Sintigrafi Nedir ve Nasıl Yapılır?
Sintigrafi nedir sorusuna radyoaktif maddelerin vücuda ağız, damar ya da farklı yollar ile verilerek bunların da özel kamera sistemleri ile izlendiği bir tanı yöntemi şeklinde yanıt verilir. Bu tanı yönteminde radyoaktif maddelerin çok küçük bir kısmı hastaya damar yolu ile verilmesi sağlanır. Daha sonra Gamma Kamera adı verilen özel kamera sistemleri ile görüntüleme yapılır. Bu görüntüleme sırasında maddenin vücutta dağılışı ve etkileri gözlemlenir. Günümüzde kalp, beyin, kemik gibi birçok vücut alanında kullanımı önem taşıyan bir yöntemdir. Bu bakımdan sintigrafi nedir sorusu sıklıkla merak edilen bir konudur. Tıp dünyasında kullanımı her geçen gün daha da artış gösteren bir alan olduğu söylenebilir.
Nükleer tıpta uygulanan bu tanısal görüntüleme yöntemi ile radyoaktif maddeleri vücut içerisinde takip etmek çok daha kolaydır. Bu süreçte organ ve dokulara bu maddelerin dağılımının ne şekilde olduğu net şekilde izlenerek daha iyi bir tedavi süreci gerçekleştirilebilir. Hemen her organ sisteminde bu görüntüleme yöntemlerinden yararlanılabilmektedir. Bu yöntem diğer görüntüleme teknikleri ile gözlenmesi zor olan vücut yapılarını, işlevlerini ve anatomisini net olarak incelemede kullanılır. Bununla birlikte birçok kanser türünü ve nörolojik bozukluk durumlarını da takip etmede son derece etkili.
Gama taraması olarak da bilinen bu yöntemde görüntüler kameralar aracılığı ile alınır ve bilgisayara aktarılır. Bilgisayarda görüntüler işlenerek organların işlevsel yapıları hakkında daha net bilgi edinilmesi sağlanır. Sintigrafi ile elde edilen görüntüler 2 ya da 3 boyutlu olabilir. Son derece işlevsel olan bu görüntüleme sistemleri günümüzde birçok hastalığın teşhisinde ve tedavisinde etkili sonuçlar ortaya çıkarır.
Sintigrafi Ne İşe Yarar?
Sintigrafi nedir sorusu kadar ne işe yaradığı da önem taşır. Geleneksel görüntüleme teknikleri ile elde edilemeyen vücut yapısı işlevleri hakkında daha net bilgiler veren bir sistemdir. Nükleer görüntüleme birçok kanser türünde ya da endokrinal hastalıkların teşhis edilmesinde son derece faydalı etkiler sunar. Aynı zamanda tiroid kanseri ve lenfoma gibi kanser hastalıklarının da tedavisinde yararlanılan bir tedavi yöntemi olduğu söylenebilir. Genel olarak şu alanlarda ve hastalıkların teşhisinde kullanılır:
Sintigrafi endokrinoloji alanında sıklıkla yararlanılan bir görüntüleme sistemi olarak öne çıkar. Tiroid sintigrafisi ile guatr hastalığının hem tanısı konulabilir hem de takibi yapılabilir. Bunun yanında nodüllerin durumu daha kolay izlenebilir. Paratiroid sintigrafi ile paratiroid bezlerinde gerçekleşen büyümeler yakından izlenebilir. Bu yöntem ile alınan bilgiler cerrahın ne tür bir tedavi ve operasyon yolu izleyeceğine karar vermesinde yardımcı olur.
Sintigrafinin yararlanıldığı bir diğer alan ise vücutta oluşan gizli enfeksiyonlardır. Bu enfeksiyonların odak noktalarının tespit edilmesinde son derece etkili sonuçlar ortaya çıkarır.
Böbrek sintigrafisi ile hem böbreklerin kanlanması hem de süzme fonksiyonları çok daha rahat bir şekilde izlenebilir. Bunların yanında idrar yollarında gerçekleşen tıkanmalar izlenir. Böbreklere idrar kaçışı olup olmadığından enfeksiyonların araştırılmasına kadar birçok alanda yararlanılabilir.
-
Gastrointestinal Sistemler
Dalak ve karaciğer sintigrafisi de birtakım sonuçlar ortaya çıkarır. İltihap durumları, ameliyat sonrasında ortaya çıkabilecek komplikasyonları izlemede son derece etkili sistemler. Bunların yanında mevcut lezyonların incelenmesi de gerçekleştirilebilir.
Kas ve iskelet sistemi sintigrafinin en çok kullanıldığı alanlar arasında yer alır. özellikle kemik ağrılarının nedenlerinin araştırılmasında, kanser dokularının yayılma sürecinin takip edilmesinde çok iyi sonuçlar verir.
Bu alanda kan dolaşım yetersizlik durumları, bunama teşhisi, tümörlerin takibi gibi konularda yararlanılır. Özellikle Alzheimer riski bulunan kişilerin klinik bulgularının gelişmesinden de önce hastalığın durumu teşhis edilebilir.
