Mesane idrar kesesi olarak da adlandırılır ve karnın alt bölgesinde yer alan, idrar depolayan içi boş kaslı bir organdır. Ürogenital sistem kanserlerinden olan prostat kanseri ve mesane kanseri epidemiyolojisi oldukça yaygındır. Mesane kanseri en sık mesanenin içinde yerleşim gösteren ürotelyal hücrelerden başlar ve idrar yolu drenaj sistemine kadar yayılabilir. Mesane kanseri tanısı alan her 10 kişiden 7'si erken evrede yakalandığı için tedavi şansı oldukça yüksektir. Bununla birlikte tedavi edilen mesane kanseri tekrar nüks edebilir. Bunun için ilerleyen yıllarda tekrarlama riskine karşı sürekli takip altında kalmakta yarar vardır.
Mesane kanseri sıklıkla idrar kesesinin iç yüzeyinde ürotelyal hücrelerden köken alır. Ancak kontrolsüz hücre çoğalmasının bulunduğu yere göre üçe ayrılır;
-
Üroepitelyal karsinom mesanenin içyüzünü kapsayan ürotelyal hücrelerde görülür. ürotelyal hücreler mesane dolduğunda genişler ve mesane boşaldığında daralır. Aynı hücreler üreterlerin ve üretranın içini kaplar ve bu yerlerde de tümör oluşumları görülebilir. Üroepitelyal karsinom tüm dünyada en sık görülen mesane kanseri çeşididir.
-
Yassı epitel hücreli karsinom ise mesanenin yassı epitel hücrelerinde uzun süreli enfeksiyon sonucu ortaya çıkar. Skuamöz hücre karsinomu olarak da adlandırılan bu türde enfeksiyon veya idrar sondasının uzun süre kullanımı sonucu mesanenin kronik bir şekilde tahriş olması söz konusudur. Üroepitelyal karsinoma göre daha nadirdir ve genellikle şistozomiyazis denilen enfeksiyöz etkenlerin mesanede yol açtığı kronik hastalık sonucunda oluşur.
-
Adenokarsinom idrar kesesinde salgı yapan hücrelerde görülen tümöral oluşumdur. Adenokarsinom da yassı epitel hücreli karsinom gibi nadir görülür.
Mesane kanseri tanısı aldıktan sonra türünün belirlenmesi tedavi aşamasında size ve hekime yol gösterici olacaktır.
Mesane Kanseri Belirtileri
Mesane kanseri semptomları ve belirtileri genel olarak şu şekildedir;
Yukarıda belirtilen semptom ve belirtilerden başka sizi endişelendiren bir durum varsa mutlaka doktorunuzdan randevu almanızda fayda vardır.
Mesane Kanseri Nedenleri
mesane kanseri mesanedeki üroepitelyal hücrelerin anormal şekilde çoğalması ile gelişir normal hücreler düzenli bir şekilde büyümek yerine kontrolsüz çoğalarak birtakım mutasyonlar sonucunda anormal tümöral oluşumlar a dönüşmektedir. Mesane kanserinin nedenleri arasında;
-
Sigara ve diğer tütün ürünlerinin kullanımı
-
Kimyasallara maruz kalma
-
Geçmişte radyasyon öyküsü
-
Mesane yüzeyinin kronik inflamasyonu
-
Paraziter enfeksiyonlar
Mesane Kanseri Risk Faktörleri
Mesane kanseri riskini artırabilecek faktörler şu şekildedir;
-
Sigara, puro ve pipo içmek idrarda zararlı kimyasalların birikmesine neden olarak mesane kanser riskini arttırır. Sigara içtiğinizde vücudunuz dumandaki kimyasalları alarak bunu idrar yoluyla atmaya çalışır. Bu zararlı kimyasal maddeler mesane duvarını kaplar ve zamanla kanser riskini artırabilir.
-
İleri yaş mesane kanserini arttırır. Mesane kanseri her yaşta ortaya çıkabileceği gibi 40 yaşından küçük insanlarda nadir görülür.
-
Beyaz ırkta mesane kanseri görülme ihtimali daha fazladır.
-
Arsenik, kauçuk, boya gibi kimyasal maddeler vücuda alındığında kan dolaşımı yoluyla böbreklerden filtre edilir. Bu nedenle kimyasal maddelere maruz kalma mesane kanser riskini arttırır.
-
Önceden siklofosfamid gibi antikanserojen ilaçlarla tedavi aldıysanız mesane kanseri riskiniz artar. Özellikle leğen kemiğine yönelik radyasyon tedavisi alan hastalarda mesane kanseri gelişme riski yüksektir.
-
Üriner bir kateterin uzun süreli kullanımı ile ortaya çıkan idrar yolu enfeksiyonları yassı hücreli mesane kanseri gelişme riskini artırabilir. Dünyanın bazı bölgelerinde şistozomiyazis olarak bilinen parazitik enfeksiyonlar kronik mesane iltihabına yol açarak skuamöz hücreli mesane kanseri riskini arttırır.
-
Ailede mesane kanseri ya da Lynch sendromu olarak da bilinen kalıtsal non polipozis kolorektal kanser öyküsü mesane kanseri riskini arttırır.
Mesane Kanserinden Korunmak için;
-
Sigara ve tütün ürünlerini kullanmaktan vazgeçin. Sigara içilen yerlerde bulunmaktan kaçının.
-
Kimyasallara maruz kalacağınız bir işte çalışıyorsanız gereken güvenlik önlemlerini alın.
