Kan Kanseri (Lösemi) Tedavisi
Hematoloji

Kan Kanseri (Lösemi) Tedavisi

    Kan Kanseri (Lösemi) Tedavisi

    Kan kanserinin hangi alt tipinin ilerlediğini bulmak, hastalığın tedavisinde ilk ve en önemli aşamadır. Kapsamlı bir kan sayımı, kanda bulunabilecek herhangi bir kanser sinyalini tanımlamayı kolaylaştırır. Lösemi, patlamalar olarak bilinen belirli bir lösemi hücre tipinde bir artış görülerek teşhis edilebilir.

    Kemik iliğinde kanserli hücrelerin yer alıp almadığını değerlendirmek için kemik iliği biyopsisi kullanılabilir. Tedavinin başarılı olması için öncelikle tedavi edilen löseminin kesin alt tipini belirlemek önemlidir. Her biri farklı bir tedavi stratejisi gerektiren birkaç lösemi alt tipi vardır.

    Tedavi denilince akla gelen ilk tedavi kemoterapidir. Löseminin neden olduğu kanser hücreleri, kemoterapi sırasında uygulanan kimyasal ilaçlarla öldürülebilir. Kullanılan kemoterapi ilaçlarının türleri, uygulanan miktarları ve uygulanma yöntemleri, tedavi edilen löseminin türüne göre değişir.

    Löseminin temel nedeni gibi kanser hücreleri, bu hücreleri yok etmek veya ciddi şekilde zarar vermek için bazen radyasyon tedavisi olarak adlandırılan radyoterapinin hedefidir. Radyasyon tedavisi hastanın ihtiyacına göre lokal veya sistemik olarak verilebilir. Kök hücre nakline hazırlık sürecinde radyoterapi sıklıkla kullanılmaktadır.

    Bu hastaları biyolojik ajanlar ve immünoterapi ilaçları ile tedavi ederken amaç, bağışıklık sistemini kanser hücrelerini bağımsız olarak tanımlayacak şekilde eğitmektir. Bu tedaviler sayesinde savunma hücreleri artık kötü huylu hücreleri daha sık tespit edebilmekte ve bu da kanser hücrelerinin yok edilmesini sağlamalarını sağlamaktadır. Bu, kanser hücrelerinin yok edilmesini sağlar.

    Tıp uzmanları arasında kemik iliğinin nakil işlemi lösemi için en etkili tedavilerden biri olduğu konusunda fikir birliği vardır. Kök hücre nakli, hastalıklı iliğin hastadan, bir kardeşten, yakın bir kuzenden veya hastanın kendisininkine benzer doku tiplerine sahip bir donörden alınan sağlıklı kemik iliği ile değiştirilmesini gerektirir.

    Kemik iliği nakli, hastalıklı kemik iliğini sağlıklı kemik iliği ile değiştirerek, kemik iliğini etkileyen bir durumdan muzdarip bir hastaya yardımcı olabilir. Bu işlemden önce hasta, etkilenen kemik iliğini yok etmek için aşırı yüksek dozlarda kemoterapi ve radyasyonla tedavi edilir. Bu adımdan sonra, hastaya kemik iliğinde normal işlevi yeniden kurma umuduyla kan oluşturan kök hücre enjeksiyonu yapılır.

    Kemik iliği alıcısı, kan basıncında ani bir düşüş, baş ağrısı, mide bulantısı, kusma, rahatsızlık, nefes darlığı, ateş ve titreme gibi semptomlara sahip olabilir. Bu endişelere ek olarak, kemik iliği nakillerinden daha ciddi sorunların ortaya çıkma potansiyeli vardır. Bir kişinin yaşı, genel sağlığı, tedavi edilen hastalığı ve aldığı nakil türü, bu ciddi yan etkilerin görülme sıklığını etkileyebilecek faktörlerdir.

