Ağız kokusu, kişilerin günlük hayatta yaşadıkları olumsuz durumlardan bir tanesidir. Bu durumu yaşayan kişiler, sağlıklı ilişkiler kurmakta zorluk çekmektedirler. İş ya da arkadaşlık fark etmeksizin tüm ilişkiler iletişim gerektirir ve bu gerekliliği sağlayabilmek için kişiler arasında sohbet sağlanmalıdır. Bu durum özellikle yakın sohbetler sırasında koku sorunu bulunan kişinin rahatsız olmasına, kendini bulunduğu ortamda rahat hissetmemesine, sürekli ağzını kapatma ihtiyacında bulunmasına neden olmaktadır. Sağlıklı iletişim ve ilişkiler kurabilmek için kendimizden emin ve güçlü bir şekilde konuşmak gerekmektedir.
Etrafındaki kişilerden çekinmeden konuşabilmek için de eğer varsa ağız kokusu problemlerinden kurtulmak gerekmektedir. Kötü koku kişileri sosyal ortamdan uzaklaştırmamalı, bu sorunu büyüterek psikolojik bunalımlara yol açılmamalıdır. Bu durumun hemen herkeste görüldüğü unutulmamalıdır. İnsanlardan uzaklaşmak bu sorunu çözmeyeceği gibi başka sorunlara da yol açabilir.
Ağız kokusuna neden olan pek çok etken bulunmaktadır. Bunlardan bazıları sağlık sorunlardan kaynaklı olurken bazıları da kişisel bakım eksikliğinde kaynaklanmaktadır.
Ağız Kokusu Nasıl Oluşur?
Ağız kokusuna oksijen bulunmayan ortamda yaşayan bazı bakteriler yol açmaktadır. Bu bakterilerin yiyecek kalıntılarını çözerek ürettikleri sülfür gazları ağız kokusu sorununa yol açmaktadır. Bu bakterilerin ağız içinde yerleştiği bazı alanlar bulunur. Dişlerin araları, dişeti cepleri, dil üzeri bakteriler için uygun yerleşme alanlarıdır.
Ağız içi ısısı ve asidik yüzey bakterilerin çoğalmasını kolaylaştırır. Dil yüzeyi pürüzlü çukur bir yapıya sahiptir. Bu yüzeyde gıda artıkları, kan, mukus, ölü dokular, karbonhidrat ve protein birikebilir. Dil arkası ve boğaz, oksijen miktarının az olduğu ortamlar olduğu için bakterilerin üremesi de kolaylaşmaktadır. Ağız kokusu oluşmasında tükürüğün de etkisi vardır. Tükürük, oksijenin taşınmasını sağlar ve antibakteriyel etki gösterir. Bu nedenle tükürük azalması kokuya yol açabilir.
Ağız Kokusu Nedenleri Nelerdir?
Ağız kokusu, halitosiz olarak bilinen, kişi nefes verirken ortaya çıkan ve rahatsızlık veren kötü koku durumudur. Bu duruma neden olan etkenler şu şekilde sıralanmaktadır.
Tüketilen Yiyecekler
Yemek yendikten sonra gerekli olan ağız temizliği yapılmaz ise, diş aralarında kalan parçalar bakteri oluşumuna neden olur ve bu durum koku oluşmasını sağlar. Ayrıca sarımsak, soğan gibi kokulu gıdaların tüketimi de bu konuda önemlidir. Yüksek kokuya sahip gıdalar özellikle vücut tarafından sindirildikçe nefese daha fazla sinerek, kokunun daha kötü hale gelmesine neden olur.
Ağız Bakımının İyi Yapılmaması
Yemeklerden önce veya sonra mutlaka ağız bakımının yapılması gerekmektedir. Ağız bakımı için diş macunu, diş ipi ve ağız çalkalama suları gibi ürünlerin mutlaka kullanılması gerekmektedir. Ağız bakımı yapılmadığı takdirde meydana çıkan bakteriler zamanla ağız kokusu ve çeşitli hastalıklara neden olmaktadır. Diş macunları için kendi sorunlarınıza yönelik olanları tercih etmelisiniz. Ayrıca diş fırçalarının 3 ay arayla değiştirilmesi ve diş fırçalama işleminin 2 dakika sürmesi gerektiği uzmanlar tarafından söylenmektedir. Bunların dışında takma diş veya ağız cihazı kullanım durumu var ise bu ürünlerinde devamlı olarak temizlenmesi gerekmektedir.