-
Meyve ve sebzelerden zengin diyet tercih ederek haftalık egzersiz programlarınıza oyun.
Mesane Kanseri Tanısı
Mesane kanserinin tanısını koymak için doktorunuz üretradan küçük dar bir tüp ile üretra ve mesanenin içini incelemek amacıyla sistoskopi yapar. Sistoskopi sırasında doktorunuz biyopsi ile mesaneden hücre örneği alabilir. Bu işleme bazen mesane tümörünün transüretral rezeksiyonu yani TURBT denir. Mesane tümörünün transüretral rezeksiyonu kanseri tedavi etmek amacıyla da kullanılmaktadır.
İdrar örneği idrar sitolojisi adı verilen bir prosedür yardımıyla idrardaki kanser hücrelerini görmek amacıyla mikroskop altında yapılır. Mesane kanseri tanısını koymak için tüm bu yöntemlerin yanında görüntüleme testlerine de ihtiyaç vardır. Bunun için bilgisayarlı tomografi ürogramı, retrograd pyelografi, manyetik rezonans görüntüleme, kemik taraması, göğüs röntgeni kullanılmaktadır. Bilgisayarlı tomografi ürogramı yada retrograd pyelografi gibi görüntüleme testleri idrar yollarının yapısal incelenmesini sağlar. Bilgisayarlı tomografi ürogramı sırasında enjekte edilen kontrast madde böbrekleriniz ve mesaneye akarak test sırasında idrar yolunun ayrıntılı bir şekilde görülmesine olanak sağlar. Retrograd pyelografi üst üriner sisteme ayrıntılı bir bakış elde etmek için kullanılan X ışınlarıdır. Bu test sırasında doktorunuz üretraya kontrast madde enjekte ederek üretra ve mesaneye ince bir tüp geçirir. Röntgen görüntüleri elde edilirken kontrast madde böbreklere akar.
Mesane Kanseri Evreleri
Doktorunuz tedaviyi kolaylaştırmak amacıyla mesane kanserini evrelemek amacıyla 0 ile 4 arasında derecelendirme yapar. Düşük gradeli mesane kanseri, mesanenin iç katmanı ile sınırlı olup herhangi bir büyüme göstermeyen tiptir. Yüksek evre mesane kanseri evre 4 olarak adlandırılır ve lenf düğümlerine, uzak organlara metastaz yapma durumu vardır.
Mesane Kanseri Tedavisi
Mesane kanserinin tanısı konulduktan sonra tedavisi kanserin derecesi ve evresine göre değişiklik gösterir.
Mesane tümörünün transüretral rezeksiyonu henüz mesane kaslarına invaze olmayan ve mesanenin iç katmanları ile sınırlı mesane kanserlerini çıkarmak için uygulanan bir prosedürdür. İşlem sırasında cerrah küçük bir tel halkasını sistoskop yardımı ile mesaneye geçirir. Tel, elektrik akımı yardımıyla kanser hücrelerini yakar. Buna alternatif olarak kanser hücrelerini yok etmek için yüksek enerji lazer kullanılabilir. Transüretral rezeksiyon bölgesel anestezi altında yapılır. Ameliyat üretra yolu ile gerçekleştirildiği için karnınızda herhangi bir kesi olmaz.
Transüretral rezeksiyon prosedürüne ek olarak kanser hücrelerini yok etmek ve tümöral oluşumların geri gelmesini önlemek amacıyla mesane hücrelerine bir defaya mahsus olmak üzere kanser öldürücü ilaç enjeksiyonu yani kemoterapi uygulanabilir. ilaç mesanede bir saat kalır ve daha sonra boşaltılır.
Sistektomi işlemi mesanenin tamamının veya bir kısmının çıkarılması için yapılan cerrahi prosedürdür. Parsiyel sistektomi sırasında cerrah mesanenin sadece tek bir kanserli kısmını çıkarır. Radikal sistektomi ise tüm mesaneye üreterlerin bir kısmını ve çevresindeki lenf düğümleri çıkarmak için yapılan işlemdir. Erkeklerde radikal sistektomi genel olarak prostat ve seminal veziküllerin de çıkarılmasını içerir. Kadınlarda radikal sistektomi uterus, yumurtalıklar ve vajinanın çıkarılmasını da sağlar. Radikal sistektomi karnın alt kısmında tek bir insizyonla veya robotik cerrahi yardımıyla çok sayıda küçük insizyon yapılarak gerçekleştirilir. Sistektomi operasyonu sonrasında enfeksiyon ve kanama riski artar. Erkeklerde prostat ve seminal veziküllerin çıkarılması erektil disfonksiyon tablosuna neden olabilir. Ancak deneyimli cerrahlar ereksiyon için gerekli sınırları koruyabilir. Kadınlarda sistektomi operasyonundan sonra yumurtalıkların çıkarılması infertilite ve erken menopoza neden olabilir.
Diğer bir tedavi yöntemi ise yeni mesane rekonstrüksiyonudur. Radikal sistektomiden sonra cerrah idrarın vücudu terk etmesi için yeni bir yol yaratır. Üriner diversiyon için kullakdnılan yeni mesane rekonstrüksiyon yönteminde bağırsaktan bir parça alınarak üretraya bağlanır.
Tüm bu tedavi çeşitlerinin yanı sıra immünoterapi yöntemi de mesane kanseri tedavisinde denenebilir.