Zatürre Hastalığı Tanı ve Tedavisi
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

Zatürre Hastalığı Tanı ve Tedavisi

    Zatürre Nasıl Tedavi Edilir ?


    Zatürre hastalığı vücudumuzun doğal savunmasındaki bir bozulma mikropların akciğerlerinize girip çoğalmasına izin verdiğinde ortaya çıkar. Saldıran organizmaları yok etmek için beyaz kan hücreleri hızla birikir. Bakteri ve mantarlarla birlikte ciğerlerimizdeki hava keselerini (alveoller) doldururlar. Nefes almak zor olabilir. Klasik bir bakteriyel zatürre belirtisi, irinle birlikte kalın, kanlı veya sarımsı yeşilimsi balgam üreten bir öksürüktür.

    Hava keseleri sıvı veya iltihapla (cerahatli madde) dolabilir ve balgam veya irinle öksürüğe, ateşe, titremeye ve nefes almada zorluğa neden olabilir. Bakteriler, virüsler ve mantarlar dahil çeşitli organizmalar zatürreye neden olabilir. Zatürre ciddiyeti hafif ila yaşamı tehdit edici olabilir. En çok bebekler ve küçük çocuklar, 65 yaşından büyükler ve sağlık sorunları veya zayıf bağışıklık sistemi olan kişiler için ciddidir.

    Zetürre Semptomları Nelerdir ?

    Zatürrenin belirti ve semptomları, enfeksiyona neden olan mikrop türü, yaşınız ve genel sağlığınız gibi faktörlere bağlı olarak hafif ila şiddetli arasında değişir. 

    Zatürree belirtileri ve semptomları şunları içerebilir:

    Nefes alırken veya öksürürken göğüs ağrısı

    Zihinsel farkındalıkta kafa karışıklığı veya değişiklikler (65 yaş ve üstü yetişkinlerde)

    Balgam üretebilen öksürük

    Yorgunluk

    Ateş, terleme ve titreyen titreme

    Normal vücut ısısının altında (65 yaş üstü yetişkinlerde ve bağışıklık sistemi zayıf kişilerde)

    Mide bulantısı, kusma veya ishal

    Nefes darlığı

    Yenidoğanlar ve bebekler herhangi bir enfeksiyon belirtisi göstermeyebilir. 

    Zatürre Şüphesi Olduğunda Ne Zaman Doktora Görünmelidir ?

    Nefes almakta güçlük çekiyorsanız, göğüs ağrısı, 39 derece veya daha yüksek sürekli ateş veya sürekli öksürük yaşıyorsanız, özellikle de iltihaplı öksürüyorsanız doktorunuza görünmeniz gerekir.

    Bu yüksek risk gruplarındaki kişilerin bir doktora görünmesi özellikle önemlidir:

    65 yaş üstü yetişkinler

    Belirti ve semptomları olan 2 yaşından küçük çocuklar

    Altta yatan bir sağlık durumu veya zayıflamış bağışıklık sistemi olan kişiler

    Kemoterapi gören veya bağışıklık sistemini baskılayan ilaç alan kişiler

    Bazı yaşlı yetişkinler ve kalp yetmezliği veya kronik akciğer sorunları olan kişiler için zatürre, hızla hayatı tehdit eden bir duruma dönüşebilir.

    Zatürre Nedenleri Nelerdir ?

    Pek çok mikrop zatürreye neden olabilir. En yaygın olanları soluduğumuz havadaki bakteri ve virüslerdir. Vücudunuz genellikle bu mikropların akciğerlerinize bulaşmasını engeller. Ancak bazen bu mikroplar, sağlığınız genel olarak iyi olsa bile bağışıklık sisteminizi alt edebilir. Zatürre, ona neden olan mikrop türlerine ve enfeksiyonu nerede kaptığınıza göre sınıflandırılır.

    Toplum Kökenli Zatürre Nedir ?

    Toplum kökenli zatürre, en yaygın türüdür. Hastanelerin veya diğer sağlık tesislerinin dışında meydana gelir. Şunlardan kaynaklanıyor olabilir:

    Bakteri benzeri organizmalar

    Mycoplasmapneumoniae ayrıca pnömoniye neden olabilir. Tipik olarak diğer pnömoni türlerinden daha hafif semptomlar üretir. Yürüme pnömonisi, tipik olarak yatak istirahati gerektirecek kadar şiddetli olmayan bu tür pnömoniye verilen gayri resmi bir isimdir.

    Mantarlar

    Bu tip pnömoni en çok kronik sağlık sorunları olan veya bağışıklık sistemi zayıflamış kişilerde ve organizmaları yüksek dozlarda soluyan kişilerde görülür. 

    COVID-19 Zatürreye Neden Olur Mu ?

    Soğuk algınlığına ve gribe neden olan bazı virüsler zatürreye neden olabilir. Virüsler, 5 yaşından küçük çocuklarda pnömoninin en yaygın nedenidir. Viral Pnömoni genellikle hafiftir. Ancak bazı durumlarda çok ciddi hale gelebilir. Coronavirus 2019 (COVID-19), şiddetli hale gelebilen zatürreye neden olabilir.