Diş Eti Hastalıkları
Ağız kokusu için en sık karşılaşılan kaynak diş etinde meydana gelen sorunlardır. Diş eti hastalıkları kendilerini kanama, çekilme ya da koku ile gösterirler. Bu durumda hastalık tedavi edilmeli ve sorun çözülmelidir.
Diğer Hastalıkların Sebep Olduğu Durumlar
Diş veya ağız içi ile ilgili olmayan bazı hastalık durumları da koku yapabilir. Solunum yolunda meydana gelen enfeksiyon hastalıkları, boğaz ya da akciğer iltihaplanmaları, ağız ve geniz içi mukus artışı ve bazı böbrek hastalıkları kokuya sebebiyet verir. Bunların dışında diğer ağız kokusu nedenleri şöyle sıralanabilir;
- Ağız içinde meydana gelen mantar enfeksiyonları
- Diş çürükleri
- Bağırsak sistemi ve mide hastalıkları
- Uzun süre aç kalınması
- Alkol kullanılması
- Tütün ürünleri tüketimi
- Ağız kuruluğu yaşanması
- Diyabet hastalığı
- Geniz eti rahatsızlıkları
Ağız Kokusu Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Öncelikli olarak ağız kokusunun altında yatan neden tespit edilmelidir. Eğer ağız bakımının sağlanamaması durumu var ise bu durumu gidermek için dişlerin günde en az iki kez ve 2 dakika kadar fırçalanması ve gerekli durumlarda diş ipi ve gargara kullanılması gibi yöntemlerle tedavi edebilmek mümkündür.
Ağız bakımı için sadece diş temizliği yeterli olmamaktadır. Dil üzerinde bulunan yerleşmiş bakterilerinde temizlenmesi gerekmektedir. Dil üzerinde biriken bakteriler de zaman içinde ağız kokusu yaratır. Bu durumda dil temizliği için özel üretilen fırçalar ile bakterilerin temizlenmesi gerekmektedir. Ayrıca diş protezleri de her gece çıkartılarak temizlenmeli ve ertesi günkü kullanım için uygun hale getirilmelidir.
Kişilerin gün içindeki su tüketimi durumu da ağız kokusuna neden olan faktörler arasındadır. Su tüketimi tükürük miktarını artırır ve bu şekilde ağız içinde bulunan bakterilerin temizlenmesi sağlanır. Su tüketimi yeterli miktarda değil ise bakteri temizliği için gerekli tükürük sağlanamayacaktır.
Tütün ürünleri kaynaklı ağız kokusu problemleri de sık karşılaşılan durumlardandır. Koku tütünden kaynaklı ise özel olarak ağız bakımı yapılmalıdır. Eğer problem ağız bakımlarının tam olarak yapılmasına rağmen çözülemiyor ise başka nedenler araştırılmalı ve mutlaka bir doktor kontrolüne başvurulmalıdır. Dişlerde bulunan çürükler ya da diş etinde bulunan enfeksiyondan kaynaklı gelişen ağız kokusu sorunu var ise diş hekimi tarafından gerekli tedavi yöntemleri ile koku sorununun önüne geçilecektir.
Diş taşları da çürükler ve enfeksiyonlar gibi koku yaratabilen durumlardandır. Yılda bir kez temizlenmesi gereken diş taşları uzmanlar tarafından kontrol altında tutulmalıdır. Hiçbir problem bulunmasa bile yılda en az 2 kez ağız ve diş kontrolü yapılması gerekmektedir.
Ağız Kokusu İçin Uzman Kontrolü Ne Zaman Olmalıdır?
