere (inorganik arsenik, katran vb.) sık sık maruz kalmak.
• Çeşitli hastalıklar nedeniyle uygulanan ışık tedavileri, hastanın UV ışınına maruz kalmasına neden olmaktadır. Bu da cilt kanseri oluşumu olasılığını artırmaktadır.
• Birinci dereceden yakınında melanom kanseri oluşan kişilerin, bu hastalığa yakalanma olasılığı daha fazladır. Bunun sebebi ten rengi gibi birtakım özelliklerin genetik olarak aktarımı sonucu benzerliklerin oluşmasıdır.
• Sıkça kullanılan kozmetik ürünler, makyaj malzemeleri cilt kanserini tetikleyebilir.

Cilt Kanserinin Belirtileri

Cilt tümörleri gelişmeye başladıkça birçok belirti verir. Bu belirtiler şunlardır:

• Deride görülen oluşan lekeler veya halihazırda var olan lekelerin renk ve şekil değiştirmesi.
• Diğer lekelerden farklı olarak görünen bir lekenin oluşması.
• Ciltte oluşan kızarıklıklar ve şişlikler.
• Vücutta bulunan bir benin renk ve şekil değiştirerek farklı bir görünüm alması
• Bir türlü iyileşmeyen veya geç iyileşen yaralar.
• Belirli bir bölgenin hassaslaması, kaşınması ve kolay yaralanması. Ayrıca bu kanserli bölgede ağrılar da meydana gelebilmektedir.
• Derinin incelmesi.
• Mimik, yatma-kalkma gibi çeşitli hareketler sonucu deride oluşan uzun süreli kırışıklıklar.
• Deride görülen damarların fazlalaşması veya renk değiştirmesi.
• Elastik olmayan deri.

Bu belirtilerden bir veya birkaçına sahipseniz vakit kaybetmeden bir dermatoloğa başvurmalı ve gerekli tetkikleri yaptırmalısınız.

Cilt Kanserinde Tanı Aşaması

Cilt tümörleri birçok belirtiyle birlikte ortaya çıkan bir kanser türüdür. Özellikle vücutta oluşan gözle görülebilir lekeler, büyümeler vb. değişikliklerle kendisini gösterir. Bu belirtiler, tanı konması konusunda oldukça büyük bir önem taşımaktadır. Vücudunuzda bu belirtileri gözlemlediğiniz taktirde, kesin tanı konması için bir uzman hekime başvurmalısınız.

Vücudunuzu sık sık cilt kanseri belirtilerine karşı kontrol etmelisiniz. Leke ve ben gibi vücudunuzdaki çeşitli özellikleri iyi tanımalı ve değişiklikleri rahatlıkla fark edebilmelisiniz. Görülen bölgelerinizi büyük ve iyi ışık alan bir aynada, görülmeyen bölgelerinizi ise el aynası yardımıyla gözlemleyebilirsiniz. Her kanser türünde olduğu gibi cilt kanserinde de erken tanı büyük bir önem taşımaktadır.

Vücudunuzda fark ettiğiniz belirtilere karşı kesin bir tanı konması için, dermatolog tarafından muayene edilmeniz gerekmektedir. Dermatoskopi olarak bilinen bir uygulama sayesinde ciltteki lekeler, benler vb. Yerler detaylı olarak incelenir ve şüpheli olarak saptanan bölgelerde oluşan yayılımlar gözlemlenir. Cilt tümörleri, erken tanı için oldukça fayda sağlayan bu inceleme, hayat kurtarıcı bir nitelik taşımaktadır. Yakın derecedeki akrabalarında melonom hastalığı görülmüş olan kişilerin, belirli aralıklarla cilt muayeensinden geçmesi önerilmektedir.

Cilt biyopsisi olarak geçen bir işlemde; vücudunun herhangi bir bölgesinde, şüpheli bir durum görülen kişilerden örnek parça alınmakta ve laboratuvarda incelenmektedir. Biyopsinin şekli, şüpheli bölgenin nitelik ve niceliklere göre değişkenlik gösterebilir. Bazı durumlarda, daha detaylı inceleme yapılabilmesi için geniş çapta parçalar alınabilir.

Geç kalınmış ve vücuda yayılmış olan vakalarda, bir dizi görüntüleme testleri uygulanır ve duruma göre tedaviye başlanır.

Erken tanı kanser tedavilerde çok büyük bir önem taşımaktadır. Kendinizi sık sık kontrol etmeli ve herhangi bir şüpheli durum fark ettiğiniz takdirde konunun uzmanı bir hekime başvurmalısınız. Erken tanı konulan cilt tümörleri tedavi ile birlikte görülen yan etkiler hafif düzeyde seyretmekte ve başarı oranı oldukça yüksek olmaktadır.

Cilt Kanseri Tedavisinde Kullanılan Yöntemler

Cilt kanseri vakalarında ilk etapta kanserli bölgenin tamamen alınarak temizlenmesi ve tedavi edilmesi amaçlanmaktadır. Bu tür cerrahi müdahalelerde oldukça yüksek bir başarı oranı yakalanmaktadır. Kanserli bölgenin etrafı yeterli ölçüde temizlenerek yeniden nüksetmesi önlenmektedir. Sadece kanserin vücuttan uzaklaştırılması hedeflenmez, aynı zamanda cerrahi işlem uygulanan bölgenin işlev kaybı yaşamaması ve estetiksel açıdan düzgün bir görünüm kazanması amaçlanır.