Sintigrafi nedir sorusu günümüzde birçok tıbbi alanda tedavi süreci başlatacak olan kişilerin araştırdığı bir alandır. Birçok hastalığın teşhisinde ve tedavi sürecinin başlatılmasında sintigrafinin katkıları oldukça fazla.
Sintigrafi Nasıl Çekilir Ne Kadar Sürer?
Sintigrafinin çekilme aşamasında bu alanda uzman kişiler görev alır. Nükleer tıp teknoloji uzmanları tarafından yapılan işlemlerdir. Çekim için mutlaka hastaların önlük giymesi gerekir. Aynı zamanda hiçbir şekilde mücevher ya da diğer metalik aksesuar kullanmamalısınız. Çekim işlemlerinin sorunsuz yapılabilmesi için çoğunlukla tetkik masasına uzanılması gerekir. Sintigrafinin çekim aşaması şu şekildedir:
- Bir hemşire ya da teknisyen sizlere işlem hakkında yardımcı olur. Damar, ağız ya da nefes yolu ile radyofarmasötikler verilir.
- Daha sonra test kimyasallarının incelenmesi gereken bölgeye yayılması beklenir.
- Yayılma gerçekleştikten sonra radyoaktiviteyi algılayan gama kameralar ile çekim işlemleri sona erer.
- Daha sonra inceleme tamamlanır ve görüntülerin kontrolleri yapılır.
- Belirli bir alanda ya da yapıda net görüntü elde etmek için yeniden çekim yapılabilir.
- Çekim sona erdikten sonra uzman kateteri çıkarır.
Bu işlemler sonrasında uzman, doktor ya da hemşire sizlere gerekli tüm talimatları verir. Bu durumda doktor tarafından aksi bir durumdan bahsedilmedikçe rutin yaşantınıza devam edebilirsiniz. Kişilerin sintigrafi çektirmeden önce birtakım noktalara dikkat etmek gerekir. Birçok tarama özel bir hazırlık gerektirmese de belli taramalarda uyarıları dikkate almak önem taşır.
Tarama öncesinde mutlaka kullandığınız ilaçlar hakkında doktorunuzu bilgilendirmelisiniz. Bunun yanında taramadan 4 hafta öncesinde bu ilaçları kesmeniz gerekebilir. Aynı zamanda birtakım kalp ilaçlarında ve iyot içeren ilaçların kullanımında değişiklikler de yapılabilir. Bu dönemde doktor tarafından belirtilen gıdaları tüketmemeye dikkat etmeniz gerekir. Hamilelik durumu varsa ya da bebek emziriyorsanız durumu doktora bildirmelisiniz. Görüntüleme sonrasında bebeğinizi radyoaktif maddeler vücudunuzu terk edene kadar bebeğinizi mama ile beslemeniz önem taşır.
Sintigrafi Hangi Durumlarda İstenir?
Radyoaktif maddelerin kullanıldığı ve detaylı görüntülemenin yapıldığı sintigrafi çekimleri birçok hastalık için istenebilir. Özellikle diğer görüntüleme sistemlerinin net olarak görüntü vermediği durumlarda sintigrafiye daha sık başvurulur. Bu yöntem ile hem hastalıkları daha kolay teşhis etmek mümkün hale gelir hem de bu süreçte tedavi yöntemlerine daha net karar verilebilir. Sintigrafinin gerçekleştirildiği durumlar ise şu şekilde açıklanabilir:
- Tiroid bezi kontrolleri
- Karaciğer ve dalak hastalıklarının tanısında
- Safra kesesinde yaşanan sorunlarda
- Mide ve bağırsaklarda oluşan hastalıkların teşhisinde
- Akciğer hastalıklarında
- Böbrek rahatsızlıklarında
- Kemik sorunlarında
- Damarlarla ilgili hastalıklarda
Kullanılır. Bunların yanında gizli bir şekilde gerçekleşen enfeksiyonların tespit edilmesinde de yine sintigrafiye başvurulabilir. Vücuda uygulanan radyoaktif ilaçlar özel kameralar ile vücudun içerisinde inceleme altında tutulur. Bu ilaçların ve maddelerin vücudun içindeki dokulara, damarlara ve kemiklere yayılması net bir şekilde görülebilir. Hangi oranda maddelerin tutulduğu daha rahat gözlemlenir.
Sintigrafi uygulaması son yıllarda en çok başvurulan görüntüleme yöntemleri arasında yer alır. Bu yöntemler büyük hastanelerde ve kliniklerde profesyoneller tarafından uygulanır. Uygulamanın yapılabilmesi için alanında yetişmiş uzmanlara gereksinim bulunur. Bunların yanında her geçen gün bu sistemden yararlanan merkez sayısında da önemli artışlar yaşanır.
Günümüzde birçok hastalığın teşhisinde kullanılan bu sistem, özellikle gizli olan ya da teşhis edilmesi zor olan hastalıklar üzerinde etkilidir. Her geçen gün daha da fazla yararlanılan yöntem sayesinde hastalıklarda erken teşhis imkanı ortaya çıkar. Bununla birlikte en doğru tedavi yöntemine de karar verilebilir.