Ayak Mantarı

Ayak mantarı, parlak renkteki kırmızı döküntülere ve kaşıntılara sebep olan bir mantar enfeksiyon türüdür. Ayak mantarının başlıca belirtileri ise kaşınma, yanma, su toplanmaları ve yaralardır. Bu bakımdan ayak mantarı enfeksiyonu, sıklıkla görülmekte olup bulaşıcı olan bir enfeksiyon türüdür.  Sıklıkla erişkin erkeklerde ve genç erkeklerde rastlanılmakta olup 12 yaş altı çocuklar ve kadınlarda görülebilme sıklığı fazladır.

Tinea pedis diğer bir adı ile ayak mantarı, ayakların dermotofit denilen mantarlar ile meydana gelen yüzeysel bir enfeksiyondur. Yukarıda da bahsedildiği üzere genellikle ergenlik sonrası erkeklerde sık karşılaşılan bir hastalıktır. Ayak mantarı problemi aynı zamanda kötü kokuya da sebebiyet vermektedir. Ayaka mantarı toplumda çok sık görülebilen bir hastalık olduğu için özellikle bu rahatsızlıktan muzdarip olan kişiler, hastalığın sebeplerini internet üzerinden araştırmaktadır.

Ayak mantarı enfeksiyonunu tetikleyici pek çok faktörü bulunmaktadır. Bu faktörler arasında sayılabilecek liste kısaca şu şekildedir :

1. Duş sonrası ayakları kuru bir halde tutmamak.
2. Soyunma odaları ve açık alandaki yüzme havuzlarında koruyucu ayakkabıların giyilmemesi.
3. Diyabetik rahatsızlığı bulunan kişiler.
4. Kuaför salonlarında ortak kullanılmış olan pedikür setleri.
5. Sıcak ve nemli ortamlar
6. Kapalı ayakkabılar giymenin yanı sıra ve ayakları daha sıkı tutacak ayakkabıların tercih edilmesi vs. gibi nedenler ayak mantarı enfeksiyonunun tetikleyici unsurları arasında sayılmaktadır.

Ayak Mantarı Enfksiyonunun Türleri Nelerdir ?

Ayak mantarı enfeksiyonunun 3 farklı türü bulunmaktadır. Bu enfeksiyonları gruplara ayırmak gerekir ise;

1. İntertriginöz - parmak arası mantarı : Diğer bir adı ile ‘Parmak ağı’ enfeksiyonu olarak bilinen bu mantar türü, tipik ayak mantarlarının en yaygın halde olanıdır. Sıklıkla en küçük ayak parmaklarında  bu enfeksiyon meydana gelmektedir. Ve yanmalara, pullanmalara ve kaşıntılara sebep olmakta olup ayak tabanlarına kadar yayılmaktadır.
2. Hiperkerotik - Makosen : Bu tür bir enfeksiyon ise derinin pullanmasına, yanmasına ve kaşınmasına  sebebiyet vermektedir. Bu tür bir mantarın tedavi edilmemesi halinde ise ilerleyen dönemlerde derinin kalınlaşarak yarılması söz konusudur. Buna ek olarak enfeksiyonun ayak tabanı ve kenarlarına yayılması da kaçınılmaz bir durumdur.
3. Vezikülobülloz - Kabarcıklı : Görülme sıklığı nadir olan mantar türü enfeksiyonlarındandır. Bu tür bir enfeksiyonun nedeni ise genellikle ayak derisinin altında bulunan kabarcıklı derinin patlamasıdır. Tedavi edilmediği sürece bu enfeksiyonlar, ayak üstüne, altına ve parmakların arasına kadar yayılabilmektedir.

Ayak Mantarının Belirtileri

Ayak mantarının sebepleri, ayakların herhangi bir noktasında baş gösterebilir. Fakat sıklıkla yayıldıkları noktalar, ayak parmaklarıdır. Mantarın genel olarak belirtileri arasında, kırmızı renkteki döküntüler, ayaklarda yanma hissi, hoşa gitmeyen kokular, ayak tabanlarında meydana gelen kepeklenmeler gelmektedir. Buna ilaveten ayaklarda su toplamış kabarcıklar, pullu ciltler de bu belirtiler arasında sayılabilmektedir.