Gerekli tüm ağız ve diş bakımı işlemleri kişi tarafından yapılıyor ve buna rağmen bir türlü ağız kokusu çözülemiyor ise bir diş hekimine başvurmak gerekmektedir. Uzmanınız gerekli kontrolleri yaptıktan sonra ağız bakımı kaynaklı ağız kokusu durumunu eleyerek diğer nedenleri kontrol etmektedir. Diş hekimi gerekli tüm testleri hastadan isteyerek diğer hastalıklar üzerinde uzman kişilere yönlendirme sağlayacak ve problem ortadan kaldırılacaktır.
Ağız Kokusunu Oluşmadan Engellemek İçin Yapılması Gerekenler Nelerdir?
- Doğru ve etkin diş fırçalama yöntemlerinin sürekli olarak uygulanması,
- Ağız ve diş bakımı için gerekli tüm işlemlerin yapılması
- Gargara tercih edilirken içeriğinde çinko bulunan ürünlerin seçilmesi ve kullanılması
- Bol ve sık olarak su tüketilmesi
- Sürekli ve uzun açlıklardan uzak durulması, mide kaynaklı kokulara engel olunması
- Tüketilen gıdalara dikkat edilerek, probiyotik zengini gıdaların tüketiminin artırılması
- Fıstık, ceviz gibi çerezlerin, nane, tarçın, bitkisel çay, maydanoz, elma, salatalık gibi ağız kokusu önlenmesinde etkili olan gıdaların tüketilmesi
- Sakız Çiğnenmesi
Ağız Kokusu Herkeste Olur Mu?
Kötü ağız kokusu toplum içinde sık olarak her yaştan kişilerde görülmektedir. Tüm insanların hayatlarında bir dönem, özellikle sabah uyandıktan sonra etrafındaki kişileri rahatsız edecek derecede ağız kokusu vardır. Yapılan araştırmalar erkeklerin kadınlara göre 3 kat daha fazla ağız kokusu durumu yaşadığını ortaya koymaktadır. Ayrıca, 20 yaş üzerindeki kişiler gençlere oranla 3 kat fazla ağız kokusu durumu yaşamaktadır.
Ülkemizde yaşayan kişilerin en az yarısında kötü koku durumu yaşanmasına rağmen bu durumun tedavisi için
Diş hekimine gidilme oranı oldukça azdır. Ağız kokusu yaşayan insanların bu durumun farkında olmamalarına ‘koku paradoksu’ adı verilmektedir. Bununla birlikte yapılan araştırmalarda erkeklerin %50’si, kadınların ise %60’ının ağız spreyi kullandıkları görülmüştür.
Yaşla Birlikte Ağız Kokusu Artar Mı?
Genç yaşta kişilerde özellikle sabah kalktıklarında oldukça şiddetli bir ağız kokusu görülür. Yaşlı gruplarda ise özelikle protez kullanımına bağlı olarak koku artışı olur. Bunun dışında yaş ilerledikçe tükürük miktarının azalması da ağız kokusunu artırır.
Yaşa bağlı olarak ağız kokusu artışının bir diğer nedeni ise hastalıklardır. Özellikle şeker hastalığı gibi hastalığı bulunan bireylerde kötü koku oldukça fazladır. Çocuklarda görülen ağız kokusu durumu ise genel olarak hastalık kaynaklıdır. Boğaz enfeksiyonu durumunu sık yaşayan çocuklar, bu durumun yol açtığı ağız kokusu durumunu da sık olarak yaşarlar.
Ağız Kokusu ile Nefes Kokusunun Farkları Nelerdir?
- Genel olarak nefes kokusunun kişilerde görülme nedeni, altta yatan farklı bir hastalıktan dolayıdır. Ağız kokusu nedeni ise sık olarak tüketilen gıdaların sağlıklı gıdalar olamayışı ve ağız bakımının yeteri kadar iyi yapılmamasından dolayıdır.
- Nefes kokusuna neden olan durumlar başka bir hastalıktan kaynaklandığı için sadece ağız, diş bakımı ve sağlığına dikkat etmek yeterli gelmez. Asıl hastalığın ne olduğunun bulunması ve tedavi edilmesi oldukça önemlidir. Yani, nefes kokusu ağız kaynaklı değil, içten gelen bir problemin neden olduğu bir durumdur. Ağız kokusu ise boğaz enfeksiyonu, diş çürükleri gibi durumların tedavi edilerek çözülmesiyle sonuçlanır.