Kemoterapi ( İlaçlı Kanser Tedavisi ), insan vücudunda hızlı bir şekilde büyüme gösteren hücreleri, öldürmek amacı ile güçlü kimyasalların kullanıldığı bir tedavi yaklaşımıdır. Genellikle kanser tedavisi için kullanılan kemoterapinin bu tedavide kullanılmasının en önemli amacı, kanserli hücrelerin vücuttaki diğer hücrelerden daha hızlı bir şekilde çoğalması ve büyümesidir. Kemoterapi ilaçları, kendi içinde birçok gruba ayrılmaktadır.
Kemoterapi ilaçları kişilerde bulunan kanserli hücrelerin türüne ve büyüklüğüne göre tek başına ya da kombine olarak kullanılabilmektedir. Kombine halde hazırlanan kemoterapi, birden fazla ilaç içermesi nedeni ile daha fazla ve şiddetli bir etki göstermektedir. Her kanser türünün tedavisinde kullanılabilecek Kemoterapi ( İlaçlı Kanser Tedavisi ), son derece başarılı sonuçlar ortaya koysa da, bu tedavinin birçok yan etkisi ve riski bulunmaktadır. Kemoterapinin kişilerde yarattığı yan etkiler ve risklerin, bazıları ciddi sorunlara yol açabilecekken, bazıları da hafif bir şekilde atlatılabilmektedir.
Kemoterapi Hangi Hastalıklara Uygulanmaktadır ?
Kemoterapi ( İlaçlı Kanser Tedavisi ), kanserli hücreleri tip ve evresine göre tedavi etmek, tümörlü hücrelerin yayılmasını engellemek, büyüme hızını yavaşlatmak, kanser rahatsızlığının belirtilerini iyileştirmek, kanserin başlama gösterdiği organdan vücudun diğer bölgelerine yayılmasını önlemek ve yayılan hücreleri öldürmek amacı ile kullanılan bir tedavi yöntemidir. Bazı hastalıklarda kemoterapi uygulanması gereken tek tedavi yöntemidir. Bazı durumlarda ise kemoterapi, radyoterapi ve cerrahi tedavilere ek olarak ya da peş peşe kullanılabilmektedir. Örneğin, kanserli hücreleri ameliyat ile alamdan önce, yayılmasını önlemek ve küçültmek amacı ile kemoterapi tedavisi uygulanabilmektedir. Aynı ihtimal radyoterapi tedavisi içinde geçerlidir. Hatta radyoterapi tedavisi ile kemoterapi tedavisi aynı anda uygulanabilme şansına sahiptir.
Kemoterapi ( İlaçlı Kanser Tedavisi ), kemik iligi hastalıklarının tedavisi sırasında da kullanılabilmektedir. Kan hücrelerini ve kemik iliğini etkileyen hastalıklar, kemik iliği nakli ile tedavi edilmektedir. Kemoterapi ise bu nakil tedavisine hazırlanma aşamasında kullanılmaktadır. Ayrıca kemoterapi bağışıklık sistemi anormalliklerinin tedavisi sırasında da kontrol amaçlı kullanılmaktadır. Düşük seviyelerde kemoterapi ilaçları, romatoid artrit ve lupus gibi bağışıklık sistemini tetikleyen bazı hastalıkların yatıştırılmasını sağlamaktadır.
Kemoterapinin Amacı Nedir ?
Kemoterapi ( İlaçlı Kanser Tedavisi ), ile ilgilenen bilim dalına Tıbbi Onkoloji ve Medikal Onkoloji adı verilmektedir ve kanser hastaları ile ilgilenen kişiler bu alanda hizmet vermekte olan doktorlarıdır. Medikal onkoloji doktorları, tümör tedavileri konusunda uzmanlık kazanmış olan iç hastalıkları doktorlarıdır. Tümörlü hücreler sadece bir uzman tarafından değil, bir ekip ile birlikte tedavi edilmektedir. Tümör cerrahisi uzmanı, radyasyon onkoloğu, hasta destek tedavisi, kemoterapi uzmanları ve medikal onkoloji doktorları bir ekip halinde çalışmaktadır.
