Nöroloji Uzmanı Uzm. Dr. Özlem Ertürk bilgilendiriyor
Multipl Skleroz (MS) hastalığı beyin ve omuriliği etkileyen ve genç erişkinlerde en fazla özürlülüğe yol açan nörolojik hastalıklardan birisidir. Nedeni bilinmeyen bir şekilde vücudun kendi hücreleri sinirlerin çevresini saran kılıflara karşı bir reaksiyon başlatır ve bu kılıflara zarar verir, bu nedenle beyin ve omuriliğin vücudun diğer parçalarıyla iletişiminde sorunlar başlar.
Multipl Skleroz (MS) Hastalığı Belirtileri?
Belirtiler çok değişken olabilir, bazen hastanın doktora gitmesine gerek duymayacağı kadar müphem bulgular da olabilir
Vücudun tek tarafında his kaybı, karıncalanma, tuhaf hisler
Vücudun tek tarafında veya kol ve bacaktan birinde güç kaybı, beceri kaybı
Boyun hareketleriyle hissedilen elektrik çarpma hissi
Denge kaybı, baş dönmesi
Kısmi veya tam görme kaybı
Çift görme
Konuşma bozukluğu ( peltek konuşma)
Yutma bozukluğu
Bayılma
İdrar ve gaita kaçırma
Multipl Skleroz (MS) Hastalığı Kimlerde Görülür?
Hastalık daha çok 20-40 yaş arası kadınlarda görülür, ancak çok daha erken yaşta veya geç yaşta da ve erkelerde de olabilmektedir. Ailesinde MS hastalığı olanlarda hastalık çıkma olasılığı biraz daha yüksektir.
Multipl Skleroz (MS) Hastalığının Tanısı Nasıl Konur?
Hastalık için gidilen hekimin hastadan ayrıntılı bir hikaye alması gereklidir. Eğer hasta daha önce yukarda sayılan belirtilerden herhangi birisiyle karşılaştıysa ve bu belirti 24 saatten uzun sürdüyse tanıda çok değerlidir. Ayrıntılı yapılan nörolojik muayenede bir takım patolojik belirtilere de rastlanabilir.
Daha sonra tetkik kısmına geçilir. Laboratuvar desteği bazı durumlarda Multipl Skleroz (MS) tanısı koymak için gereklidir. Öncelikle hastanın rutin kan tetkikleri yapılır. İlaçlı beyin ve omurilik Manyetik Rezonans (MR) görüntülemeleri tanı konulmasında gereklidir ancak tek başına MR görüntülerine bakılarak bir hastaya MS tanısı konamaz.
MS tanısı koymak için yararlandığımız bir diğer tetkik ise beyin omurilik sıvısı incelemesidir. Bunun için hastanın bel bölgesinden küçük bir iğne ile girilerek Beyin omurilik sıvısı örneği alınır, halk arasında bilinenin aksine uygun şartlarda yapılması durumunda bu testin hastaya bir zararı dokunmaz.
Hekim hastanın hikayesi, nörolojik muayenesi ve tetkiklerinin tamamını değerlendirerek tanıyı koyar.
Multipl Skleroz (MS) Hastalığı Nasıl Seyreder?
Multipl Skleroz (MS) hastalığının değişik seyirleri vardır. Bazen hastalık tek bir atakla kalır. Bazen hayatın değişik zamanlarında tekrarlayan ataklar geçirir ancak genelde bu ataklar sorunsuz olarak iyi bir tedavi ile geçer. Bazen de ataklar sonucunda kalıcı hasarlar oluşur ve giderek ilerleyici hastalık nedeni ile hastalar bağımsız yaşayamaz hale gelirler.
Multipl Skleroz (MS) Nasıl Tedavi Edilir?
Hastalığın tedavisinde üç amaç vardır. Amaçlardan birisi ani gelişen atakla gelen hastanın tedavisidir ki bu durumda 3-10 gün süresince damar yolundan yüksek doz kortizon tedavisi verilir. Bazen de bu atak döneminde plazmaferez denen kan değişimi yapılır. İkinci amaç hastalığın ataklarını durdurmak ve hastalığın ilerlemesini engellemeye çalışmaktır. Bu amaçla bazen iğne, bazen hap şeklinde ilaçlar verilebilmektedir ve uzun süre hastanın bu ilaçları kullanması istenir. Sürekli atak geçirerek kötüleşen hastalarda son yıllarda damar yolundan verilen tedavi şekilleri de kullanıma sunulmuştur. Diğer bir amaç ise hastalık nedeni ile yaşam kalitesi bozulan hastaların şikayetlerini tedavi etmektir. Hastaların şikayetlerine yönelik fizik tedavi yöntemleri, değişik kas gevşeticiler, ağrı kesiciler, idrar kaçırmayı önleyen ilaçlar, seksüel disfonksiyonda kullanılan ilaçlar bulunmaktadır.
Multipl Skleroz (MS) Hastası Doğum Yapabilir mi?
MS hastaları doğum yapabilir ancak ilaç tedavisi gereken bir durum varsa hastanın hamile kalmadan önce tedavisi düzenlenmelidir. Gebelik boyunca kullanılabilecek tedavi seçenekleri bulunmaktadır.
Çoğu gebe hamilelik sürecini sorunsuz atlatır çünkü gebelik nedeni ile vücut bazı reaksiyonlarına son vermiştir, ancak gebeliğin bitmesiyle hasta atak geçirebilir bu nedenle gebelik boyunca ve sonrasında hekimleriyle olan iletişimlerine devam etmeleri gereklidir.
Multipl Skleroz (MS) hastalığı tanısı konduğu için İŞ HAYATI SONLADIRILMAMALIDIR, SEVDİĞİ AKTİVİTELERİ YAPMAYA DEVAM ETMELİDİR.
Multipl Skleroz (MS) hastalığında erken, kalıcı hasarların önlenmesi açısından çok önemlidir.