Cilt kanseri tedavilerinde çeşitli ve kişiye özel yöntemler kullanılır. Cerrahi ve radyoterapi gibi birtakım işlemler uygulanır. Bu tedavilerde küçük tümörler genelde bir sorun teşkil etmez. Hasta başarılı bir şekilde tedavi edilir. Bu noktada tedavi ve işlemleri uygulayan doktorların tecrübeli olması oldukça büyük bir önem taşımaktadır.

Eğer uygulanacak olan cerrahi işlem, vücutta ciddi izler bırakacaksa ve cilt tümörleri ışın tedavisi ile hafif yan etkilerle, başarılı bir şekilde vücuttan uzaklaştırılabilme imkanı varsa, radyoterapi birincil tedavi yöntemi olarak tercih edilebilir. Bazı melonom olmayan cilt kanserleri bu yöntem ile yüksek başarı ile tedavi edilebilmektedir. Kiyocerrahi olarak adlandırılan tedavi yöntemi ile küçük tümörler yok edilebilmektedir. Bu tedavide sıvı nitrojen uygulanmaktadır ve de zararlı hücrelerin ölmesi sağlanmaktadır. Küretaj da bir tedavi yöntemi olarak kullanılmaktadır. Ayrıca bazı durumlarda lokal kemoterapi adı verilen bir işlem de uygulanabilmektedir.

Tekrarlama Olasılığı Var Mıdır?

Cilt kanserinin türüne bağlı olarak tekrarlama olasılıkları farklılık göstermektedir. Yaşadığınız ve atlattığınız cilt kanseri türüne göre çeşitli önemleri almalı ve vücudunuzdaki değişiklikleri sık sık kontrol etmelisiniz.

• Bazal hücreli cilt kanserinde, zararlı hücrelerin önceden çıktıkları bölgelerde tekrar çıkabilme ihtimalleri bulunmaktadır. Genişleme ve uzak organlara yayılma eğilimi göstermezler.
• Skuamöz hücreli cilt kanseri türündeki zararlı hücreler de benzer bir şekilde davranış sergilemektedir. Ancak bu hücreler genişleme eğilimindedir ve uzak organlara yayılabilmektedir. Bu bakımdan erken teşhisi hayati derecede önemli olmaktadır.

Sonuç olarak bu cilt tümörleri hastalığının tekrarlama olasılığı bulunmaktadır. Bu nedenle doktorunuz tarafından planlanmış kontrollerinize düzenli olarak gitmeli ve tavsiyelerinize harfiyen uymanız büyük bir önem arz etmektedir.

Cilt Kanserine Karşı Alınabilecek Önlemler

Cilt kanserine karşı alınabilecek önemler oldukça basittir. Önerilen yöntemleri uyguladığınız taktirde cilt kanserine yakalanma olasılığınız oldukça düşük bir seviyede kalacaktır. Bu yöntemler şu şekilde sıralayabiliriz:

• Dışarıda iken vücudunuzun Güneş alan yerlerini olabildiğince kapatmaya özen gösterin. Uzun kollu elbiseler ve geniş gölge sağlayan şapkalar takın. Ayrıca gözünüzü UV ışınlarından koruyan güneş gözlüklerini kullanabilirsiniz. (Piyasada birçok sahte Güneş gözlüğü bulunmakta. Kaliteli ve sertifikalı bir Güneş gözlüğü almaya dikkat edin.)
• Son kullanma tarihi geçmiş kozmetik(makyaj, losyon, krem, yağ, jöle gibi) malzemelerini kullanmayın.
• Kullandığınız Güneş kremlerinin yüksek faktörlü olmasına özen gösterin. Güneş altında uzun süre kalacaksınız belirli aralıklarla kreminizi yenileyin. Tek bir kere sürdüğünüz Güneş kremi ile tüm günü geçirmeyin. Ayrıca yüzdükten sonra veya terlemeniz halinde kremi tekrar vücudunuza uygulayın. Uygulayacağınız bu işlemler Güneş kremlerinin vücudunuzu cilt tümörleri karşısında koruma görevini etkili bir şekilde yerine getirmesini sağlayacaktır.
• Solaryum gibi yapay bronzlaştırma cihazlarından uzak durun. Bu cihazlar vücudunuza uzun vadede ciddi hasarlar verebilir.
• Güneş ışınların dik bir açıda veya dik bir açıya yakın olarak düştüğü vakitlerde güneşlenmekten kaçının. Gölgelik alanlarda vakit geçirin. Uzmanların tavsiye ettiği bir şekilde ve zamanda güneşlenin.
• Aşırı kızarma, yanma ve soyulma gibi sonuçlara yol açacak durumlardan uzak durun.
• Sağlıklı ve doğal beslenmeniz oldukça önemli. Yapılan araştırmalara göre GDO (Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar) içeren, ağır metal ve birtakım zararlı, doğal olmayan maddeler içeren gıdalar çeşitli kanser türlerine neden olmakta. Neden olduğu bu kanser türlerinden bir tanesi de melonom cilt kanseridir. Bu sebeple bol bol antioksidan içerikli yiyecekler tüketmeli, doğal olmayan, işlenmiş ve hazır gıdalardan uzak durmalısınız.

Bahsedilen cilt tümörleri, türüne göre önemli farklılıklar gösterse de cilt tümörleri (Cilt Kanserleri) basite alınmamalı ve zamanında kontrollerin gerçekleştirilerek yaşam kalitesinin artırılmasına dikkat edilmelidir.