Sarılık Nedir?
Sarılık, solunum yolu enfeksiyonlarında görülen bir belirtidir. Bu belirti, solunum yolu enfeksiyonlarının etkeni olan bakteri veya virusler nedeniyle oluşur ve genellikle üst solunum yollarında (burun, boğaz ve bronşlar) görülür. Sarılık, ağız ve burun mukozasının turuncu-sarı renkte olması ile karakterizedir ve genellikle solunum yolu enfeksiyonlarının bir belirtisi olarak görülür. Bunun yanı sıra, sarılık aynı zamanda daha ciddi sağlık sorunlarının da bir belirtisi olabilir, bu nedenle eğer bir kişide sarılık belirtisi varsa doktora başvurulması önerilir.
Sarılık Çeşitleri
Sarılık, birçok farklı nedenden dolayı oluşabilir ve bu nedenle de farklı çeşitleri olabilir. Aşağıda sarılık çeşitleri hakkında bilgi verilmiştir:
Enfeksiyöz Sarılık: Bu tür sarılık, bir enfeksiyon nedeniyle oluşur ve genellikle solunum yolu enfeksiyonlarında görülür. Enfeksiyöz sarılık, bakteri veya virusler nedeniyle oluşur ve genellikle üst solunum yollarında (burun, boğaz ve bronşlar) görülür.
Tıbbi Sarılık: Bu tür sarılık, tıbbi bir müdahale veya ilaç kullanımı nedeniyle oluşur. Örneğin, bazı ilaçların yan etkisi olarak sarılık oluşabilir.
Karaciğer Sorunlarına Bağlı Sarılık: Karaciğerin çeşitli nedenlerle zarar gördüğü durumlarda, karaciğerin görevlerinden biri olan bilirubin (kırmızı kan hücrelerinin parçalanması sonucu oluşan bir maddedir) üretiminde artış olabilir. Bu durumda, bilirubin düzeyleri artar ve vücutta biriken bilirubin nedeniyle cilt ve sklera (göz bebeğinin çevresindeki beyaz doku) sarı renkte olabilir.
Başka Nedenlerle Oluşan Sarılık: Sarılık, bazı bağışıklık sistemi hastalıkları, kanser gibi ciddi sağlık sorunları gibi nedenlerle de oluşabilir. Bu nedenle, eğer bir kişide sarılık belirtisi varsa doktora başvurulması önerilir.
Sarılık Neden Olur?
Sarılık, birçok farklı nedenden dolayı oluşabilir. Aşağıda sarılık nedenleri hakkında bilgi verilmiştir:
Enfeksiyöz Sarılık: Bu tür sarılık, bir enfeksiyon nedeniyle oluşur ve genellikle solunum yolu enfeksiyonlarında görülür. Enfeksiyöz sarılık, bakteri veya virusler nedeniyle oluşur ve genellikle üst solunum yollarında (burun, boğaz ve bronşlar) görülür.
Tıbbi Sarılık: Bu tür sarılık, tıbbi bir müdahale veya ilaç kullanımı nedeniyle oluşur. Örneğin, bazı ilaçların yan etkisi olarak sarılık oluşabilir.
Karaciğer Sorunlarına Bağlı Sarılık: Karaciğerin çeşitli nedenlerle zarar gördüğü durumlarda, karaciğerin görevlerinden biri olan bilirubin (kırmızı kan hücrelerinin parçalanması sonucu oluşan bir maddedir) üretiminde artış olabilir. Bu durumda, bilirubin düzeyleri artar ve vücutta biriken bilirubin nedeniyle cilt ve sklera (göz bebeğinin çevresindeki beyaz doku) sarı renkte olabilir.
Başka Nedenlerle Oluşan Sarılık: Sarılık, bazı bağışıklık sistemi hastalıkları, kanser gibi ciddi sağlık sorunları gibi nedenlerle de oluşabilir. Bu nedenle, eğer bir kişide sarılık belirtisi varsa doktora başvurulması önerilir.
Sarılık Risk Faktörleri Nelerdir?
Sarılık, birçok farklı nedenden dolayı oluşabilir ve bu nedenlerle de risk faktörleri değişebilir. Aşağıda sarılık için genel olarak söylenebilecek risk faktörleri hakkında bilgi verilmiştir:
Yaş: Sarılık, özellikle bebekler ve yaşlılar arasında daha sık görülür. Bebeklerde, bilirubin düzeyleri daha yüksek olduğu için sarılık daha sık görülür. Yaşlılar ise, bağışıklık sistemlerinin zayıflaması nedeniyle enfeksiyonlara daha yatkın olduğu için sarılık daha sık görülür.
Kronik Sağlık Sorunları: Özellikle kronik akciğer hastalıkları, karaciğer ve böbrek hastalıkları gibi sağlık sorunları olan kişilerde sarılık riski daha yüksektir.
İlaç Kullanımı: Bazı ilaçların yan etkisi olarak sarılık oluşabilir. Bu nedenle, ilaç kullanan kişilerde sarılık riski daha yüksektir.
Aşırı Alkol Kullanımı: Aşırı alkol tüketimi, karaciğer hasarına neden olabilir ve bu nedenle de sarılık riskini artırabilir.
Beslenme Sorunları: Eksik veya dengesiz beslenme, vücuttaki bilirubin düzeylerini etkileyebilir ve bu nedenle de sarılık riskini artırabilir.
İmmün Sistem Bozuklukları: Bazı immün sistem bozuklukları, vücutta enfeksiyonlara karşı daha yatkın hale getirebilir ve bu nedenle de sarılık riskini artırabilir.
Yenidoğan Sarılığının Belirtileri Nelerdir?
Yenidoğan sarılığı, yenidoğan bebeklerde görülen bir durumdur ve bilirubin düzeylerinin yüksek olması nedeniyle oluşur. Yenidoğan sarılığının belirtileri aşağıdaki gibidir:
Cilt ve sklera (göz bebeğinin çevresindeki beyaz doku) sarı renkte olması
Bebeklerin ağız ve burun mukozalarının turuncu-sarı renkte olması
Bebeklerin ani bir şekilde huzursuz ve uyku düzeninin bozulması
Ağızdan bir sıvı çıkması (geçici olarak olabilir)
Bebeklerin sık sık emme ihtiyacı duymaları ve emme becerilerinin azalması
Yenidoğan sarılığı, çoğu zaman geçici bir durumdur ve doktora görüldüğünde tedavi edilebilir. Ancak, eğer yenidoğan sarılığı belirtileri varsa doktora başvurulması önerilir.
Yenidoğan Sarılığı Nasıl Teşhis Edilir?
Yenidoğan sarılığı, genellikle doktor tarafından fiziksel muayene sırasında tespit edilir. Doktor, bebeğin cilt ve sklera (göz bebeğinin çevresindeki beyaz doku) rengini inceleyerek yenidoğan sarılığı olup olmadığını anlayabilir. Bunun yanı sıra, doktor bebeğin bilirubin düzeylerini ölçmek için de bir kan testi yapabilir.
Yenidoğan sarılığı, çoğu zaman geçici bir durumdur ve doktora görüldüğünde tedavi edilebilir. Ancak, eğer yenidoğan sarılığı belirtileri varsa doktora başvurulması önerilir. Doktor, bebeğin durumunu değerlendirerek gerekli tedavi yöntemlerini belirleyecektir.