Kolon Ve Rektum Kanseri Nedir?
Kolon ve rektum kanseri, kolon ve rektum bölgesinde meydana gelen bir tümördür. Kolon, incebarsak olarak da bilinen, vücudun sindirim sisteminde bulunan uzun, geniş bir organıdır. Rektum ise incebarsak son bölümüdür ve kalın barsak olarak da bilinir. Kanser, bu bölgelerde hücrelerin anormal şekilde çoğalması sonucu oluşur ve zamanla büyüyebilir. Bu tümörler çoğunlukla polip adı verilen, küçük, yumuşak dokuları olan benekler şeklinde görülür ve zamanla büyüyebilirler. Eğer zamanında tespit edilmezse, bu tümörler vücudun diğer bölgelerine yayılabilir ve ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Kolon ve rektum kanserinin belirtileri arasında kabızlık, düzensiz dışkılama, kanlı dışkı gibi sorunlar sayılabilir. Bu tür bir kanserin tedavisi genellikle cerrahi müdahale ile yapılır ve bu müdahaleden sonra kemoterapi ve radyoterapi gibi ilaç tedavileri de uygulanabilir.
Kolon Ve Rektum Kanseri (KRK) Korunma Yolları
Kolon ve rektum kanserinin riskini azaltmak için aşağıdaki yöntemlerden bazılarını uygulayabilirsiniz:
Düzenli fiziksel aktivite yapın: Düzenli fiziksel aktivite, kolon ve rektum kanserinin riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Haftada en az 150 dakika orta şiddette egzersiz yapmaya çalışın.
Sağlıklı bir diyet takip edin: Meyve, sebze ve tam tahıllı gıdaların bol miktarda tüketimi, kolon ve rektum kanserinin riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Ayrıca et tüketimini azaltın ve yüksek miktarda çiğ et tüketmeyin.
Sigara ve alkol kullanımını azaltın: Sigara ve alkol kullanımı, kolon ve rektum kanserinin riskini artırabilir. Bu nedenle sigara ve alkol kullanımını azaltmaya çalışın veya tamamen bırakmayı düşünün.
Kilo kontrolüne önem verin: Yüksek kilo, kolon ve rektum kanserinin riskini artırabilir. Bu nedenle kilo kontrolüne önem verin ve sağlıklı bir diyet ve düzenli fiziksel aktiviteyle kilonuzu kontrol altına almaya çalışın.
50 yaşından önce kolonoskopi yaptırın: 50 yaşından önce bir kez yaptırılan kolonoskopi, kolon ve rektum kanserinin erken teşhis edilebilmesine yardımcı olabilir. Bu nedenle 50 yaşından önce bir kez kolonoskopi yaptırmayı düşünün.
Kolon Kanseri Risk Faktörleri Nelerdir?
Kolon kanseri, bazı risk faktörlerine sahip olan insanlarda daha sık görülür. Bu risk faktörleri şunlardır:
Yaş: Kolon kanserinin riski yaşın ilerlemesiyle birlikte artar. 50 yaşından büyük olanların bu tür bir kanser için daha yüksek risk taşıdıkları söylenir.
Cinsiyet: Erkeklerde kolon kanserinin riski, kadınlara göre daha yüksektir.
Aile öyküsü: Kolon kanserinin bir önceki nesilden miras alındığı durumlar olabilir. Bu nedenle aile öyküsü olan kişilerde kolon kanserinin riski daha yüksektir.
Sigara içme: Sigara içenlerde kolon kanserinin riski daha yüksektir.
Yüksek kilo: Yüksek kilo ve obezite, kolon kanserinin riskini artırabilir.
Düşük lifli diyet: Düşük lifli diyetlerin tüketimi, kolon kanserinin riskini artırabilir.
Düşük meyve ve sebze tüketimi: Meyve ve sebze tüketiminin az olması, kolon kanserinin riskini artırabilir.
İnsülin direnci: İnsülin direnci olan kişilerde kolon kanserinin riski daha yüksektir.
İlaca bağlı tümörler: Bazı ilaçların kullanımı, kolon kanserinin riskini artırabilir. Bu ilaçlar arasında kortikosteroidler ve bazı kemoterapi ilaçları sayılabilir.
İşlem görmüş divertiküler hastalık: İşlem görmüş divertiküler hastalık olan kişilerde kolon kanserinin riski daha yüksektir.
Kolon Kanserinin Erken Teşhisi İçin Hangi Testler Yapılıyor?
Kolon kanserinin erken teşhisi, bu tür bir kanserin tedavisinde çok önemlidir. Bu nedenle kolon kanseri için aşağıdaki testler yapılır:
Kolonoskopi: Kolonoskopi, incebarsağın iç yüzünün görüntülenmesi için kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntemle polip adı verilen, küçük, yumuşak dokuları olan benekler görülebilir ve bunlar çıkarılabilir. Kolonoskopi 50 yaşından önce bir kez yaptırılması önerilir.
