Covid-19 Sonrası Rehabilitasyon
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

Covid-19 Sonrası Rehabilitasyon

    Covid-19, 2019 yılında Çin'in Wuhan kentinde görüldükten sonra tüm dünyayı etkisi altına almış, bulaşıcı ve ölümcül sonuçlara neden olan bir hastalık çeşididir. Covid-19 yeni çıkan bir hastalık olması nedeni ile tam olarak özellikleri ve tedavi yöntemi bilinememektedir. Yapılan aşı çalışmaları ile yakın bir zamanda covid-19 tedavi yöntemleri denense de tam olarak bir tedavi yöntemi bulunamamıştır. Klinik olarak özellikleri tam manada bilinememesinin yanı sıra covid-19 sonrası insanda bıraktığı etkiler tam olarak bilinmektedir. Covid-19 sonrası rehabilitasyon hastalığın kişilerde hastalık sonrası bıraktığı tahribatı gidermede oldukça önemli ve gerekli bir uygulama, bir nevi covid-19 hastalığı atlatanlar için bir tedavi yöntemidir. 

    Covid-19 belirtileri nelerdir?

    En yaygın belirtileri;

    • Ateş
    • Yorgunluk
    • Kuru öksürük

    Seyrek görülen belirtileri;

    • Boğaz ağrısı
    • Baş ağrısı
    • Ağrı ve acılar
    • İshal
    • Tat ve koku kaybı

    Ciddi belirtileri;

    • Solunum güçlüğü
    • Nefes darlığı
    • Göğüs sıkışması
    • Göğüs darlığı

    Covid-19 belirtileri, bu güne kadar kendini gösterdiği belirtiler bu şekildedir. Covid-19 hastalığı üzerinde gün geçtikçe bilgi sahibi olunmakta ve hastalık ile baş etmede de oldukça önemli aşamalar kaydedilmiştir.  Covid-19 bir virüs çeşidi olup kişilerde enfeksiyona bağlı hastalık görülmektedir. Covid-19 hastalığına yakalanan ve geçiren kişilerde solunum ve fiziksel işlev bozuklukları görülebilmektedir. Covid-19 sonrası solunum ve fiziksel işlev bozukluklarının yanı sıra kişilerde, psikolojik olarak da hasar oluşmaktadır. Covid-19 sonrası rehabilitasyon tüm bu olumsuz durumların onarılması ve giderilmesi için oldukça önemlidir.

    Bu hastalığa yakalanmamak için önlem almak en dikkat edilmesi gereken noktalardan biridir. Bu hastalık bulaşıcı bir hastalık olup nefes yolu ile bulaşmaktadır. Sosyal mesafe bu nedenle oldukça önemli bir korunma yöntemidir. Nefes yolu ile bulaştığından burun ve ağız çevresini kapatacak maske kullanımı ikinci önemli korunma yöntemidir. Bu hastalık bir virüs olduğundan temizlik ile önlem almakta başka bir korunma yöntemidir. Eller olabildiğince sürekli temizlenmeli ve asla yeterince temiz olmadan yüz bölgesine yaklaştırılmamalıdır. Bu önlemlere ne kadar dikkat edilse de bazen hasta olmak kaçınılmaz olmaktadır.

    Kalabalık ortamlarda bulunmak, sosyal mesafeye, maske ve temizlik kurallarına tam dikkat etmemek nedeni ile hastalığın bulaşması oldukça olasıdır. Covid-19 sonrası rehabilitasyon bu hastalıkta bulaşmanın kolay olması nedeni ile hastalık sonrasında mutlaka uygulanması gerekmektedir.

    Hastalık sırasında hastalar farklı semptomlar göstererek farklı şekillerde tedavi edilmektedir. Henüz kesin bir tedavi yöntemi bulunulmaması nedeni ile hastaların semptomlarına göre en yakın tedavi yöntemi uygulanır. Her hastada yanı şikayetler oluşmaz. Bunun yanı sıra neredeyse her hastada iyileşme sonrasında covid-19 tahribat bırakmaktadır. Bu tahribatlar solunumsal, fiziksel ve ruhsal olacak şekilde kendini göstermektedir. Tamamen iyileşme söz konusu olmadığı bu sebeplerden ötürü sabittir. Tamamen iyileşme ve oluşan tahribatı gidermek için covid-19 sonrası rehabilitasyon almak oldukça önemlidir.

