CRP (C-reaktif protein) Nedir ? CRP Nasıl Ölçülür ?
Biyokimya

CRP (C-reaktif protein) Nedir ? CRP Nasıl Ölçülür ?

    CRP (C-reaktif protein) karaciğerde üretilen protein olarak tanımlanabilir. CRP açlık veya tokluk fark etmeden, iltihabı ve iltihabın derecesini ölçümleyen kan testidir. CRP seviyesi birçok hastalığın tespitinde duyarlılığı yüksek bir göstergedir.  Serum CRP’nin artması ise vücut ısısının yükselmesi ile birlikte akyuvar sayısının artması denilebilir. Vücudun verdiği bu cevap enfeksiyona veya enflamasyona sebep etkeni kaldırmaya, doku hasarını düşürmeye ve vücudun tamir mekanizmasını harekete geçirmeye dönüktür. Serum CRP (C-reaktif protein) konsantrasyonları sağlıklı kişilerde çok düşüktür. İfade edilen cevabın başlamasıyla serum konsantrasyonu yükselerek 24 saatte 1000 kata kadar çıkabilir. CRP artışına neden olan kalktığında serumdaki CRP miktarı 18-20 saat içerisinde inerek yeniden normal seviyelere döner.

    CRP nasıl ölçülür ? 

    CRP bir kan testidir. CRP ölçümü için kan örneğiniz alınıp, kan serumunuzdaki CRP konsantrasyonu değerlerine bakılır. CRP testi açlık ve tokluk halinden etkilenmemektedir. Fakat beraberinde yapılması ihtimal dahilinde olan testlerden kimileri açlık gerektirdiği için açken ölçülebilir. Günün her saatinde yapılabilir.

    CRP’nin normal değeri nedir ?

    CRP değeri yeni doğanlarda düşüktür fakat birkaç gün sonra artarak erişkin değerlerine yeni normal değerlerine ulaşır. Sağlıklı kişilerde serum CRP ortalaması 1.0 mg/L’dir. Yaşın ilerlemesiyle birlikte CRP’nin ortalama değeri 2.0 mg/L’ye çıkmaktadır. Sağlıklı kişilerin yüzde 90’ında CRP 3.0 mg/L’nin altında seyretmektedir. 3 mg/L üzerindeki CRP’nin anormal olduğu, belirgin hastalık tablosu yoksa bile altta yatan bir hastalık bulunduğu söylenebilir

    CRP neden ölçülür ? 

    CRP, herhangi bir iltihabi hastalık, enfeksiyon, tümör gibi bir oluşum ya da tümörün metastaz olması, kalp krizi geçirme, inme  gibi halin tespitini kesinleştirmek amacıyla CRP ölçümü istenebilir. Öte yandan hastalıklara karşı tedavi görüyorsanız, gördüğünüz bu tedaviye ne derece yanıt aldığınızı belirlemek amacıyla da hekiminiz tarafından CRP ölçümü istenebilir.

    HS-CRP testi nedir? HS-CRP testi neden yapılır ?

    CRP seviyesinin artması yükselmesi kalp krizi riskinin yükselmesine sebep olan iltihaplanmayı gösterir. Kalp krizi ardından, CRP artması gerçekleşebilir. Kalp hastalıkları ya da diğer  iltihabi hastalıklar kapsamında toplumda daha yüksek bir riskiniz varsa doktorunuz CRP testi yerine duyarlılığı çok fazla yüksek HS-CRP yani duyarlı CRP testi de isteyebilir.

    CRP (C-reaktif protein) hangi hastalıklarda artış gösterir ?

    Enfeksiyonlar, kalp krizleri, inme, yanılgısal hastalıklar, menenjit, ailesel Akdeniz ateşi, travma, yanık ve kırıklar, cerrahi girişimler gibi rahatsızlıklar halinde CRP (C-reaktf protein) artış gösterir. Gebelik halinde az artış gösterebilir. Menapoz sonrası da yine eğer hormon tedavisi görüldüyse CRP artışı olabilir. Sigara kullanan kişiler, obezite hastalığı bulunanlarda da CRP değerleri yüksek olabilir.

    Hamilelik sürecinde CRP yüksekliği nedir ?

    CRP düzeyi hamilelik sürecinde yükselebilir ancak çok fazla yüksek seyretmesi erken doğum ya da düşük riskini ortaya çıkarabilir. Gebelik döneminde enfeksiyona bağlı CRP yüksekliği gerçekleşirse, enfeksiyon tedavisi ile birlikte CRP değerleri normale döner. 

    CRP ve Kalp Hastalığı arasındaki ilişki nedir ?

    Kalp hastalığını kontrol amacıyla HS -CRP testi yapıldıysa, hekiminiz bir kolesterol testi de isteyebilir. Öte yandan CRP düzeyi değişkenlik gösterebileceğinden kalp riskinizi tespit etmek için 2 defa (2 hafta arayla) CRP testi yaptırmanız önemlidir.

    CRP artışı hissedilir mi ?

    CRP değerindeki artış kişiler tarafından hissedilmez. CRP, kişilerde enflamasyon ve enfeksiyon gerçekleştiğinde artış gösterebilir. Enflamasyona özgü vücut ısısının artması, ateş, bitkinlik, kas ağrıları, titreme nöbetleri, bulantı, iştahsızlık, lokal ısı yükselmesi, ağrı, kızarıklık, şişlik ya da halsizlik, uyku sorunları ile yorgunluk gibi göstergeleri olabilir.

    CRP düşüşü ne demektir ?

    CRP'nn (C-reaktif protein) kan plazmasındaki değeri 1.0 mg/L'nin altında seyretmektedir. CRP değeriniz ne kadar düşük ise kalp damar hastalıkları ya da iltihabi hastalıklar riskiniz o derece düşüktür. Daha önce bir hastalığınız olduysa ve o hastalığa dönük aldığınız tedavi ardından değeriniz inmişse tedaviye yanıt verdiğinizi ortaya koyar. Enfeksiyona bağlı olarak CRP değeri artmış ise ve antibiyotik tedavisi ardından CRP düşmüşse enfeksiyonun bittiği demektir.

    CRP değeri nasıl düşürülür ?

    CRP (C-reaktif protein) değerinin inmesi için altta yatan hastalığın tespit edilmesi ve tedavi planlaması gerekir. Bu hastalık tedavi edildiğinde CRP (C-reaktif protein) değeri de tedaviye iner.  CRP değerini doğrudan indirmeye dönük ilaç tedavisi bulunmamaktadır.

     

     

    "Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz."

    Yazar Hakkında

    Tıbbi Yayın Kurulu

    Tıbbi Yayın Kurulu

    tarafından 11.12.2020 tarihinde onaylandı.

    İletişim Formu

     
       
     
     
    MehmetAVCIKÜÇÜK
    Biyokimya

    Uzm. Dr.

    Mehmet AVCIKÜÇÜK

    Koru Ankara Hastanesi

    NagihanORAN
    Biyokimya

    Uzm. Dr.

    Nagihan ORAN

    Koru Ankara Hastanesi