Darbeli kolonoskopi: Darbeli kolonoskopi, kolonoskopinin bir türevidir ve incebarsağın tümünü taraması için kullanılır. Bu yöntemle polip ve diğer tümörlerin tespit edilebilmesine yardımcı olur.
Sigmoidoskopi: Sigmoidoskopi, incebarsağın son bölümü olan sigmoid bölgesinin görüntülenmesi için kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntemle polip ve diğer tümörler tespit edilebilir.
Fekal kan testi: Fekal kan testi, dışkıda bulunan kanı tespit etmek için yapılan bir testtir. Bu test, kolon kanserinin erken teşhisinde yardımcı olabilir.
Kapsüler endoskopi: Kapsüler endoskopi, incebarsağın tümünü taramak için kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntem, ince bir kapsül şeklinde olan bir cihazın yutulmasıyla yapılır ve incebarsağın iç yüzünü görüntüler. Bu yöntemle polip ve diğer tümörler tespit edilebilir.
Kolonoskopi İşlemi Nedir?
Kolonoskopi, incebarsağın iç yüzünün görüntülenmesi için kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntem, genellikle kolon kanseri ve polip gibi rahatsızlıkların teşhisinde kullanılır. Kolonoskopi işlemi şu şekilde gerçekleştirilir:
İlk olarak, hasta düzenli bir diyet takip eder ve incebarsağının içini temizlemek için ilaçlar kullanılır.
İncebarsağın giriş kısmı olan rektum bölgesine, bir sprey veya jel şeklinde anestezik bir ilaç uygulanır. Bu sayede rektum bölgesi uyuşur ve ağrı hissi azalır.
Daha sonra, ince bir boru şeklinde olan kolonoskop cihazı rektum bölgesine yerleştirilir. Bu cihaz, incebarsağın iç yüzünü görüntüleyen bir kamera ve içerideki dokuları alıp inceleyebilen bir alet içerir.
Kolonoskop cihazı yavaşça ilerletilerek, incebarsağın tümü taranır. Bu sırada doktor, ekran üzerinde görüntülenen yüzük şeklinde olan polip veya diğer tümörleri tespit eder ve bunları çıkartır.
Kolonoskopi işlemi genellikle 30 dakika ila 1 saat arası sürer ve genellikle anestezi uygulanmasına gerek kalmayacak şekilde yapılır.
İşlem bittikten sonra, hasta birkaç saat dinlenme için yatırılır ve daha sonra evine gönderilir. İşlemden sonra birkaç gün süreyle hafif ağrı ve kabızlık olabilir. Bu nedenle işlemden hemen sonra yavaş yavaş yiyecekler tüketmeye başlanır ve düzenli su tüketimi önerilir.
Kolonoskopi Hangi Sıklıkta Tekrarlanmalı?
Kolonoskopi işleminin tekrar sıklığı, kişinin sağlık durumuna göre değişebilir. Genellikle 50 yaşından önce bir kez yaptırılan kolonoskopi, 50 yaşından sonra ise 10 yılda bir tekrarlanması önerilir. Ancak aşağıdaki durumların varlığında, daha sık tekrarlama süreleri önerilebilir:
Aile öyküsü: Eğer aile öyküsü olan bir kişiyseniz ve bir önceki nesilden kolon kanseri miras almışsanız, daha sık kolonoskopi yaptırmayı düşünebilirsiniz.
Polip tespiti: Eğer kolonoskopi sırasında polip tespit edilmişse, polip çıkarıldıktan sonra daha sık tekrarlama süreleri önerilebilir.
İnflamatuar bağırsak hastalığı: Eğer Crohn hastalığı veya ulceratif kolit gibi inflamatuar bağırsak hastalığınız varsa, daha sık kolonoskopi yaptırmayı düşünebilirsiniz.
İşlem görmüş divertiküler hastalık: Eğer işlem görmüş divertiküler hastalığınız varsa, daha sık kolonoskopi yaptırmayı düşünebilirsiniz.
Kanser öyküsü: Eğer kolon kanseri geçirmişseniz ve bu tür bir kanserin tekrarlamasından korkuyorsanız, daha sık kolonoskopi yaptırmayı düşünebilirsiniz.
Bu nedenlerle, kolonoskopi işleminin tekrar sıklığı kişinin sağlık durumuna göre değişebilir ve bu konuda doktorunuzdan tavsiye alınması önerilir.
Kolon Kanserinden Korunmak İçin Nelere Dikkat Etmelidir?