    Hastane kaynaklı pnömoni nedir ?

    Bazı insanlar başka bir hastalık nedeniyle hastanede kaldıkları sırada zatürreye yakalanırlar. Hastane kaynaklı pnömoni ciddi olabilir çünkü buna neden olan bakteri antibiyotiklere daha dirençli olabilir ve onu alan kişiler zaten hasta olabilir. Genellikle yoğun bakım ünitelerinde kullanılan solunum makineleri (ventilatörler) kullanan kişiler, bu tür pnömoni açısından daha yüksek risk altındadır.

    Sağlık bakımı kaynaklı pnömoni nedir ?

    Sağlık bakımı kaynaklı pnömoni, uzun süreli bakım tesislerinde yaşayan veya böbrek diyaliz merkezleri dahil ayakta tedavi kliniklerinde tedavi gören kişilerde ortaya çıkan bakteriyel bir enfeksiyondur. 

    Aspirasyonpnömonisi
    Aspirasyonpnömonisi, ciğerlerinize yiyecek, içecek, kusma veya tükürük soluduğunuzda ortaya çıkar. 

    Zatürre hastalığında risk faktörleri nelerdir ?

    Zatürree herkesi etkileyebilir. Ancak en yüksek risk altındaki iki yaş grubu:

    2 yaşında veya daha küçük çocuklar

    65 yaş ve üstü kişiler

    Diğer risk faktörleri şunları içerir:

    Hastaneye kaldırılma

    Hastane yoğun bakım ünitesindeyseniz, özellikle nefes almanıza yardımcı olan bir makinede (ventilatör) kullanıyorsanız, zatürre riski daha yüksektir.

    Sigara içmek

    Sigara içmek vücudunuzun zatürreye neden olan bakteri ve virüslere karşı doğal savunmasına zarar verir.

    Zayıflamış veya bastırılmış bağışıklık sistemi

     Olan kişiler HIV / AIDS organ nakli vardı ya ettik kemoterapi veya uzun vadeli steroidler risk altındadır alırlar.

    Zatürre tedavisinde komplikasyonlar nelerdir ?

    Tedavide bile, pnömonili bazı kişiler, özellikle yüksek risk gruplarında olanlar, aşağıdakiler dahil olmak üzere komplikasyonlar yaşayabilir:

    Kan dolaşımındaki bakteriler (bakteremi)

    Akciğerlerinizden kan dolaşımına giren bakteriler, enfeksiyonu diğer organlara yayarak potansiyel olarak organ yetmezliğine neden olabilir.

    Nefes almada güçlük

    Pnömoniniz şiddetliyse veya kronik altta yatan akciğer hastalığınız varsa, yeterli oksijeni solumada sorun yaşayabilirsiniz. Akciğeriniz iyileşirken hastaneye kaldırılmanız ve bir solunum makinesi (ventilatör) kullanmanız gerekebilir.

    Akciğer çevresinde sıvı birikimi (plevralefüzyon)

    Pnömoni, akciğerleri ve göğüs boşluğunu (plevra) kaplayan doku katmanları arasındaki ince boşlukta sıvı birikmesine neden olabilir. 

    Akciğer apsesi

    Akciğerde bir boşlukta irin oluşursa apse oluşur. Apse genellikle antibiyotiklerle tedavi edilir. Bazen, irin çıkarılması için apseye uzun bir iğne veya tüp yerleştirilerek ameliyat veya drenaj gerekir.

    Zatürre Nasıl Önlenir ?

    Zatürreeyi önlemeye yardımcı olmak için:

    Aşı olun

    Bazı zatürre ve grip türlerini önlemek için aşılar mevcuttur. Bu aşıları yaptırmak için doktorunuzla konuşun. Aşılama yönergeleri zamanla değişti, bu nedenle daha önce bir pnömoni aşısı yaptırdığınızı hatırlasanız bile, aşı durumunuzu doktorunuzla gözden geçirdiğinizden emin olun.

    Çocukların aşı olduğundan emin olun

    Doktorlar, 2 yaşından küçük çocuklar ve özellikle pnömokok hastalığı riski taşıyan 2 ila 5 yaş arası çocuklar için farklı bir pnömoni aşısı önermektedir. Grup çocuk bakım merkezine giden çocuklar da aşı olmalıdır. Doktorlar ayrıca 6 aydan büyük çocuklar için grip aşısı yapılmasını önermektedir.

    İyi hijyen uygulayın

    Kendinizi bazen zatürreye neden olan solunum yolu enfeksiyonlarından korumak için ellerinizi düzenli olarak yıkayın veya alkol bazlı bir el dezenfektanı kullanın.

    Sigara içmeyin

    Sigara içmek akciğerlerinizin solunum yolu enfeksiyonlarına karşı doğal savunmasına zarar verir.