    Rehabilitasyon, yalnızca belirli rahatsızlıkları, hastalıkları olan insanlar için bir tedavi yöntemi değildir. Rehabilitasyon kelime anlamı olarak da bir hastalığa itap edilmemiş, rehabile etme yani  herhangi bir hastalık durumunu fiziksel veya ruhsal onarma düzeltme anlamında kullanılır. Covid-19un bıraktığı fiziksel tahribatın yanı sıra bıraktığı ruhsal tahribatta oldukça fazla ve etkilidir. Fiziksel ve ruhsal tahribatları onarmak mümkündür. Hastane olarak doktorlarımız ile tüm covid-19 sürecinde vatandaşa faydalı olmaya çalışmamızın yanı sıra hastalık sonrası içinde çalışmalar yapmaktayız. Bu çalışmalar tüm covid-19 geçiren hastalar için geçerlidir. Bunun nedeni bu hastalığın mutlaka kişide tahribat bırakmasıdır. Covid-19 sonrası rehabilitasyon her covid-19 hastalığı geçiren kişilere mutlaka uygulanmalıdır. Herkeste aynı tahribatı bırakmaması ile herkese aynı tek tip rehabilitasyon süreci gerekmez. Kişinin durumuna bağlı olarak bir program oluşturularak rehabilite işlemi uygulanmaktadır.

    Covid-19 Sonra Oluşan Tahribat

    Covid-19 ölümcül sonuçlanacak bir hastalık çeşidi olduğundan iyileşen hastalarda ciddi tahribatlar bırakmaktadır. Peki, hastalık sonrası kişide oluşan tahribatlar nelerdir?

    • Solunumsal tahribatlar
    • Fiziksel tahribatlar
    • Ruhsal tahribatlar

    şeklinde 3 şekilde de görülebilmektedir.

    Solunumsal tahribatlar;

    En çok solunum sıkıntısı halinde kendini gösteren bir virüs olan covid-19 akciğerleri, solunum yolunu oldukça etkilemektedir. Bu virüsün yarattığı solunum tahribatları için akciğer rehabilitasyonu uygulanmaktadır. Akciğer rehabilitasyonu ile solunum problemini iyileştirmek ve organı iyileştirme gerçekleştirilir.

    Covid 19 Sonrası Fiziksel Tahribatlar;

    Uzun süren hastane ve yoğun bakım sürecinden sonra hastanın kalp ve vücut fonksiyonları bozulmaktadır. Kalp yorulmuş ve hasta iyileşse bile eskisi gibi olmamaktadır. kapasitesi azalan kalp organı için kalp rehabilitasyonu verilmektedir.

    Uzun süre hasta olarak yatmaktan ve hastalığın ağırlığından kişide kas zayıflaması, yürüme ve denge kurmada güçlük çekme hali görülmektedir. Covid-19 sonrası rehabilitasyon olarak kas zayıflaması, yürüme denge kaybı için fizik tedavi uzmanları ile rehabilitasyon vermekteyiz. Bu rehabilitasyon sonrası oluşan kas zayıflığı, yürüme ve denge problemi giderilmektedir. Fizik tedavi olanakları ile covid-19 sonrası vücutta oluşan bu tahribatlar giderilerek kişini eski eski sağlığına kavuşması hedeflenir.