    GVHD olarak da bilinen donörle ilgili graft-versus-host hastalığı olarak bilinen tehlikeli durum, donörün bağışıklık sisteminin alıcının transplant alıcısının vücuduna saldırmasıyla tanımlanır. Organ reddi ve iç kanama veya hasar, nakilden sonra ortaya çıkabilecek ve felaket olma potansiyeline sahip iki sorundur. GVHD hastalığı, potansiyel olarak ölümcül bir başka komplikasyondur.

    Lösemi tedavisi hematoloji ve onkoloji konusunda eğitimli uzmanlar tarafından planlanır ve yürütülür. Löseminin spesifik tipi ve hastanın kendine has özellikleri uygulanan tedaviyi etkileyebilir.

    Kemoterapi tedavisi sırasında özellikle akut teşhisi konan hastalar için ekstra dikkat ve destek önemlidir. Hastanın ortalama kan hücreleri kemoterapi ilaçları tarafından zarar görür ve bu da onları enfeksiyonlara, kanamaya ve kansızlığa karşı daha duyarlı hale getirir. Bu nedenle kemoterapiye ek olarak hastaya antibiyotik ve gerekirse kan nakli ve diğer kan ürünleri de verilebilir. Bu tedavilerin tümü hastaya verilebilir.

    Antibiyotikler, antifungal tedavi, antiemetik ilaçlar ve bulantı ve kusmayı tedavi eden diğer tedaviler, tıp uzmanlarına sunulan seçeneklerden sadece birkaçıdır.

    Tirozin kinaz inhibitörü imatinib'e dayalı ilaçlar, değişen genler ve ürünleriyle savaşmayı başardı ve bu da kronik miyeloid lösemili (KML) kişiler için yenilikçi yeni tedavilerin geliştirilmesine yol açtı. Bu tedaviler çığır açıcı olarak kabul edilir. Bu ilaçlar, daha az yan etkiye sahip oldukları için kemoterapinin sunduğu terapilerden farklıdır.

    Akut ve kronik lösemiler, her biri tanı ve tedavi açısından kendi engelleri olan sayısız kan kanseri türünden ikisidir. Erken teşhis tedavinin etkinliğini artırdığı için bu hastalıklardan haberdar olmak önemlidir. Tanı ve tedavideki atılımların bir sonucu olarak lösemi ölüm oranları düşüyor ve hayatta kalma oranları artıyor olsa da, löseminin ciddi şekilde ele alınması gereken potansiyel olarak ölümcül bir hastalık olduğunu hatırlamak önemlidir.

    1975'te, lösemi hastalarının sadece yüzde otuzu tanı konulduktan sonra beş yıl yaşadı; şimdi, bu oran yüzde altmışın oldukça üzerinde. Bunun temel nedeni, durumu erken teşhis etme yeteneğidir. Siz veya tanıdığınız biri lösemi belirtileri gösteriyorsa, en kısa sürede yerel tıp kurumlarından birindeki bir uzmandan tedavi almalısınız. Bu talebi yapmak için beklememeniz önerilir.

    Lösemi Tanısı Nasıl Konur?

    Lösemi teşhisi konmadan önce, her ikisi de önemli miktarda zaman alan birçok test istenmesi ve tamamlanması gereken uygulamalar gerekmektedir. Hastalığın spesifik doğasını ve gelişim seyrini belirlemek için birkaç teşhis testi yapmak gerekir.

    Fizik muayene sırasında doktor, anemi, lenf düğümlerinin genişlemesi, dalak genişlemesi ve karaciğer büyümesi gibi lösemi belirtileri arayacaktır.

    Metabolik ve biyokimyasal testlerden elde edilen tam kan sayımı sonuçları, karaciğer fonksiyon testleri ve pıhtılaşma değerleri, lösemi tanı sürecinin bir parçasıdır. Bununla birlikte, periferik kan yayması ve kemik iliği muayenesi, lösemi için eşit derecede yardımcı tanı prosedürleridir.