Erken tanı ve tedaviler belirlenmediği ve uygulanmadığı takdirde  ayak mantarı, tırnaklara kadar sıçramaktadır. Ayrıca deri bütünlüğünün bozulmasına sebebiyet vermesi halinde lenf damarı enfeksiyonu adı verilen lefanjit ve cilt enfeksiyonu adı verilen selülit gibi daha şiddetli vakalar oluşmaktadır. Ayaka mantarı enfeksiyonunun bulaşıcı bir hastalık olması sebebi ile bu hastalıkta olan kişiler ile aynı özel eşyaların ( Terlik, havlu vs. ) kullanılmaması gerekmektedir.

Ayak Mantarı Enfeksiyonunun Ne Gibi Tedavi Yöntemleri Bulunmaktadır ?

Mantar enfeksiyonu tanısı, fizik muayene ile konulmaktadır. Bazı hallerde ise deri döküntülerinden kazıntı yapılmak sureti ile mikroskop altında incelenmektedir. Ve böylelikle kesin tanı konulmaktadır. Teşhisi erkenden yapılmış enfeksiyonlarda, deri üzerine sürülen kremler verilmektedir.  Yalnız mantar enfeksiyonunun inatçı bir hastalık olması sebebi ile tekrarlama riski oldukça fazladır.

İleri zamanlarda ise krem tedavileri, hastalığa yanıt vermeyebilir. Bu tür vakalarda ise ağız yolu ile alınacak olan mantar ilaçları tavsiye edilmektedir. Tırnak tutulumu gibi durumlarda tedaviler zorlaşmaktadır. Ve bunun için minumum 3 ay kadar mantar yok edici ilaçların kullanımı+ 1yıl tırnak cilaları kullanımı gerekmektedir. Uzun sürecek hastalığın tedavisinde ilaçların düzenli olarak kullanımı oldukça önemlidir. Fakat daha erken bir vakitte tedavi sonlandırılırsa mantar tekrarlayabilir. Ve akabinde mantar direnci kırılamaz. Eğer kronik vakalarda hastalığın tanısı geç fark edilmiş ise ve bunun yanı sıra 2.cil bakteriyel enfeksiyon eklenmiş ise kişiye hastanede yatması önerilmektedir. Kişiye, hastanede yattığı süre boyunca damar yolu ile antibiyotikler verilmektedir.

Ayak Mantarını Önlemek İçin Ne Yapmak Gerekir ?

Ayak mantarının tedavisi ne kadar mümkün ise bu enfeksiyonu önlemek için de alınması gereken tedbirlerin de bir o kadar basit olabileceğini unutmamak gerekir. Bu noktada bizlerin de dikkat etmesi gereken ufak ayrıntılar olduğunu belirtmekte fayda vardır. Bunlar ;

* Spor merkezlerinde veya ortak kullanım alanlarında özellikle ıslak zeminlere çıplak ayaklar ile basılmaması gerekmektedir.

* Duş alındıktan sonra ayakların mutlaka kurutulması gerekmektedir.

* Yaz ayları süresince dar ve sıkı ayakkabı giymekten kaçınmalısınız.

* Ter çeken çorapların giyilmesine özen gösterilmelidir.

* Çorapların günlük olarak değiştirilmesi özellikle önerilmektedir. Gerek ayaklara gerekse ayakkabıların iç yüzeyine mantar önleyici pudraların sıkılması önerilmektedir.

* Özellikle kadınları ilgilendiren bir durum olan manikür-pedikür işlemlerinin mümkünse kişiye özel olması gerekmektedir.

* Tırnakların düzenli olarak kesilmesi gerekmektedir.

Ayak Mantarı Mikrobunun Bulunduğu Ortamlar

Ayak mantarı diye tabir edilen dermatofitler, dış çevrede bulunmakla beraber insandan insana çok rahat bir şekilde bulaşabilen mantarlardır. Uygun sıcaklıklarda (25 ile 37 C), nem ve karbondioksidin bulunduğu ortamlarda hastalığa neden olabilmektedir. Çünkü nemli yerler, mantarın çoğalmasına sebep olabilmektedir.

Ayak Mantarının Oluşumunu Kolaylaştıran Etmenler Nelerdir ?

Ayak mantarı oluşumuna sebebiyet veren etmenler, genellikle banyo-duş alımı sonrasında veya terlemeler sonucunda ayakların kurutulmamış olmasındandır. Bunun yanı sıra uzun bir süre boyunca ayakların havasızlığa maruz bırakılmasıdır. Sıcak iklim, beraberinde ayak mantarının gelişimine yol açmaktadır. Bu sebeple ayakların yıkanmasının akabinde iyi bir şekilde kurulanmamış olması veya nemli bırakılması mantar üremesini hızlandıran etmenlerdendir.

