Kemik İliği Nakli
Çok çeşitli hastalıkları tedavi etme potansiyeline sahip önemli bir tıbbi operasyon, sağlıklı kemik iliği naklidir. Sağlıklı bir donörden hasta bir alıcıya başarılı bir nakil için hızlı ve kesin yanıt verme yeteneği gereklidir. Nakil için damar erişim prosedürleri, nakil süreci boyunca katı temizlik standartları ve steril ekipman gerektiren hassas bir konudur.
Bu nedenle ekim işlemi genellikle temiz oda ortamında yapılır. Kemik iliği olarak bilinen yumuşak doku, insan ve diğer hayvanların kemiklerinin içinde bulunabilir. Hematopoetik yapısı nedeniyle kemik iliği, kan oluşturan kök hücreler olarak sınıflandırılabilecek hücrelerin yayılmasında önemli bir rol oynar.
Vücut hücrelerindeki yenilenme kapasitesini kullanarak, bu yeniden düzenleme, vücudun ortaya çıkabilecek her türlü işlev bozukluğuna karşı savunmasını güçlendirmeyi amaçlar.
Kemik iliği naklinden sonra, uygun kök hücreler, vücudun mimarisinin gerektirdiği tüm kan hücresi tamamlayıcısını oluşturmak için gerektiği gibi çoğalacak ve uzmanlaşacaktır. Bu, yaşamı tehlikeye sokan hastalıkların tedavisi için önemli etkilere sahiptir.
Her iki tarafın sağlığı, kapsamlı bir tıbbi muayenenin ardından kapsamlı bir kemik iliği uyumu testi yapmalıdır. Hastanın hayatını tehlikeye atabilecek kanser gibi hastalıklar için bir tedavi seçeneğidir. Kemik iliği veya kök hücre bağışı sadece zorluk içermekle kalmaz, aynı zamanda olumsuz yan etkilere de yol açmaz.
İki terminoloji, kemik iliği transplantasyonuna atıfta bulunur. Otolog tedavisi hastanın kemik iliğini aldığı tedavilerdir, allojenik tedaviler ise donörün kemik iliğinin kullanıldığı tedavilerdir. Yurtdışına taşınanların çoğu aileleri ile seyahat etmektedir.
Kemik iliği bağışlamak hayatınızın sonu olmak zorunda değildir; Önümüzdeki birkaç gün içinde bazı önlemler alırsanız, normal günlük aktivitelerinize devam edebilmeniz ve normal durumunuza dönebilmeniz gerekir. Bunun, genellikle hayatınızı yaşama şekliniz üzerinde hiçbir etkisi olmayacaktır.
Kemik İliğindeki Kan Hücrelerinin Tedavide Rolü
Kan hücreleri, önemli süreçleri gerçekleştirmek ve vücuttaki hayati seviyeleri korumak için gereklidir. Kırmızı kan hücreleri yalnızca kanın renginden sorumlu pigmentler olsa da, vücudun yapısını sağlam tutmada önemli bir rol oynarlar.
Kemik iliği nakli de dahil olmak üzere terapiler yoluyla bağışıklık sistemini güçlendirmek esastır. Kırmızı kan hücreleri sadece vücudun dokularına oksijen taşımakla kalmaz, aynı zamanda kanın pıhtılaşması için gerekli olan trombositleri de taşırlar.
Bu pullar yaraların kapanmasına yardımcı olur ve bu da hızlı ve sağlıklı iyileşmeyi desteklemeye yardımcı olur. Ayrıca kanda bulunan beyaz kan hücreleri o kadar hayati öneme sahiptir ki, muhtemelen vücudun ilk savunma hattını oluştururlar.
Kemik iliği transplantasyonunu içeren çalışmalardan kanser tedavisinde yoğun olarak yararlanılmaktadır. Bunun nedeni, ilik naklinden kaynaklanan artan beyaz kan hücrelerinin, maligniteleri parçalayabilen güçlü bir savaş mekanizması oluşturma potansiyeline sahip olmasıdır.
Bağışıklık sisteminin beyaz kan hücrelerinin uygun şekilde düzenlenmeye devam etmesini sağlamak son derece önemlidir. Bazı hastalıklar insanların varlığını tehlikeye sokar ve bu hastalıkların çoğuna hücre sayısı veya kalitesindeki düşüş neden olur.
Bu nakil, yalnızca bu alanda kapsamlı eğitim almış tıp uzmanları tarafından gerçekleştirilmesi gereken hassas bir işlemdir. Göbek kordonunun kanında anne ve bebeği birbirine bağlayan yüksek konsantrasyonda hematopoietik kök hücre bulunur.
Bu hücreler ayrıca kemik iliğinde bulunur ve vücudun kanser hücrelerine karşı savaşında yardımcı olur. Kemik iliği ve kök hücreler, farklı hastalıkları tedavi etmek için farklı şekillerde kullanılsalar da, oldukça benzerdir.
Her iki yöntemde, önceki bölümde ele alınan avantajlı kan hücrelerini vererek hastanın iyileşmesini hızlandırmak için kullanılır. Sağlıklı bir nakil, kişinin hayatını tehlikeye atan hastalıkların tedavisinde esastır.