    Akut lösemi tanısı koymak için önemli ve gerekli bir test olan kemik iliği aspirasyon biyopsisi gereklidir. Çoğu durumda, hastanın periferik kanının basit bir incelemesi kronik lösemiyi teşhis etmek için yeterlidir; daha fazla biyopsi testi gerekmeyebilir. Kronik miyeloid lösemisi olan kişiler, BCR-ABL genine sahip olup olmadıklarını belirleyebilen tanısal testlere erişebilir.

    Çoğu durumda, kalça kemiğinden bir kemik iliği örneği alınacaktır. Büyük bir iğne ile etkilenen bölgeden bir miktar kemik iliği alındıktan sonra, numune kanser hücrelerinin bulunup bulunmadığını belirlemek için incelenmek üzere bir laboratuvara götürülür.

    Lösemi Belirtileri Nelerdir?

    Löseminin en görünür semptomları, kemik iliğini etkileyen diğer hastalıklarınkilerle karşılaştırılabilir. Bu semptomlar anemiye bağlı yorgunluk, solgunluk, bitkinlik ve nefes darlığını içerir.

    Lösemi, zayıflamış bir bağışıklık sistemi, burun, ağız ve diş etlerinin neden olduğu enfeksiyonlar, cilt altında beklenmedik kanamalar, morarma ve ciltte görünen küçük, kırmızı döküntüler (peteşi olarak da bilinir) dahil olmak üzere çeşitli şekillerde kendini gösterebilir.

    Anoreksiya, kilo kaybı, gece terlemeleri, tedaviye rağmen devam eden ateş, kemiklerde ağrı, boyun ve koltuk altlarında genişlemiş lenf düğümleri ve akut lösemide yüz, ağız ve karın boşluğunda şişme. Akut lösemi de kemiklerde ağrıya neden olabilir.

    Çocuklarda Lösemi Belirtileri

    Tüm pediatrik kanserlerin neredeyse %30'unu oluşturan lösemi, 2 ila 5 yaş arasındaki çocuklarda ve yine 5 ila 10 yaş arasındaki çocuklarda daha sık görülür. Anne sütü, yeni doğan bebeğin bağışıklık sistemini ilk altı ila sekiz yaş arasında güçlendirmeye yardımcı olur. aylar sürer ve daha sonra bebeğin bağışıklık sistemi iki yaşına gelene kadar devralır. Bu süre zarfında virüsler lösemiyi tetikleyebilir.

    Bu yaştaki raşitizmden kaynaklanan D vitamini eksikliği, kan kanserinin gelişmesine yardımcı olur. Bu nedenle, çocukları, çocuk doktorlarının belirttiği şekilde, güvenli miktarlarda ve uygun zamanlarda güneşe maruz bırakmak çok önemlidir.

    Çocukluk çağı lösemisinin tipik belirtileri:

    • Açık renkli veya beyaz ten,
    • Uykusuzluk ve ani kilo kaybı,
    • Uzun süre devam eden ateş,
    • Ciltte morarma veya bez büyümesi,
    • karın şişliği,
    • Kas ve Eklem Ağrısı.

    Bazen lösemi belirtileri, hastalık kemik iliğinin ötesine yayıldığında kendini gösterir. Kanser beyne ve omuriliğe yayıldığında (sıçrayarak) baş ağrısı, mide bulantısı, kusma ve hatta nöbetler gibi çeşitli semptomlara neden olabilir.

    Lösemi, beyin ve omurilik dışındaki diğer organlara yayılabilir ve bu sistemlere özgü semptomlara yol açabilir.

    "Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz."

    Yazar Hakkında

    Tıbbi Yayın Kurulu

    Tıbbi Yayın Kurulu

    tarafından 16.09.2022 tarihinde onaylandı.

    İletişim Formu

     
       
     
     
    Aynur UğurBİLGİN
    Hematoloji

    Prof. Dr.

    Aynur Uğur BİLGİN

    Koru Ankara Hastanesi