Distimi, kronik bir depresyon türüdür. Resmi olarak "dysthymic disorder" olarak adlandırılır ve Amerikan Psikiyatri Birliği'nin (APA) tanısal kriterlerine göre "Dysthymia" olarak geçer. Distimi, kişinin en az iki yıl süresince sürekli bir düşük ruh hali ve genel olarak keyif eksikliği yaşadığı bir durumdur.
Distimi (kronik depresyon) Nasıl Anlaşılır, Belirtileri Nelerdir?
Distimi (kronik depresyon) belirtileri genellikle uzun süreli ve sürekli bir şekilde devam eder. Bu belirtiler genellikle daha hafif düzeydedir, ancak kişinin günlük işlevselliğini etkileyebilir. Belirtilerinden bazıları şöyledir:
- • Düşük Ruh Hali: Kişi uzun süre boyunca genel bir hüzün veya boşluk hissi yaşar. Mutlu veya neşeli olma yeteneği sınırlıdır.
- • Enerji Eksikliği: Kişi sürekli olarak enerji eksikliği yaşar. Halsizlik, yorgunluk ve hızlı tükenme hissi sık görülür.
- • İştah Değişiklikleri: Yemek iştahında değişiklikler gözlenebilir. Az ya da aşırı yeme isteği hissedebilir.
- • Uyku Sorunları: Uyku düzeninde bozukluklar meydana gelebilir. Kişi uyuma güçlüğü çekebilir veya aşırı uyuma isteği hissedebilir.
- • Özsaygı Eksikliği: Kendine olan güven azalır, özsaygı eksilir. Kişi kendini değersiz veya yetersiz hissedebilir.
- • Konsantrasyon Güçlüğü: Zihinsel odaklanma güçlüğü yaşanabilir,
- • Kararsızlık: Karar verme süreçleri zorlaşabilir. Basit kararlar dahi kişi için büyük bir çaba gerektirebilir.
- • Keyif Eksikliği: İlgi alanlarında ve aktivitelerde azalma görülebilir. Kişi eskiden keyif aldığı şeylere karşı ilgisini kaybedebilir.
- • Sosyal İzolasyon: Kişi çevresiyle etkileşimde bulunma isteğini kaybedebilir, sosyal aktivitelerden uzak durabilir.
- • Sürekli Rahatsızlık: Kişi genel olarak rahatsız ve huzursuz hissedebilir, hayattan zevk almakta zorlanır.
Kişi, ayrıca majör depresyon episodlarına da yatkın olabilir, yani zaman zaman daha şiddetli depresyon dönemleri geçirebilir.
Distimi (kronik depresyon) Tanısı Nasıl Konulur?
Distimi (kronik depresyon) tanısı, bir sağlık profesyoneli tarafından detaylı bir değerlendirme ve gözlem süreci sonucunda konulur. Tanı süreci, semptomları ve yaşam tarzını anlamak, başka tıbbi veya psikiyatrik durumları dışlamak ve uygun tedavi yaklaşımını belirlemek amacıyla gerçekleştirilir. İşte distimi tanısı koymak için izlenebilecek adımlar:
- • Görüşme ve Değerlendirme: Bir psikiyatrist, psikolog, kişiyle detaylı bir görüşme yapar.
- • Semptom Süresi ve Şiddeti: Distimi tanısı koymak için en az iki yıl süren belirtiler gereklidir. Bu belirtiler sürekli olarak en az iki veya daha fazla belirtiyi içermelidir. Bunun yanı sıra, bu belirtilerin kişinin günlük işlevselliğini etkilemesi önemlidir.
- • Diğer Durumların Dışlanması: Tanı koymadan önce, başka tıbbi veya psikiyatrik durumların distimi semptomlarına neden olup olmadığı dikkatlice incelenir.
• Majör Depresyon Episodları: Distimi, zaman zaman majör depresyon episodlarına da yatkın olabilir. Tanı koyma sürecinde, kişinin daha şiddetli depresyon dönemleri geçirip geçirmediği de göz önünde bulundurulur.
• Kişisel İşlevsellik Değerlendirmesi: Distimi tanısının koyması için semptomların kişinin günlük yaşamına nasıl etki ettiği ve işlevselliği nasıl etkilediği değerlendirilir. Kişinin iş, okul, ilişkiler ve diğer aktivitelerle başa çıkma yeteneği gözden geçirilir.
Distimi (kronik depresyon) Tedavisi Nasıldır?