Kemik İliği Nakil Süreci
Nakil sırasında verici için doğru seçimi yapmak gereklidir. Kemik iliği depoları, potansiyel kemik iliği donörlerinden numunelerin toplanması, işlenmesi ve saklanması için katı bir prosedüre bağlıdır. Bu, hastanemizdeki kan bankalarının işleyiş şekliyle karşılaştırılabilir.
Olası bir kemik iliği bağışçısı olarak listeye alındınız, böylece kritik bir durumda sizinle iletişime geçildi. Kemik iliği verme işlemi, işlemin kendisi açısından kan bağışına benzer ve günlük yaşam aktiviteleri üzerinde benzer etkileri vardır.
Kemik iliği alınmasıyla ilgili herhangi bir rahatsızlığı hafifletmek için donörler genellikle genel veya spinal anesteziyi seçerler. Bu, prosedürün müdahaleci doğasından kaynaklanmaktadır. Kemik iliği bağışı sırasında emboli gelişme riski az olsa da, bağış tamamlandıktan sonra bir süre izlenmesi gereken önemli bir endişedir.
Kemik İliği Bağışı Sonrası
Ortaya çıkabilecek herhangi bir rahatsızlığı hafifletmek için nakil yapıldıktan sonra ağrı kesici ilaç kullanmak güzeldir. Kemik iliği bağışlarından sonra vücudun homeostazının hızlı bir şekilde restorasyonunu sağlamak için sıkı hasta yönetimi gereklidir.
Kemik iliği bağışçıları, ameliyattan sonraki birkaç hafta içinde yaşamsal belirtilerini kontrol ettirmeli ve sıkı bir şekilde gözlemlenmelidir. Kemik iliği bağışçılarının, alıcının sağlıklı bir şekilde gelişmeye devam etmesini sağlamak için tedaviden sonra vücutlarındaki demir miktarını izleme konusunda çok dikkatli olmaları gerekir.
Kemik iliği nakil süreci boyunca hem hasta hem de donör için uygun bakımı sunmak için fiziksel özellikler dikkate alınmalıdır. Nakilden yedi ila on gün önce bir kemik iliği vericisinden kan alınması ve kan bankasında saklanması gerekir. Bunun nedeni, bağışçıların genellikle hastalardan daha büyük olmasıdır.
Nakil için kemik iliği bağışlamak, sorunları önlemek için çeşitli süreç ve prosedürlere çok dikkat etmeyi gerektirir. Kemik iliğinin çıkarılmasından sonra sorunların ortaya çıktığını varsayalım. Bu durumda, donöre mümkün olan en kısa sürede ek kan verilmesi, kan seviyelerinin mümkün olan en kısa sürede beklenen seviyeye getirilmesi zorunludur.
Hastaları transplantasyondan sonra en az bir yıl (kısmi uyum koşullarında iki yıl) boyunca dikkatli gözetim altında tutmak, enfeksiyon riskini büyük ölçüde azaltacağından önemlidir. Kan ve kemik iliği bağışı, kan bağışı kadar önemlidir.
Doku Uyumunun Önemi
Çoğu insanın inandığının aksine, ebeveynler ve yavruları arasındaki kemik iliği uyumluluğunun her durumda yüzde 100 olması her zaman garanti edilmez. Hastanın ailesinden birinin kemik iliğinin nakli işlemi için en iyi aday olması yaygın değildir, ancak sağlıklı donörler tipik olarak başka kaynaklardan elde edilebilir.
Bir aile üyesinin, bu üyelerin kardeş veya ebeveyn olup olmadığına bakılmaksızın, tüm yakın aile üyeleriyle uyumlu kemik iliğine sahip olma şansı dörtte birdir. Bu yüzde, diğer olası katkı yollarına kıyasla nispeten düşüktür. Toplamda, SGK yaklaşık 20 farklı yakın akrabadan kemik iliği bağışı yapacak.
Sonuç olarak, davranışınızın doğrudan bir sonucu olarak ortaya çıkan hiçbir ahlaki veya parasal sorun olmamalıdır. Ek olarak, hasta çocuğunuzun annesinin göbek kordonundan alınan kök hücreler kullanılarak tedavi edileceğini varsayalım. Bu durumda işlemin doğru yapıldığından emin olmalısınız. Özellikle merakınızı cezbeden bir şey varsa, detaylı olarak araştırma yapmalı ve bu konuda detaylı bilgiye sahip olmalısınız.
Kemik iliği bankalarından alınan donör iliğini kullanarak, donör dokusuna nakil için kolayca erişilebilir olmasa bile, nakil yapmak mümkündür. Doktorunuzun verdiği talimatlara uyduğunuz sürece ülkemizde kemik iliği bulmak çok zor olmamalı çünkü burada çok büyük bir kemik iliği bankamız var. Kemik iliği bağışının herhangi bir olumsuz sonucu yoktur ve kemik iliği, çıkarıldıktan sonraki bir gün içinde yenilenebilir.