    Covid 19 Sonrası Psikolojik Tahribatlar;

    Covid-19 hayatımızda köklü değişiklikler yaptığımız bir dönem yaşamamıza neden olmuştur. Kişilerde kaygı, panik, takıntı ve depresyon olarak kendini göstererek tüm dengeleri altüst etmiştir. Ölümcül ve kolay bulaşan bir hastalık olması nedeni ile covid-19 hasta olan olmayan herkesi psikolojik olarak etkilemektedir. Hastalığa yakalanan kişide ileri derecede kaygı ve panik bozukluklara neden olmaktadır. Covid-19 sonrası rehabilitasyon almak psikolojik anlamda da kişinin sağlığına kavuşmasında önemli bir katkı sağlamaktadır. Oluşan fiziksel tahribatın yarattığı ve hastalığın verdiği korku ile kişinin iyileşme süreci uzayabilir. Bu sebeple psikolojik rehabilite almak çok önemlidir. Psikolojik rehabilitasyonu hastane içi uzman hekimlerimiz tarafından hastalığı geçirenlere uygulamaktayız.

    Covid 19 Sonrası Özel Rehabilitasyon Programı

    Bu hastalık sonrası, rehabilitasyon alarak vücut fonksiyonlarını ve işlevini yerine getiremeyen organları iyileştirmek mümkün. Hastalığı hafif geçirenlerde dahi bu hastalık etkilerini bulmak mümkün. Hafif atlatan kişilerde dahi kaygı düzeyinin yükselmesi ile kalp hareketlerinin bozulduğu gözlemlenmiştir. Hastalık sürecini nasıl atlatmış olursanız olun mutlaka covid-19un vücudunuzda tahribat bırakması yüksek olasılıktadır. Covid-19 sonrası rehabilitasyon almak için sağlık kuruluşumuza başvuru yapabilirsiniz. Her biri alanında uzman hekimlerimiz tarafından kişiye özel rehabilitasyon süreci oluşturarak tedavi yapılmaktadır. Kişiden belirli testler istenmektedir. İstenilen testler sonucu tedavi şekillenmektedir. Siz veya bir yakınınız covid-19 geçirdiyse  mutlaka rehabilite almak durumundadır. Bu hastalık sonucu tahribatın kalması araştırmalar sonucu kesinleşmiştir. Hastalık ne şekilde atlatılırsa atlatılsın mutlaka daha sonra vücudu eski haline döndürmek için rehabilitasyon alması gerekmektedir.

    Covid-19 Salgınının Tüm Dünyaya Etkileri

    Covid-19 ilk olarak 2019 yılının Aralık ayında Çin'in Wuhan kentinde görülmüş ve ortaya çıkmıştır. Çabuk bulaşan bir virüs olması nedeni ile kısa bir süre sonra tüm dünyaya yayılmıştır. Bu yayılma insandan insana geçen bir virüs olması sebebi ile seyahat yolu ve cansız cisimlerin gönderimi ile tüm dünyaya yayılmıştır. Daha önce bu virüsün görülmemesi tanı, tedavi ve sonrası için belirsiz bir durum ortaya koydu. Covid-19 sonrası rehabilitasyon tamamıyla hastalığı atlatan kişilerde görülen bulgulara göre yapıldığından oldukça etkili bir tedavi olanağı sunmaktadır. Tanı ve tedavi covid-19 hastalığına yakalanan kişilerde görülen bulgular ile şekillenmektedir. Görülen bulgulara göre test yapılıp daha sonra tanı alan hastaların durumuna göre tedavi şekli belirlenmektedir.

    Covid 19 Kalp, Akciğer ve Beyne Etki Eder

    Hafif semptomlar gösteren hastaların yanı sıra ağır semptomlar gösteren hastalarında varlığı ile Dünya Sağlık Örgütü tüm dünyada pandemi ilan etmiştir. Solunum yolunu oldukça etkileyen bu hastalık hafif semptomlarda grip ve soğuk algınlığı ile karıştırılabilmektedir. Ağır semptomlar gösteren hastalarda ciddi solunum sıkıntısı yaratmakta ve organlara hasar bırakmaktadır. Covid-19 sonrası rehabilitasyon bu  noktada iyileşen hastalarda, hastalıktan dolayı kalan hasarları onarmada oldukça önemli bir tedavi şekli olmaktadır. Covid-19 virüsü; kalp, damar, akciğer, kaslar ve buna bağlı olarak diğer organlara da etki etmektedir. Hafif semptomlar gösteren bir hastada dahi tahribat bıraktığı gözlenmiştir.