Distimi (kronik depresyon) tedavisi, genellikle psikoterapi (konuşma terapisi) ve bazen ilaç tedavisi kombinasyonuyla yönetilir. Tedavi süreci bireyin özel ihtiyaçlarına ve semptomlarının şiddetine göre kişiselleştirilir. İşte tedavide kullanılan yöntemler:
- • Psikoterapi (Konuşma Terapisi): Bireyin düşünce kalıplarını, davranışlarını ve duygusal tepkilerini anlamasına yardımcı olan psikoterapi, distimi tedavisinde etkili bir yaklaşımdır. Bilişsel davranışçı terapi (BDT) gibi terapi yöntemleri, kişinin olumsuz düşünce kalıplarını tanımlamasına ve değiştirmesine yardımcı olabilir. Terapi ayrıca kişinin işlevselliğini artırmak, stresle başa çıkmak ve daha sağlıklı başa çıkma stratejileri geliştirmek amacıyla kullanılabilir.
- • Antidepresan İlaçlar: Bazı durumlarda, ilaç tedavisi distimi semptomlarını hafifletmek veya yönetmek için kullanılabilir. Selektif serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI'lar) veya serotonin ve norepinefrin geri alım inhibitörleri (SNRI'lar) gibi antidepresan ilaçlar yaygın olarak kullanılır. İlaç tedavisi kişiye özgü olarak değerlendirilmeli ve doktor gözetiminde gerçekleştirilmelidir.
- • Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıkları, distimi semptomlarının yönetiminde yardımcı olabilir. Düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme, yeterli uyku alışkanlıkları ve stres yönetimi teknikleri gibi faktörler semptomları hafifletebilir.
• Sosyal Destek: Sosyal destek, bireyin kendini daha iyi hissetmesine ve semptomlarını yönetmesine yardımcı olabilir. Aile üyeleri, yakın arkadaşlar veya destek grupları ile iletişim kurarak duygusal destek sağlamak önemlidir.
• Stres Yönetimi: Stresin semptomları artırabileceği unutulmamalıdır. Stresle başa çıkma becerilerini geliştirmek ve rahatlamayı teşvik eden aktiviteleri dahil etmek süreç yönetiminde yardımcı olabilir.
Distimiden (kronik depresyon) Korunmak İçin Öneriler Nelerdir?
Distimi (kronik depresyon) riskini azaltmak veya önlemek için aşağıdaki önerilere dikkat etmek faydalı olabilir:
- • Sağlıklı Yaşam Tarzı Alışkanlıkları: Düzenli fiziksel aktivite, sağlıklı beslenme ve yeterli uyku, zihinsel sağlığı destekleyebilir. Bu alışkanlıklar vücudu ve zihni destekleyerek depresyon riskini azaltabilir.
- • Sosyal Bağlantılar: Sosyal ilişkiler ve destek ağları, zihinsel sağlığınızı desteklemek açısından önemlidir. Aile, arkadaşlar ve destek gruplarıyla bağlantı kurmak sosyal izolasyonu önleyebilir.
- • Olumsuz Düşünce Kalıplarını Değiştirmek: Bilişsel davranışçı terapi gibi yaklaşımlar, olumsuz düşünce kalıplarını tanımlamanıza ve değiştirmenize yardımcı olur.
- • İçsel Rahatlamayı Teşvik Eden Aktiviteler: Kendi kendinize yapabileceğiniz hoşlandığınız aktiviteleri bulmak, zevk aldığınız şeylere zaman ayırmak, içsel rahatlamayı artırabilir.
- • Risk Faktörlerini Bilinçli Takip Etmek: Kişisel veya aile geçmişinde depresyon veya diğer zihinsel sağlık sorunları varsa, bu risk faktörünü göz önünde bulundurarak düzenli olarak mental sağlık durumunuzu takip etmek önemlidir.
- • Profesyonel Yardım: Eğer sürekli hüzün, umutsuzluk veya diğer depresyon belirtileri yaşıyorsanız, bir mental sağlık profesyoneli ile iletişime geçmek önemlidir. Erken müdahale ve profesyonel yardım, kronik depresyon riskini azaltabilir.
• Alkol ve Madde Kullanımından Kaçınmak: Alkol veya uyuşturucu madde kullanımı depresyon riskini artırabilir. Bu nedenle bu tür maddelerden kaçınmak önemlidir.
• Zorlayıcı Hayat Olaylarına Hazırlıklı Olmak: Zorlayıcı yaşam olayları (örneğin, kayıp, ayrılık, iş kaybı) depresyon riskini artırabilir. Bu gibi durumlarla başa çıkmak için destek ağı oluşturmak ve stres yönetimi stratejilerini önceden öğrenmek faydalı olabilir.
Distimi Ne Kadar Sürer?
Distimi (kronik depresyon), tanı koyma kriterlerine göre en az iki yıl süren bir durumdur.
Distimi Ne Demek
Klinik terim olarak "dysthymic disorder" veya "persistent depressive disorder" olarak adlandırılır. Türkçesi Kronik depresyondur.
Distimi Geçer Mi?
Distimi kendi kendine geçmez, ama "evet" tedavi edilebilir.