Kolon kanserinden korunmak için aşağıdaki önerilere dikkat etmeniz önerilebilir:
Düzenli fiziksel aktivite yapın: Düzenli fiziksel aktivite, kolon kanserinin riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Haftada en az 150 dakika orta şiddette egzersiz yapmaya çalışın.
Sağlıklı bir diyet takip edin: Meyve, sebze ve tam tahıllı gıdaların bol miktarda tüketimi, kolon kanserinin riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Ayrıca et tüketimini azaltın ve yüksek miktarda çiğ et tüketmeyin.
Sigara ve alkol kullanımını azaltın: Sigara ve alkol kullanımı, kolon kanserinin riskini artırabilir. Bu nedenle sigara ve alkol kullanımını azaltmaya çalışın veya tamamen bırakmayı düşünün.
Kolon ve Rektum Kanseri Belirtileri
Kolon ve rektum kanserinin belirtileri, genellikle ilerleyen aşamalarda daha belirgin olabilir. Ancak bazı durumlarda kolon ve rektum kanseri ilerleyen aşamalara kadar belirti vermeyebilir. Bu nedenle kolonoskopi ve diğer tarama testleri ile erken teşhis edilmesi önemlidir. Kolon ve rektum kanserinin belirtileri şunlar olabilir:
Karında şişkinlik veya doldurulmuş hissi: Kolon ve rektum kanseri olan kişilerde karındaki şişkinlik ve doldurulmuş hissi sıkça görülebilir.
Dışkıda kan: Dışkıda kan olması, kolon ve rektum kanserinin bir belirtisi olabilir. Ancak bu belirti, diğer rahatsızlıklar nedeniyle de ortaya çıkabilir.
Düzensiz dışkılama: Kolon ve rektum kanseri olan kişilerde düzensiz dışkılama sıkça görülebilir. Bu belirti, diğer rahatsızlıklar nedeniyle de ortaya çıkabilir.
Karın ağrısı
Kolon Ve Rektum Kanseri Tanı Yöntemleri
Kolon ve rektum kanseri tanısı için aşağıdaki yöntemlerden biri veya birkaçı kullanılabilir:
Kolonoskopi: Kolonoskopi, incebarsağın iç yüzünün görüntülenmesi için kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntemle polip adı verilen, küçük, yumuşak dokuları olan benekler görülebilir ve bunlar çıkarılabilir.
Darbeli kolonoskopi: Darbeli kolonoskopi, kolonoskopinin bir türevidir ve incebarsağın tümünü taraması için kullanılır. Bu yöntemle polip ve diğer tümörlerin tespit edilebilmesine yardımcı olur.
Sigmoidoskopi: Sigmoidoskopi, incebarsağın son bölümü olan sigmoid bölgesinin görüntülenmesi için kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntemle polip ve diğer tümörler tespit edilebilir.
Fekal kan testi: Fekal kan testi, dışkıda bulunan kanı tespit etmek için yapılan bir testtir. Bu test, kolon ve rektum kanserinin erken teşhisinde yardımcı olabilir.
Kapsüler endoskopi: Kapsüler endoskopi, incebarsağın tümünü taramak için kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntem, ince bir kapsül şeklinde olan bir cihazın yutulmasıyla yapılır ve incebarsağın iç yüzünü görüntüler. Bu yöntem
Kolon Ve Rektum Kanseri Tedavi Yöntemleri
Kolon ve rektum kanseri tedavisinde kullanılan yöntemler şunlardır:
Cerrahi: Kolon ve rektum kanseri olan kişilerde en sık kullanılan tedavi yöntemi cerrahidir. Cerrahi sırasında, tümör ve etrafındaki dokular çıkarılır ve rektum veya kolon tamir edilir. Bu işlem, laparoskopik cerrahi veya açık cerrahi olarak yapılabilir.
Kemoterapi: Kemoterapi, kanser hücrelerinin öldürülmesine yardımcı olan ilaçların verilmesiyle yapılır. Bu ilaçlar, genellikle doktor tarafından rektum veya vücut içine verilebilir.
Radyoterapi: Radyoterapi, tümör hücrelerinin öldürülmesine yardımcı olan ışınların verilmesiyle yapılır. Bu ışınlar, tümör bölgesine doğrudan yönlendirilebilir veya vücut içine verilebilir.
İmmunoterapi: İmmunoterapi, vücudun kendi bağışıklık sistemini kanser hücrelerine karşı kullanmasına yardımcı olan ilaçların verilmesiyle yapılır. Bu ilaçlar, genellikle doktor tarafından vücut içine verilebilir.
Tedavi yöntemlerinin seçimi, kolon ve rektum kanserinin evresine, tümörün büyüklüğüne ve yayılımına göre değişebilir. Bu nedenle tedavi yöntemlerinin seçimi, hekimler ve hastalar arasında birlikte kararlaştırılır.