    Covid 19 Gençlerde de Etki Bırakır

    Covid-19 virüsünden en çok etkilenen yaş grubu yaşlılar olmaktadır. Elde edilen verilere göre gençlerin çocuklardan daha çok etkilendiği gözlenmiştir. Çocukların hastalığa yakalanma oranı oldukça düşüktür. Çocuklar hastalığı taşıyıcı görevi gördüğünden maske mesafe ve temizlik kurallarına diğer yaş grupları gibi dikkat etmelidir. Gençlerde covid-19 hafif semptomlar ile evde atlatılsa da çok ağır geçirenlerde mevcuttur. Gençlerin özellikle, hastalığı atlattıktan sonra covid-19 sonrası rehabilitasyon almaları ileri yaşlarını olumlu yönde etkileyecektir. Yaşlı hastaların ağır  geçen hastalık sürecini atlattıktan sonra vücutlarında ağır hasarlar  bıraktığı gözlenmiştir. Özellikle akciğer ve kalp hasarları ve uzun süreli hastane yatışlarından kaynaklanan fiziksel kas zayıflaması, yürüme ve denge bozuklukları olarak tahribatlar gözükmektedir. Kalp rehabilitasyonu, akciğer ve solunum yolları rehabilitasyonu, fizik tedavi ile hasar kalan kısımları tedavi altına alınıp eski vücut fonksiyonlarına ulaşmak mümkün. Yaş grupları için covid-19 sonrası rehabilitasyon süreci farklılık göstermektedir.

    Covid 19 Geçirenlerin Durumlarını Kontrol Ettirmesi Gerekir

    Aralık 2019'dan bu yana covid-19'a yakalanan hasta sayısı 109,169,837 şeklinde olmaktadır. Covid-19 hastalığı tedavisi gören kişi sayısı 21,019,113 şeklinde olmaktadır. Bu hastalıktan iyileşen kişi sayısı ise 81,145,697 şeklinde olmaktadır. Covid-19 virüsünden Aralık 2019'dan bu yana can kaybı 2,406,712 milyonu bulmuştur. Ciddi bir can kaybının olmasının yanı sıra iyileşen hasta sayısı da oldukça fazladır. Henüz tam anlamıyla etkili bir tedavi yöntemi bulunamamasına karşın mevcut tedaviler ile ciddi bir iyileşme oranı vardır. İyileşen hastaların hafif semptom gösteren ve ağır entübe olmuş ve daha sonra hastalığı atlatmış kişilerde hastalıktan kaynaklı tahribat ve vücut fonksiyonlarında bozulmalar, hasarlar kalmıştır. Her covid-19 hastalığını geçiren hastaların vücut fonksiyonlarını ve durumlarını kontrol altına almalı ve durumunu tespit ettirmesi gerekmektedir. Covid-19 geçirmiş kişilerin, covid-19 sonrası rehabilitasyon ile bozulan vücut fonksiyonlarını eski haline gelmesi için bu tedavi yöntemini kullanmalıdırlar.

    Covid-19 Sonrası Rehabilitasyon Nasıl Yapılır?

    Covid-19 hastalığına yakalanan ve daha sonra atlatan hastaların fiziksel, ruhsal ve solunumsal sıkıntılar yaşamaya devam ettiği görülmektedir. Hastalığa tam bir tedavi yöntemi bulunamadığı için ve kontrol altına alınmadığı için tedavi yetersiz kalmaktadır. Hastalığın geçmesi ile kontrol altına alınamamış bir hastalık olduğundan organlara ve buna bağlı fiziksel, ruhsal sıkıntıları ardında bırakmaktadır. İşte bu noktada kişinin eski vücut fonksiyonlarına dönmesi için harekete geçmesi gerekmektedir. Hangi yaş grubu olursa olsun hastalıktan önceki vücut fonksiyonlarına, fiziksel özelliklerine dönmesi için covid-19 sonrası rehabilitasyon almaları gerekir.