Ayak Mantarı Enfeksiyonu İyi Gelen Mucizevi Bitkiler Nelerdir ?

Ayak mantarlarına iyi gelen mucizevi bitkileri şu şekilde sıralamak mümkündür :

1. Sarımsak : Sarımsağın içerisinde yer alan antibakteriyel özelliklerin mantarı yok ettiğini biliyor muydunuz?. Sarımsağın antibakteriyel özelliği sayesinde ayak yaralarınızı iyileştirmeniz de bir okadar mümkündür. Sarımsak kürünü uygulayabilmek için öncelikle 8 -9 adet diş sarımsağı ezmeniz gerekmektedir. Ardından ezmiş olduğunuz sarımsakları bir kavanoza koyarak yaklaşık 5 - 6 saat kadar beklettikten sonra çalkalayın. Son olarak pamuk yardımı ile ayak tabanlarına 1 hafta boyunca sürün.
2. Aloevera bitkisi : Alovera bitkisinin herkes tarafından bilinen bir özelliği de insan sağlığına çok faydalı oluşudur. Mucizevi bir bitki olan aloevera, ayak mantarı problemlerinizden sizleri kurtaracaktır. Günde 2 defa olması koşulu ile ayaklarınıza sürebilirsiniz.
3. Elma sirkesi : Elma sirkesi kullanarak ta ayak mantarı problemlerinize son verebilmeniz mümkündür. Bunun için elma sirkesini suyun içerisine ( 1lt. ) ilave ederek karıştırmanız gerekmektedir. Karıştırdıktan sonra ise yarım saat bekleyip bir pamuk yardımı aracılığı ile ayak tabanlarınıza sürmeniz gerekmektedir. Hızlı ve pratik şekilde ayak mantarı şikayetlerinizden kısa bir zaman içerisinde kurtulabilirsiniz.
4. Aynı Sefa Bitkisi : Aynı sefa bitkisinin özellikle ayak sağlığına çok iyi geldiği bilinmektedir. Ayak mantarı şikayetlerinizi ortadan kaldırabilmenize yardımcı olan bu bitkiyi öncelikle bir suda kaynatmanız gerekmektedir. Ardından soğumaya bırakmanız gerekmektedir. Ilık bir kıvama geldikten sonra ise leğenin hazırlamış olduğunuz suyu, genişçe bir kaba veya leğene dökmeniz gerekmektedir. Bu şekilde yapılan uygulama ile birlikte ayak mantarlarınız iyileşecek ve yaralarınız da kısa bir zaman içerisinde dökülecektir. Aynı sefa bitkisini geniş bir kapta yaklaşık 1 saat kadar beklettikten sonra bu işlemin günde 1 kez yapılması yeterli olacaktır.
5. Zerdeçal : Her derde deva olması ile bilinen zerdeçal bitkisi, ayak mantarlarının üzerinde de tedavi edici etkisi bulunmaktadır. Çünkü bu bitki, antifignal özelliğinin yanı sıra antibakteriyel özelliğe de sahip bir bitki türüdür. Yapılan araştırmalar neticesinde zerdaçal bitkisinin içeriğinde ayak mantarını tedavi edici etkisinin bulunduğu bilinmektedir.  Bu nedenle ayak mantarı enfeksiyonu bulunana kişilerin mutlaka zerdeçal bitkisini kullanması önerilmektedir.
6. Zencefil : Ayak mantarı enfeksiyonunun tedavisinde kullanılan bir diğer mucizevi bitki ise zencefildir. Çünkü zencefil, içermiş olduğu besin değerleri nedeni ile ayak mantarına çok iyi geldiği bilinmektedir. Cilt üzeindeki yaraların dökülmesini sağlayan bu bitki türü, bu yönden mucizevi etkilere sahiptir. Zencefil bitkisini ayaklarınıza uyguladığınız takdirde anında olumlu sonuçlara ulaşmanız olasıdır. Ayrıca ayak iltihaplanmalarından kurtulmanıza yardımcı olmakla kalmayacağı gibi ayaklarınızda kötü kokulara sebebiyet veren ihtimalleri de ortadan kaldıracaktır.
7. Bal : Bal etkili doğal bir çözüm olmasının yanı sıra hem ayak mantarına hem de cilde oldukça iyi gelen bir besindir. Yalnız bal tedavisini uygulayabilmeniz için organik bir bala ihtiyacınızın olduğunu belirtmekte fayda vardır.