Kemoterapi asıl amacı ile kanserli hastalarda tümörlü hücreleri öldürmek için kullanılmaktadır. Fakat kanserli hastalarda da kemoterapi kullanımına ait çeşitli düzenlemeler bulunmaktadır. Kemoterapinin diğer amaçlarını şu şekilde sıralamak mümkündür.
-Diğer tedavi yöntemlerine başvurmadan kanseri iyileştirmek.
-Uygulanan tedavilerden sonra, geriye kalan kanserli hücreleri öldürmek.
-Tümörü küçülterek, diğer cerrahi ve radyoloji tedavilerini daha uygulanabilir hale getirmek.
-Kanserli hücreleri öldürerek, hastalık kaynaklı bulgu ve belirtileri hafifletmek için Kemoterapi ( İlaçlı Kanser Tedavisi ) uygulanabilmektedir.
Kemoterapi İlaçları Hangi Yollar Kullanılarak Uygulanmaktadır ?
Kemoterapi ( İlaçlı Kanser Tedavisi ) ilaçları birkaç yol kullanılarak kişilere verilmektedir. En sık kullanılan kemoterapi yolu damar yolundan verilen ilaçlar ile yapılmaktadır. Damar yolu ile uygulanan kemoterapi ilaçları, serum içine karıştırılmakta ya da serum setinden verilmektedir. Uzun süreli damar yolu uygulamalarında kişilerin hastanede yatması gerekebilmektedir.
Kemoterapi tedavisi ağızdan alınacak ilaçlar ile de yapılabilmektedir. Bu tedavi şeklinde ilaçların nasıl kullanılacağı çok iyi dinlenmeli, anlaşılmalı ve kişilerin aklına en ufak bir soru takıldığında mutlaka doktorlarına sormalıdır. Ayrıca beklenmedik ev olağan dışı bir yan etki ile karşılaşıldığında da bir uzmana başvurulmalıdır.
Kemoterapi ( İlaçlı Kanser Tedavisi ) ilaçları ihtiyaç halinde ya da kişilerde bulunan hastalıkların durumuna göre akciğer zarı içine, karın boşluğuna ve mesaneye uygulanabilmektedir. Vücut boşluklarına uygulanabilen bu tedavi yaklaşımı, mutlaka bir hastanede ve alanında uzman bir hekimin kontrolünde yapılması gerekmektedir.
Kemoterapi Tedavisinin Yan Etkileri Nelerdir ve Bu Yan Etkiler Nasıl Giderilmektedir ?
Kemoterapi, bölünen ve büyüyen hücrelerin ölmesini sağladığı için bu durum normal özelliklere sahip olan hücrelerinde zarar görmesine neden olabilmektedir. Zarar gören bu tür hücreler sindirim sistemi, üreme sistemi, saç folikülleri ve kemik iliğinde bulunması nedeni ile tedavi sırasında en fazla zararı bu bölgeler görmektedir. Tedavi sırasında en sık görülmekte olan yan etkiler kusma, saç dökülmesi ve bulantıdır. Kemoterapi ( İlaçlı Kanser Tedavisi ) ilaçları nedeni ile oluşan yan etkiler, tedavi süresi boyunca devam etmekte ve tedavi bittikten sonra kaybolmaktadır. Kemoterapi tedavisi sonucu oluşan yan etkileri şu şekilde sıralamak mümkündür.
-Kusma ve Bulantı
Kemoterapi nedeniyle bulantı ve kusma meydana gelebilir. Bu durum, bazı ilaçların beyindeki kusma merkezini ve mide hareketlerini etkileyerek, bulantı ve kusmaya neden olmasından kaynaklanmaktadır. Genellikle kontrol altına alınabilen bu sorun, kemoterapi öncesinde yan etkilerin oluşmasını önlemek ya da azaltmak için bazı ilaçlar kullanımını gerektirebilir. İlaçların etkisi kişiden kişiye değişebildiği için yan etkileri rahatlatıcı birden çok ilaç kullanmak gerekebilir. Hastanın, tedavi sürecini en konforlu şekilde geçirmesi ve yan etkileri tolere edebilmesi için doktoru ve hemşiresi ile birlikte kendisi için en uygun ya da yöntem seçilmelidir.