    Bağışıklık sisteminizi güçlü tutun

    Yeterince uyuyun, düzenli egzersiz yapın ve sağlıklı beslenin.

    Semptomlar hafiften şiddetliye kadar değişebilir ve mukuslu veya mukussuz öksürük (sümüksü bir madde), ateş, titreme ve nefes almada güçlük içerebilir. Pnömoninizin nekadar ciddi olduğu yaşınıza, genel sağlığınıza ve enfeksiyonunuza neyin sebep olduğuna bağlıdır.

    Zatürreyi teşhis etmek için doktorunuz tıbbi geçmişinizi gözden geçirecek, fizik muayene yapacak ve göğüs röntgeni gibi teşhis testleri isteyecektir. Bu bilgiler, doktorunuzun ne tür bir zatürreye sahip olduğunuzu belirlemesine yardımcı olabilir.Zatürree tedavisi antibiyotikleri veya viral veya mantar ilaçlarını içerebilir. Pnömoninin iyileşmesi birkaç hafta alabilir. Belirtileriniz kötüleşirse, hemen bir doktora görünmelisiniz. Şiddetli pnömoniniz varsa, intravenöz (IV) hat ve oksijen tedavisi yoluyla verilen antibiyotikler için hastaneye gitmeniz gerekebilir.

    Zatürre hastalığında risk faktörleri nelerdir ?

    Yaşınız, çevreniz, yaşam tarzı alışkanlıklarınız ve diğer tıbbi durumlarınız nedeniyle pnömoni riskiniz daha yüksek olabilir.

    Yaş
    Zatürree her yaştan insanı etkileyebilir. Bununla birlikte, iki yaş grubunun zatürre gelişme ve daha ciddi zatürre olma riski daha yüksektir.

    · Bebekler ve 2 yaşında veya daha küçük çocuklar, çünkü bağışıklık sistemleri hala gelişiyor. Prematüre bebekler için risk daha yüksektir.

    · 65 yaş ve üstü yaşlı yetişkinler, çünkü bağışıklık sistemleri genellikle yaşlandıkça zayıflar. Yaşlı yetişkinlerin, zatürre riskini artıran diğer kronik (uzun vadeli) sağlık koşullarına sahip olma olasılığı da daha yüksektir. 

    Zatürreyi önlemek için önerilen aşıları almayan bebekler, çocuklar ve yaşlı yetişkinler daha da yüksek risk taşır.

    Çevre veya meslek
    Çoğu insan, toplumundaki başka birinden enfeksiyon kaptığında zatürreye yakalanır. Askeri kışla, hapishane, evsizler barınağı veya huzurevi gibi kalabalık bir yerde yaşıyorsanız veya çok fazla zaman geçiriyorsanız, zatürre olma şansınız daha yüksektir.Düzenli olarak hava kirliliği veya zehirli dumanları solursanız riskiniz de daha yüksektir.Zatürreye neden olan bazı mikroplar, kuşları ve diğer hayvanları enfekte edebilir. Bir tavuk veya hindi işleme merkezinde, evcil hayvan dükkanında veya veteriner kliniğinde çalışıyorsanız, bu mikroplarla büyük olasılıkla karşılaşacaksınız.

    Yaşam tarzı alışkanlıkları

    · Sigara içmek solunum yollarınızdaki mukusu daha az temizlemenizi sağlayabilir.

    · Uyuşturucu veya alkol kullanmak bağışıklık sisteminizi zayıflatabilir. Aşırı dozdan dolayı uyuşmuş veya bilinçsizseniz, tükürüğü soluk borunuza yanlışlıkla solumanız veya kusmanız daha olasıdır.

    Diğer tıbbi durumlar

    Aşağıdaki tıbbi durumlardan herhangi birine sahipseniz, zatürre riskiniz artabilir.

    · İnme, kafa travması, demans veya Parkinson hastalığı gibi beyin bozuklukları 

    Bu koşullar öksürme veya yutma yeteneğinizi etkileyebilir. Bu yemek, içecek, kusma veya tükürüğün yemek borunuz yerine nefes borunuzdan aşağı inmesine ve ciğerlerinize girmesine neden olabilir.

    · Hamilelik, HIV / AIDS veya organ veya kemik iliği nakli gibi bağışıklık sisteminizi zayıflatan durumlar

    Kanseri tedavi etmek için kullanılan kemoterapi ve uzun süreli steroid ilaç kullanımı da bağışıklık sisteminizi zayıflatabilir.

    "Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz."

    Yazar Hakkında

    Tıbbi Yayın Kurulu

    Tıbbi Yayın Kurulu

    tarafından 28.11.2020 tarihinde onaylandı.

    İletişim Formu

     
       
     
     
    AlaettinPAHSA
    Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

    Prof. Dr.

    Alaettin PAHSA

    Koru Sincan Hastanesi

    AliÖZÖN
    Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

    Uzm. Dr.

    Ali ÖZÖN

    Koru Ankara Hastanesi