    Hastanemizde covid-19 rahatsızlığı geçirmiş kişiler için rehabilitasyon tedavisi verilmektedir. Hastalık sürecine başından bu yana vakıf olan sağlık kuruluşumuz her ayrıntıya dikkat etmekte ve covid-19 hakkında oldukça tecrübe edinmiştir. Hastalık sürecine hakim olmakla beraber hastalık sonrası süreç içinde çalışmalar yapmaktadır.

    Kişilerde covid-19 sonrasında;

    • solunuma bağlı sıkıntıları
    • kalp organında hasar, çalışma sıkıntısı
    • akciğer problemleri
    • damar tıkanıklıkları
    • uzun süreli hastane yatışları ve yoğum bakım süreci geçirmiş hastalarda oluşan yatmaya bağlı ve hareketsizliğe bağlı kasların zayıflaması
    • yürüme güçlüğü
    • denge problemleri

    gibi hastalıklar ve tahribatlar görülmektedir. Covid-19 sonrası gelişen ve kalan hastalıkların çözümü covid-19 sonrası rehabilitasyon olmaktadır. Solunuma bağlı sıkıntılar ve akciğer rahatsızlıkları için akciğer rehabilitasyonu uygulanır. Kişi eski sağlığına ve hatta daha sağlıklı hale gelmesi mümkündür. Kalp rahatsızlığı, özellikle hastalığı ağır geçiren ve entübe olarak hastalığı atlatan kişilerde çok fazla görülebilmektedir. Covid-19'u atlatan hastaların kalp problemleri yaşaması fazlasıyla olasıdır. Bu durumu, kalp rehabilitasyonu yaparak eski haline ve hatta daha iyi hale getirmek mümkündür. Uzun süreli hasta yatışlarının sonucunda hasta iyileşse dahi fiziksel olarak; kasların zayıflaması, hareket güçlüğü ve denge problemleri yaşayabilmektedir. Yine bu oluşan olumsuz durum içinde covid-19 rehabilitasyonu olarak fizik tedavi uygulaması yapılmaktadır.

    Hastanemizin alanında uzman doktorları ve fizik tedavi uzmanları ile bu süreç işlemektedir. Her hastaya gereken testler yapılarak uygun tedavi şekli oluşturulmaktadır. Uzman doktorlarımızın ve fizik tedavi uzmanlarımızın oluşturduğu rehabilitasyon seneği ile hastalar rehabilite edilir.

    Rehabilitasyon, yalnızca bazı engelli hastaların aldığı bir tedavi şekli değildir. Rehabilitasyon dünya çapında çok farklı hastalıklara umut ışığı olduğu görülmekte ve tedavi yöntemi olarak kullanılmaktadır. Covid-19'un kronik ve akut fazlı olması kişilerin rehabilitasyon almasını gerektirmektedir. Covid-19 sonrası rehabilitasyon almak kişinin eski sağlığına kavuşmasında etkili olmaktadır.

    Tam teşekkürlü bir sağlık kuruluşu olan hastanemizde; son teknolojik cihazlar, alanında deneyimli ve uzman kadrosu ile yenilikçi son gelişmeleri takip eden ekip ile hizmet vermektedir. Covid-19 geçirmiş kişiler ve yakınları için vücut fonksiyonlarını yeniden kazanma, hastalığın bıraktığı tahribatı ortadan kaldırmak için rehabilitasyon almalıdırlar. Covid-19 sonrası rehabilitasyon almak isterseniz çağrı merkezlerimizden ulaşıp randevu alabilirsiniz.

     

    "Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz."

    Yazar Hakkında

    Tıbbi Yayın Kurulu

    Tıbbi Yayın Kurulu

    tarafından 15.02.2021 tarihinde onaylandı.

    İletişim Formu

    AlaettinPAHSA
    Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

    Prof. Dr.

    Alaettin PAHSA

    Koru Sincan Hastanesi

    AliÖZÖN
    Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji

    Uzm. Dr.

    Ali ÖZÖN

    Koru Ankara Hastanesi